Trong đó, Thụy Điển, Na Uy, Nhật Bản và Pháp là những quốc gia tiêu biểu với các chính sách đặc thù và hiệu quả rõ rệt. Những chính sách này không chỉ giúp giảm thiểu lượng rượu, bia tiêu thụ mà còn đóng góp vào việc duy trì an ninh trật tự và sức khỏe cộng đồng, đồng thời tạo nguồn thu đáng kể cho ngân sách nhà nước.
Thụy Điển - nhà nước quản lý phân phối độc quyền
Thụy Điển là một trong những quốc gia đi đầu trong việc kiểm soát nghiêm ngặt việc tiêu thụ rượu, bia thông qua hệ thống phân phối độc quyền của nhà nước, "Systembolaget".
Hệ thống này là chuỗi cửa hàng duy nhất tại Thụy Điển được phép bán các loại rượu có nồng độ cồn trên 3,5%, với mục tiêu giảm thiểu sự tiếp cận và tiêu thụ của người dân. Chính phủ Thụy Điển đã xác định rằng việc giới hạn khả năng tiếp cận rượu, bia là cách hiệu quả nhất để kiểm soát việc lạm dụng và các hậu quả tiêu cực đi kèm.
Theo số liệu từ Cơ quan Y tế Công cộng Thụy Điển, mức tiêu thụ rượu, bia tại nước này vào năm 2022 là khoảng 8,5 lít cồn nguyên chất trên đầu người mỗi năm, thấp hơn mức trung bình của Liên minh châu Âu, hiện đang ở mức khoảng 10 lít. Chính sách này không chỉ giúp giảm thiểu mức tiêu thụ mà còn hạn chế các vấn đề về sức khỏe liên quan đến rượu, như bệnh gan và tai nạn giao thông.
"Việc quản lý phân phối rượu bia thông qua một hệ thống độc quyền không chỉ giúp chúng tôi kiểm soát lượng tiêu thụ mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng" - theo lời ông Johan Carlson - Giám đốc Cơ quan Y tế Công cộng Thụy Điển.
Na Uy áp thuế đặc biệt cao
Na Uy nổi tiếng với chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt rất cao đối với rượu, bia, được xem là một trong những mức thuế cao nhất thế giới. Thuế được áp dụng dựa trên nồng độ cồn của sản phẩm, với rượu mạnh chịu mức thuế lên đến 8,45 USD/lít cồn nguyên chất, trong khi bia bị đánh thuế khoảng 4,21 USD/lít. Mức thuế này giúp tăng cường ngân sách và giảm thiểu mức tiêu thụ rượu, bia của người dân.
Vào năm 2022, mức tiêu thụ rượu, bia tại Na Uy chỉ còn 6,8 lít cồn nguyên chất trên đầu người mỗi năm, thấp hơn nhiều so với các quốc gia khác trong khu vực châu Âu. Kết quả này phản ánh hiệu quả của chính sách thuế cao kết hợp với hệ thống phân phối nhà nước quản lý. Tỷ lệ tử vong và các vấn đề sức khỏe liên quan đến rượu, bia cũng đã giảm đáng kể.
Theo lời ông Bent Hoie - nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế và Sức khỏe Na Uy, "Chính sách thuế cao của chúng tôi là một phần không thể thiếu trong chiến lược giảm thiểu tác hại từ rượu, bia, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và duy trì một xã hội an toàn, lành mạnh".
Nhật Bản kiểm soát nghiêm ngặt quảng cáo rượu, bia
Nhật Bản là một trong những quốc gia châu Á có truyền thống uống rượu lâu đời, nhưng cũng là quốc gia nổi bật với các biện pháp kiểm soát chặt chẽ quảng cáo rượu, bia, đặc biệt là những quảng cáo nhắm đến giới trẻ.
Chính phủ Nhật Bản quy định rằng mọi quảng cáo rượu, bia phải kèm theo cảnh báo về tác hại của rượu, đồng thời giới hạn khung giờ phát sóng để tránh tác động đến đối tượng chưa đủ tuổi. Ngoài ra, Nhật Bản cũng áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt dựa trên nồng độ cồn, với mức thuế từ 7,12 USD/lít cho bia và lên đến 15,37 USD/lít cho rượu mạnh.
Mức tiêu thụ rượu, bia tại Nhật Bản vào năm 2022 là 7,9 lít cồn nguyên chất trên đầu người mỗi năm, con số này tương đối thấp so với nhiều quốc gia phát triển khác. Điều này cho thấy rằng việc kết hợp giữa thuế cao và kiểm soát quảng cáo đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc giảm thiểu tiêu thụ rượu, bia và các vấn đề xã hội liên quan.
"Kiểm soát quảng cáo và đánh thuế dựa trên nồng độ cồn không chỉ giúp giảm thiểu mức tiêu thụ mà còn bảo vệ các thế hệ trẻ khỏi những tác động tiêu cực của rượu, bia" - theo lời giáo sư Hiroshi Takeda từ Đại học Tokyo, một chuyên gia về y tế công cộng.
Pháp khuyến khích văn hóa dùng bia rượu điều độ kết hợp với thuế tiêu thụ đặc biệt
Pháp là một trong những quốc gia có văn hóa thưởng thức rượu vang lâu đời và nổi tiếng trên thế giới. Với thói quen sử dụng đồ uống có cồn đều đặn trong bữa ăn thường ngày, Chính phủ Pháp đã đưa ra các biện pháp quản lý rượu, bia một cách hiệu quả nhằm kiểm soát mức tiêu thụ và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Pháp áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt dựa trên nồng độ cồn của sản phẩm, với các mức thuế khác nhau cho các dòng đồ uống có cồn như bia, rượu vang và rượu mạnh. Mặc dù mức thuế này thấp hơn so với các quốc gia Bắc Âu, nhưng nó vẫn đủ để tạo ra một nguồn thu đáng kể và kiểm soát tiêu thụ.
Theo số liệu từ năm 2022, mức tiêu thụ rượu, bia tại Pháp là khoảng 11,7 lít cồn nguyên chất trên đầu người mỗi năm. Mặc dù đây là con số khá cao so với các quốc gia khác, nhưng Pháp đã thành công trong việc duy trì văn hóa uống rượu điều độ trong các bữa ăn, ngăn chặn tình trạng uống quá mức. Điều này đã giúp hạn chế các vấn đề liên quan đến sức khỏe và xã hội mà rượu, bia có thể gây ra.
"Văn hóa tiêu thụ rượu vang của chúng tôi, khi được kết hợp với chính sách thuế và các biện pháp kiểm soát hợp lý, đã giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà không làm mất đi giá trị văn hóa lâu đời" - theo lời bà Agnès Buzyn - cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Pháp.
Chính phủ Pháp cũng đã triển khai các chiến dịch tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về tác hại của việc lạm dụng rượu, bia và khuyến khích lối sống lành mạnh.
