Trong số 9 bị cáo bị đưa ra xét xử, có 5 bị cáo nguyên là cán bộ, lãnh đạo của Bộ Y tế gồm: Cao Minh Quang - nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế; Dương Huy Liệu - nguyên Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính (Bộ Y tế); Nguyễn Nam Liên - nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính (Bộ Y tế), Phó Trưởng ban quản lý thực hiện kế hoạch phòng chống dịch cúm A (H5N1) Bộ Y tế; Phạm Thị Minh Nga - chuyên viên Vụ Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế, nguyên Kế toán trưởng Ban quản lý thực hiện kế hoạch phòng chống dịch cúm A (H5N1) Bộ Y tế; Nguyễn Việt Hùng - nguyên Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
4 bị cáo còn lại gồm: Lương Văn Hóa - nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP Dược phẩm Cửu Long; Nguyễn Thanh Tòng - nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Dược phẩm Cửu Long; Nguyễn Văn Thanh Hải - nguyên Kế toán trưởng Công ty CP Dược phẩm Cửu Long và Ngô Hữu Hiếu Nghĩa - nguyên Giám đốc Chi nhánh TP Hồ Chí Minh, kiêm Giám đốc điều hành phòng xuất nhập khẩu thuộc Công ty CP dược phẩm Cửu Long bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Trong phần thủ tục tại phiên tòa, luật sư đề nghị triệu tập ông Trương Quốc Cường - cựu Cục trưởng Cục Quản lý Dược, cựu Thứ trưởng Bộ Y tế. Ngoài ra, một luật sư khác cũng cho rằng trong vụ án này, HĐXX xác định nguyên đơn dân sự là Bộ Y tế, luật sư có đề nghị HĐXX cho biết vụ án này có bị đơn dân sự hay không?
Trước những đề nghị trên, HĐXX đã tiến hành hội ý. Sau khi hội ý, HĐXX xét thấy Tòa án đã có lời khai của những người làm chứng nếu cần thiết HĐXX sẽ tiếp tục triệu tập. Liên quan đến việc xác định có bị đơn dân sự hay không, HĐXX nhận định thiệt hại trong vụ án là của Nhà nước nên xác định Bộ Y tế là nguyên đơn dân sự và những người khác là người có nghĩa vụ, quyền lợi liên quan.
Theo cáo trạng, thực hiện kế hoạch dự trữ thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir phòng chống dịch cúm A(H5N1) tại Việt Nam của Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở thông báo giá thành sản xuất thuốc Oseltamivir của Bộ Tài chính, Bộ Y tế giao kế hoạch và đặt hàng Công ty CP Dược phẩm Cửu Long (Công ty Cửu Long) sản xuất thuốc Oseltamivir từ nguồn nguyên liệu nhập khẩu theo hình thức ký và thực hiện các Hợp đồng kinh tế.
Theo quy định của pháp luật về quản lý giá hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước đặt hàng sản xuất bằng nguồn ngân sách Nhà nước, Công ty Cửu Long phải chấp hành cơ chế quản lý giá và các mức giá do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quy định. Quá trình thực hiện kế hoạch sản xuất thuốc, Công ty Cửu Long được giảm giá mua nguyên liệu nhưng với động cơ vụ lợi, Lương Văn Hóa đã lợi dụng, chức vụ quyền hạn chỉ đạo Nguyễn Thanh Tòng và Nguyễn Văn Thanh Hải hạch toán trái nguyên tắc kế toán; chỉ đạo Ngô Hữu Hiếu Nghĩa lập thư giãn nợ để che giấu việc kiểm tra, thanh tra.
Đồng thời, chỉ đạo Nguyễn Thanh Tòng, Nguyễn Văn Thanh Hải, Ngô Hữu Hiếu Nghĩa hợp thức hồ sơ thanh toán che giấu nhằm giữ lại số tiền giảm giá mua nguyên liệu 3.848.000 USD (tương đương hơn 61 tỷ đồng) để sử dụng, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.
Các bị cáo gồm Dương Huy Liệu, Nguyễn Nam Liên và Phạm Thị Minh Nga được giao nhiệm vụ ký kết, theo dõi việc thực hiện, thanh quyết toán hợp đồng sản xuất thuốc giữa Bộ Y tế và Công ty Cửu Long. Quá trình thực hiện hợp đồng và khi thanh lý hợp đồng đã không xem xét, kiểm tra việc thực hiện điều khoản đàm phán, giảm giá mua nguyên liệu được quy định trong hợp đồng.
Bị cáo Cao Minh Quang được giao nhiệm vụ chỉ đạo định kỳ kiểm tra, đánh giá, tổng hợp tình hình mua, bảo quản, sử dụng thuốc Tamiflu, nguyên liệu Oseltamivir và sản xuất thuốc dự trữ nhưng đã thiếu trách nhiệm không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ được giao, không chỉ đạo kiểm tra để làm rõ số tiền 3.848.000 USD mà Công ty Cửu Long chưa thanh toán cho nhà cung cấp nguyên liệu nên không phát hiện được gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.
Trong vụ án này, bị cáo Cao Minh Quang có trách nhiệm kiểm tra việc chấp hành cơ chế quản lý giá đối với các doanh nghiệp sản xuất thuốc theo đơn đặt hàng của Bộ Y tế. Sau khi kiểm tra theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, bị cáo Cao Minh Quang biết Công ty Cửu Long chưa thanh toán số tiền 3.848.000 USD mua nguyên liệu nhưng không chỉ đạo tiếp tục kiểm tra, làm rõ.
Sau đó, Bộ Tài chính có công văn đề nghị Bộ Y tế tiếp tục kiểm tra làm rõ bản chất số tiền Công ty Cửu Long chậm trả nhà cung cấp nguyên liệu hay đã được giảm giá để có biện pháp thu hồi cho Nhà nước. Tuy nhiên, Cao Minh Quang không thực hiện đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao và gây thiệt hại cho Nhà nước với số tiền 3.848.000 USD. Hành vi của bị cáo Cao Minh Quang phạm vào tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Dự kiến, phiên tòa sẽ diễn ra trong 5 ngày.
