Tính đến tháng 11/2022, trên địa bàn TP Hà Nội có hơn 1 triệu xe ô tô. Nếu lấy trung bình mỗi xe phải đăng kiểm 1 lần trong năm, mỗi ngày có khoảng 2.700 xe đến hạn phải đăng kiểm.
Khi 30% trung tâm đăng kiểm của Hà Nội có sai phạm phải đóng cửa, nhiều trung tâm chỉ triển khai 50% công suất do thiếu đăng kiểm viên với rất nhiều nguyên nhân, khiến cho việc kiếm được 1 slot đăng kiểm lúc này ''như trúng xổ số''. Phóng viên Báo Kinh tế và Đô thị trong vai chủ phương tiện đã vào cuộc.
Thu lợi bất chính 20 tỷ
Hiện nay trên địa bàn Hà Nội có 31 trung tâm đăng kiểm, trong đó 6 trung tâm do Cục Đăng kiểm quản lý, 2 trung tâm của Sở Giao thông Vận tải, 3 trung tâm do Tổng Công ty Vận tải Hà Nội quản lý, còn lại là do tư nhân xã hội hóa quản lý. Qua xác minh, điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội phát hiện 10 trung tâm có sai phạm, gồm: 2914D, 2918D, 3302S, 2923D, 2901S, 3301S, 2929D, 2906V, 2901V, 2902S.
Đại tá Chu An Thanh - Trưởng phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Công an TP Hà Nội cho biết: “Đến nay, Công an TP Hà Nội đã khởi tố 4 vụ án, 18 bị can liên quan đến những vi phạm tại các trung tâm đăng kiểm nêu trên.
Trong đó, 3 người là giám đốc, 1 người là phó giám đốc và 14 đăng kiểm viên. Các đối tượng nhận hối lộ để bỏ qua lỗi của xe đến đăng kiểm. Điển hình như xe không đủ tiêu chuẩn để đăng kiểm, gắn cảm biến, đo nồng độ khí thải của xe ô tô khác, đánh tráo để đủ đảm bảo tiêu chuẩn khí thải. Ngoài ra, các đối tượng dùng phần mềm để thay đổi thông số kiểm định, chỉnh sửa trên máy tính để giảm kích thước của thùng xe, trái với thực tế...".
Theo cơ quan chức năng, bước đầu các đối tượng khai nhận số tiền nhận hối lộ từ 100.000 đồng đến 1,5 triệu đồng, tùy theo loại lỗi. Tổng số tiền các đối tượng thu lợi bất chính khoảng 20 tỷ đồng, một con số khiến nhiều người giật mình.
Tất cả đều ùn ứ
Sáng 10/1/2023, Công an Hà Nội dựng barrier chắn phía lối vào Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 2903S (quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội) để bảo vệ, không cho người, phương tiện vào trong trong nhằm phục vụ công tác khám xét.
Cũng ngày hôm đó, còn có 10 trung tâm nữa bị đình chỉ hoạt động, trong số đó có 1 trung tâm do vi phạm quy định PCCC. Như vậy, từ sáng 11/1/2023, Hà Nội chỉ còn 20 trung tâm đăng kiểm với 39 dây chuyền kiểm định đang hoạt động, và bắt đầu từ đây câu chuyện “đăng kiểm” đã được lái xe than thở trên khắp các mạng xã hội.
5 giờ sáng ngày 11/1/2022, phóng viên có mặt tại Trung tâm Đăng Kiểm xe cơ giới 2906V - Hà Nội đã thấy có khoảng 20 xe đợi sẵn ở cổng. Khi trời sáng rõ, mọi người mới tá hỏa khi thấy tấm giấy viết vội: ''Trung tâm đóng cửa để phục vụ điều tra''.
Lúc này các lái xe mới chụm lại, tra cứu Google thì mới hay Trung tâm 2906V là một trong 11 đơn vị bị đình chỉ. Mọi người bàn nhau đi Hưng Yên, Hà Nam hoặc Bắc Ninh tùy công việc, quan hệ của từng người để có xe chạy Tết. Đơn giản là qua điện thoại chia sẻ thông tin với bạn bè, người thân và VOV Giao thông mọi người đều biết, tại 20 trung tâm đăng kiểm còn lại, muốn có slot ngày hôm sau phải đi xếp hàng từ đêm.
