Axit béo omega-3 được tìm thấy chủ yếu trong dầu cá, tôm và một số loại tảo biển. Các nhà khoa học nhận thấy rằng, trầm cảm ít xuất hiện hơn ở các quốc gia nơi mọi người ăn nhiều cá, do đó đã nghiên cứu xem dầu cá có thể ngăn ngừa hoặc điều trị trầm cảm và các rối loạn tâm trạng khác hay không. Hai axit béo omega-3 - axit eicosapentaenoic (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA) - được cho là có lợi nhiều nhất cho những người bị rối loạn tâm trạng.
Omega-3 có thể cải thiện chứng trầm cảm như thế nào?
Omega-3 có thể dễ dàng di chuyển qua màng tế bào não và tương tác với các phân tử liên quan đến tâm trạng bên trong não. Chúng cũng có tác dụng chống viêm có thể giúp giảm trầm cảm.
Hơn 30 thử nghiệm lâm sàng đã thử nghiệm các chế phẩm omega-3 khác nhau ở những người bị trầm cảm. Hầu hết các nghiên cứu đã sử dụng omega-3 như một liệu pháp bổ sung cho những người đang dùng thuốc chống trầm cảm theo toa. Các thử nghiệm lâm sàng thường sử dụng EPA một mình hoặc kết hợp EPA với DHA, với liều lượng từ 0,5 - 1g mỗi ngày đến 6 - 10g mỗi ngày. Theo đó 1g mỗi ngày sẽ tương ứng với ăn ba bữa cá hồi mỗi tuần.
Lưu ý là, các chế phẩm hiệu quả nhất dường như có ít nhất 60% EPA so với DHA. Trong khi DHA được cho là ít hiệu quả hơn như một loại thuốc chống trầm cảm, nó có thể có tác dụng giúp người bệnh từ bỏ ý nghĩ tự tử. Nghiên cứu gần đây tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts và Đại học Emory cho thấy rằng, những người trầm cảm, thừa cân và có hoạt động viêm tăng cao có thể là những đối tượng đặc biệt tốt để điều trị bằng cách dùng EPA.
Trẻ em và thanh thiếu niên bị trầm cảm cũng có thể được hưởng lợi từ việc bổ sung omega-3. Tại Harvard, có một nghiên cứu lớn đang được tiến hành để xem xét việc bổ sung omega-3 (một mình hoặc kết hợp với vitamin D) có thể ngăn ngừa trầm cảm ở người lớn tuổi khỏe mạnh hay không.
Omega-3 đã được nghiên cứu trong các chứng rối loạn tâm trạng khác nhau, chẳng hạn như trầm cảm sau sinh, đã cho một số kết quả đầy hứa hẹn. Trong rối loạn lưỡng cực (hưng trầm cảm), omega-3 có thể có hiệu quả nhất đối với giai đoạn trầm cảm hơn là giai đoạn hưng cảm của bệnh. Các omega-3 cũng đã được đề xuất để giảm bớt hoặc ngăn ngừa các bệnh tâm thần khác bao gồm tâm thần phân liệt, rối loạn nhân cách ranh giới, rối loạn ám ảnh cưỡng chế và rối loạn thiếu tập trung. Tuy nhiên, vẫn chưa có đủ bằng chứng để khuyến nghị omega-3 trong những trường hợp này.
Liều lượng omega-3 có lợi là gì? Liều cho bệnh trầm cảm từ dưới 1g - 10g/ngày, nhưng hầu hết các nghiên cứu đều sử dụng liều từ 1 đến 2g/ ngày. Ở những bệnh nhân bị trầm cảm lưỡng cực, vì omega-3 có thể gây hưng cảm (cũng giống như hầu hết các loại thuốc chống trầm cảm), bạn nên sử dụng omega-3 một cách thận trọng và tốt nhất là kết hợp với thuốc an thần kinh theo toa.
Axit béo omega-3 là phương pháp điều trị tự nhiên đầy hứa hẹn cho các chứng rối loạn tâm trạng, trong đó có trầm cảm. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang nghiên cứu thêm về cách thức hoạt động, hiệu quả thực sự và sự an toàn lâu dài của chúng. Do vậy, để kiểm soát tình trạng sức khỏe tâm thần, người bệnh cần được bác sĩ khám và điều trị; việc uống omega-3 chỉ nên được xem là liệu pháp bổ sung.
