Thuận tình, đạt lý
Ngày 3/6 vừa qua, Thông tư 08/2023/TT-BGTVT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ theo trình tự, thủ tục rút gọn chính thức có hiệu lực.
Một trong những nội dung quan trọng nhất của thông tư này là cho phép xe ô tô cá nhân dưới 9 chỗ được tự động giãn chu kỳ kiểm định theo chu kỳ mới.
Cụ thể, các xe ô tô chở người đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải (có thời gian sản xuất đến 7 năm và thời gian sản xuất từ 13 - 20 năm) đã được cấp Giấy chứng nhận, Tem kiểm định trước ngày 22/3/2023 và vẫn còn hạn kiểm định tính đến ngày Thông tư 08/2023/TT-BGTVT có hiệu lực (tức ngày 3/6/2023) sẽ được tự động giãn chu kỳ kiểm định theo chu kỳ mới quy định tại Thông tư 02/2023/TT-BGTVT.
Theo thống kê mới nhất, hiện cả nước có gần 1,4 triệu xe ô tô cá nhân đến 9 chỗ (xe không kinh doanh vận tải). Điều này đồng nghĩa với việc sẽ có gần 1,4 triệu phương tiện ô tô được tự động xác nhận thời hạn hiệu lực của giấy chứng nhận, tem kiểm định thêm 6 tháng mà không cần phải đến các trung tâm đăng kiểm xe.
Bên cạnh đó, với quy định mới trên, các chủ xe cũng không cần phải đến tận các trung tâm đăng kiểm làm thủ cục mà có thể in Giấy xác nhận thời hạn hiệu lực của Giấy chứng nhận và Tem kiểm định ở bất cứ nơi đâu chỉ với một thao tác đơn giản là truy cập vào trang web của Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Ngoài ra, chủ xe cũng có thể vào app ttdk - hệ thống đặt lịch hẹn đăng kiểm đã có, sau khi đăng ký tài khoản với các dữ liệu của phương tiện thì sẽ nhận được "Giấy xác nhận thời hạn hiệu lực của giấy chứng nhận và tem kiểm định" của phương tiện nếu trong diện được giãn chu kỳ kiểm định. Các giấy chứng nhận đều có mã QR-Code, cảnh sát giao thông có thể quét mã để xác thực thông tin phương tiện trên trang thông tin điện tử Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện nay số lượng xe đến kỳ nhưng chưa được kiểm định là hơn 800.000 xe, số lượng xe phải kiểm định trong 6 tháng tới khoảng 1,7 triệu xe. Như vậy, tổng số lượng xe cần được kiểm định trong 6 tháng là khoảng 2,5 triệu xe. Trong khi đó, hiện nay ngành đăng kiểm vẫn đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là vấn đề nhân sự khi số lượng đăng kiểm viên đang làm việc trong các cơ sở đăng kiểm đều thiếu rất nhiều.
Với tình trạng trên, để giải quyết dứt điểm tình trạng tồn đọng, ùn tắc cần ít nhất 6 tháng để kiểm định hết số lượng xe nêu trên, chưa kể trường hợp xe phải quay đầu kiểm định lại do không đạt. Việc cho phép tự động gia hạn với xe ô tô cá nhân đến 9 chỗ sẽ là mang đến lời giải không thể tốt hơn cho khó khăn của ngành đăng kiểm lúc này.
Hiện nay, nhóm xe cá nhân dưới 9 chỗ chiếm khoảng 33 - 43% trên tổng số phương tiện đến hạn kiểm định hàng tháng. Điều đáng nói, số ô tô cá nhân này không sử dụng nhiều và được bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên nên tỷ lệ đạt kiểm định lần thứ nhất khoảng 95%. Với đặc tính đó, các chuyên gia khẳng định, việc tự động gia hạn cho xe các nhân đến 9 chỗ theo Thông tư 08/2023 của Bộ GTVT là phù hợp vì vẫn đảm bảo yêu cầu về an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường.
