Cơ chế đặc thù thu hút nhà đầu tư phát triển Thủ đô

Tăng quyền đi cùng trách nhiệm

Theo quy định tại khoản 1 Điều 42 Luật Thủ đô 2024 “Thu hút nhà đầu tư chiến lược”, danh mục ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược của Thủ đô bao gồm: đầu tư xây dựng đô thị vệ tinh; phát triển đường sắt đô thị, giao thông công cộng khối lượng lớn nội vùng và liên vùng; phát triển khu công nghệ cao, xử lý ô nhiễm môi trường; công nghiệp chế tạo, sản xuất mạch tích hợp bán dẫn, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp (IC), điện tử linh hoạt (PE), chip bán dẫn, pin công nghệ mới, vật liệu mới, năng lượng mới, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo phát triển và chế tạo hệ thống đầu máy, toa xe, thông tin tín hiệu, điều khiển đường sắt, điều khiển giao thông đô thị, TP thông minh, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; phát triển trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D); nghiên cứu và hỗ trợ chuyển giao công nghệ cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ tự động hóa, công nghệ vật liệu mới, năng lượng sạch.

Tại khoản 2 Điều 42 Luật Thủ đô 2024 cũng chỉ rõ, nhà đầu tư chiến lược là nhà đầu tư đáp ứng đầy đủ các điều kiện: thực hiện dự án đầu tư thuộc danh mục quy định tại khoản 1 Điều 42; chứng minh được năng lực về tài chính, công nghệ và kinh nghiệm đầu tư dự án trong lĩnh vực tương tự có quy mô vốn tương đương với quy mô dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược; có cam kết bằng văn bản về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, về việc nội địa hóa, cam kết về thực hiện dự án đầu tư đúng mục tiêu theo danh mục ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược của Thủ đô; đáp ứng các yêu cầu về quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Căn cứ các dự án thuộc danh mục ngành, nghề quy định tại khoản 1 Điều 42 Luật Thủ đô, nhà đầu tư hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đề xuất dự án đầu tư. Thẩm quyền, trình tự, thủ tục quyết định đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư thực hiện theo quy định của Luật này, quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về đầu tư công, pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Đối với dự án đầu tư không thuộc diện phải thực hiện thủ tục lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, dự án đầu tư thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư mà cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận nhà đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất và dự án thuộc trường hợp phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư thì việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư chiến lược để thực hiện các dự án quy định tại khoản 1 Điều 42.

Trong quá trình thực hiện, nhà đầu tư chiến lược không đáp ứng điều kiện về vốn, tiến độ giải ngân, các điều kiện khác đối với nhà đầu tư chiến lược và không thực hiện đúng cam kết với TP thì không được hưởng ưu đãi quy định tại Luật này. Nhà đầu tư chiến lược, cá nhân hoặc tổ chức kinh tế thực hiện dự án đầu tư có trách nhiệm liên đới bồi thường cho TP các khoản đã được nhận ưu đãi hơn so với nhà đầu tư khác, đồng thời phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật về các hậu quả phát sinh do không thực hiện đúng cam kết của mình. HĐND TP quy định chi tiết khoản 1 và khoản 2 Điều 42 phù hợp với yêu cầu phát triển của Thủ đô.

Mở ra Kỷ nguyên mới để Hà Nội phát triển bứt phá

Trong các nhóm chính sách quan trọng của Luật Thủ đô 2024, phải kể đến là chủ trương phân quyền mạnh mẽ về quyết định đầu tư cho TP; các quy định thu hút nhà đầu tư chiến lược và các ưu đãi để thu hút nhà đầu tư...

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội) cho rằng, thu hút nhà đầu tư chiến lược có ý nghĩa quan trọng đối với phát triển kinh tế, nhất là trong bối cảnh Hà Nội có mục tiêu tập trung phát triển vào những ngành, những lĩnh vực đòi hỏi năng lực tài chính, năng lực về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo. Muốn tạo ra những đột phá trong phát triển, cần có những nhà đầu tư đủ tầm để tạo ra sức lan tỏa, lực kéo, hỗ trợ DN trong nước tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Bởi thế, bên cạnh những chính sách ưu đãi, tạo lợi thế cạnh tranh trong thu hút đầu tư, TP Hà Nội cần có cơ chế, chế tài và bộ máy đủ năng lực kiểm tra, giám sát, để có được những nhà đầu tư chiến lược thật sự chất lượng, bảo đảm tiến độ, yêu cầu của các dự án trọng điểm, các mục tiêu đề ra.

Theo Thạc sĩ quản lý đô thị Phan Trường Thành, Luật Thủ đô 2024 thực sự mang đến những cơ chế chính sách đặc thù vượt trội cho Hà Nội, kịp thời tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong thực tiễn, đặt nền móng quan trọng cho xây dựng hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông của TP. Cụ thể, Luật Thủ đô 2024 cho phép Hà Nội bổ sung loại hợp đồng xây dựng - chuyển giao là hợp đồng được ký giữa cơ quan có thẩm quyền và nhà đầu tư, DN dự án (nếu có) để xây dựng công trình hạ tầng và chuyển giao công trình đó cho cơ quan có thẩm quyền sau khi hoàn thành; nhà đầu tư được thanh toán bằng ngân sách Nhà nước hoặc bằng quỹ đất. Hà Nội đã xác định mục tiêu phát triển đường sắt đô thị, giao thông công cộng khối lượng lớn nội vùng và liên vùng. Việc chế tạo hệ thống đầu máy, toa xe, thông tin tín hiệu, điều khiển đường sắt, điều khiển giao thông đô thị đều thuộc danh mục các lĩnh vực ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược của Thủ đô.

Luật Thủ đô 2024 đã đưa ra hàng loạt cơ chế, chính sách đặc thù cho nhà đầu tư chiến lược để tăng tính hấp dẫn như: miễn tiền thuê đất, thuê mặt nước 10 năm và giảm 50% tiền thuê đất, thuê mặt nước cho thời gian còn lại; ưu tiên về thủ tục hải quan, về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của dự án đầu tư do nhà đầu tư chiến lược thực hiện...

Với các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng các dự án bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ xe cao tầng sẽ được hưởng những ưu đãi như: miễn tiền thuê đất, tiền sử dụng không gian ngầm trong toàn bộ thời hạn thực hiện dự án; hỗ trợ 100% tiền thuế nhập khẩu phải nộp đối với các thiết bị, dây chuyền phục vụ trực tiếp cho dự án xây dựng bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ xe cao tầng sử dụng công nghệ cao; được phép sử dụng tối đa 25% tổng diện tích sàn xây dựng của dự án theo quy hoạch để đầu tư, khai thác dịch vụ hỗ trợ cho hoạt động trông, giữ xe... "Những chính sách này có ý nghĩa thiết thực và vai trò quyết định tháo gỡ khó khăn, giải phóng các nhà đầu tư khỏi nỗi lo cơ chế, tăng tính hấp dẫn cho các dự án hạ tầng giao thông" - Thạc sĩ quản lý đô thị Phan Trường Thành nêu quan điểm.