Nhất cử lưỡng tiện
Khảo sát cho thấy, mấy ngày qua, các trung tâm đăng kiểm đã có phần hạ nhiệt hơn trước.
Vì thế, các chuyên gia trong lĩnh vực giao thông đều bày tỏ sự đồng tình và kỳ vọng nhiều vào chủ trương mới này. Một trong những kì vọng lớn nhất từ chủ trương tự động giãn chu kỳ đăng kiểm cho ô tô cá nhân đến 9 chỗ là giúp “hạ nhiệt” ngành đăng kiểm. Ông Bùi Danh Liên – chuyên gia giao thông nhận định, việc tự động giãn chu kỳ đăng kiểm cho ô tô cá nhân đến 9 chỗ sẽ mang đến cho ngành đăng kiểm một khoảng thời gian vàng để “thư giãn” và kiện toàn lại bộ máy, bổ sung thêm nhân sự, sẵn sàng cho cao điểm cuối năm dự báo là sẽ rất căng thẳng.
Theo vị chuyên gia này, Thông tư 08/2023 ban hành ngoài việc tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi không phải đến các trung tâm đăng kiểm để cấp lại Giấy chứng nhận và Tem kiểm định, quy định này còn giúp giải tỏa ngay lập tức tình trạng ùn tắc phương tiên kiểm định tại các trung tâm đăng kiểm trong thời gian vừa qua đồng thời để các trung tâm kiểm định tập trung nguồn lực phục vụ kiểm định cho các phương tiện kinh doanh vận tải và các phương tiện hết hạn kiểm định nhưng chưa được kiểm định.
Đồng quan điểm trên, TS Khương Kim Tạo - nguyên Phó Chánh VP Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho rằng, theo quy định tại Thông tư 02/2023 quy định về kiểm định phương tiện giao thông cơ giới trong năm 2023 thì sẽ có 3,1 triệu xe được giãn chu kỳ kiểm định. Đây là số phương tiện không hề nhỏ và chắc chắn chủ trương này sẽ mang đến những hiệu ứng tích cực tức thì cho ngành đăng kiểm. “Điều này sẽ ngay lập tức giảm tải hàng tháng cho các trung tâm đăng kiểm, từ đó không còn xảy ra tình trạng dồn ứ xe hết hạn kiểm định từ tháng này sang tháng sau theo kiểu vón cục như hiện nay” – TS Khương Kim Tạo nhận định.
Cũng theo vị chuyên gia này, với tình trạng quá tải của ngành đăng kiểm trong thời gian qua, việc giãn chu kỳ đăng kiểm để “giảm nhiệt” cho các trung tâm đăng kiểm là nhiệm vụ cấp bách và vô cùng cần thiết. Điều này không chỉ giúp tháo gỡ khó khăn cho ngành đăng kiểm mà còn góp phần ổn định đời sống xã hội, phát triển kinh tế - xã hội cho người dân nói riêng và đất nước nói chung.
“Một ô tô ở chu kỳ tới cho phép kéo dài thêm 6 tháng, vậy ở chu kỳ hiện tại, ô tô này đang mới hơn, đảm bảo chất lượng tốt hơn, hoàn toàn có thể tự động gia hạn kiểm định mà vẫn đảm bảo yếu tố an toàn kỹ thuật” – ông Khương Kim Tạo nói.
Xe cá nhân dưới 9 chỗ được tự động giãn chu kỳ kiểm định, không phải đến trung tâm đã giảm tải cho các đơn vị này, qua đó tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp. Vấn đề còn lại là Bộ GTVT sớm bổ sung, sửa đổi quy định để thực hiện chủ trương nêu trên. Đặc biệt, các cơ quan cần nghiên cứu cách giãn chu kỳ đăng kiểm sao cho thuận tiện nhất với chủ phương tiện. Tốt nhất là áp dụng việc giãn chu kỳ một cách tự động và chủ xe không cần phải đến các trung tâm đăng kiểm hay bất cứ cơ quan nào để thực hiện thủ tục hành chính” – Chuyên gia kinh tế, PGS.TS Phạm Thế Anh