“Không được để ô tô xếp hàng cả đêm chờ đăng kiểm”
Thủ tướng Chính phủ phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2022 của Bộ GTVT
Ông Đỗ Cao Bảo - thành viên Hội đồng quản trị Tập đoàn FPT chia sẻ: “Một ông em dậy từ 2 giờ sáng ra trung tâm đăng kiểm ở Cầu Giấy, thế mà xe ô tô đã xếp hàng dài hàng trăm mét, em ấy lấy số ticke thứ 80. Nhẩm tính 80 xe thì phải sang ngày hôm sau mới đến lượt”. Trong thời buổi công nghệ 4.0, các trung tâm đăng kiểm vẫn phải phát ticke thủ công, kiểu “máy chấm cơm” khiến người dân phải đội rét xếp hàng thì quả là hết chỗ nói.
Các đồng nghiệp của chúng tôi tại Hưng Yên cho hay, Trạm đăng kiểm huyện Lương Tài (giáp ranh với Hưng Yên và Gia Lâm, Hà Nội) công suất chỉ 70 xe/ngày nên phải phát phiếu đợi đến 1,5 - 2 ngày. Tại Vĩnh Phúc, đại diện Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 88.03D cho biết, khoảng 2 ngày trở lại đây, từ 2 giờ sáng đã có khách từ Hà Nội đến đăng kiểm tại trung tâm. Những người đến sau 12 giờ thì hết cơ hội, đành trở về.
Theo “mách nước” của một người quen, phóng viên có mặt tại Trung tâm Đăng kiểm 2917 D (quận Long Biên) lúc 21 giờ (ngày 11/1), đã thấy có cả dãy xe khoảng 20 chiếc đậu dọc đường trước cổng. Sáng hôm sau (12/1) Trạm mới bắt đầu phát phiếu và mỗi ngày chỉ được độ 60 xe, phải đến 10 giờ ngày 14/1/2022 phóng viên mới hoàn thành việc đăng kiểm cho chiếc xe của mình.
Trước đó, ông Mai Long - Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 2917D đã đi dọc dãy xe xếp hàng, chỉ cho các chủ xe lỗi độ đèn, mòn lốp… để sửa chữa trước khi đưa xe vào khám nhưng vẫn còn 5 - 7 xe phải 2 lần mới được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm.
Tính ra, các chủ xe phải mất hơn 48 giờ mới hoàn thành công việc đăng kiểm mà trước đây chỉ mất độ 45 phút. Nếu tình trạng này kéo dài thì có lẽ nhiều người sẽ từ bỏ giấc mơ được cầm vô lăng mà chọn phương tiện công cộng để đi lại.
Vĩ thanh
Để đăng kiểm thuận lợi, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 2917D Mai Long khuyến cáo: “Những ngày này lượng xe đăng kiểm trên toàn địa bàn Hà Nội tăng đột biến, muốn khỏi mất công đi lại nhiều lần các chủ phương tiện cần kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện trước khi đi đăng kiểm. Hiện nay, các trung tâm đăng kiểm ô tô trên toàn quốc kiểm định theo quy trình giống nhau, bao gồm 5 công đoạn và 56 hạng mục kiểm tra nên các lỗi vi phạm đều bị phát hiện, chủ xe lại phải quay về mất công”.
Được biết, trước việc lượng xe đến đăng kiểm đông, Trung tâm đã động viên anh em kỹ thuật làm thêm giờ, ngoài ra còn công khai thứ tự lấy số để tạo sự đồng thuận cao của anh em lái xe. Theo ông Mai Long, việc công ty có chế độ lương, thưởng xứng đáng với công sức anh em bỏ ra đã giúp đội ngũ đăng kiểm viên yên tâm công tác, không phải thông đồng với các lỗi với chủ xe để nhận tiền bồi dưỡng.
Được biết, do 33 trạm đăng kiểm bị ngưng hoạt động nên việc truy cập hồ sơ gốc các xe có dấu hiệu cơi nới đang gặp khó khăn. Nhiều trung tâm thiếu đăng kiểm viên khiến phải ngừng dây chuyển kiểm định, trong số đó hơn 70 đăng kiểm viên vừa được Cục Đăng kiểm cấp giấy phép hành nghề lại chưa hành nghề.
Rõ ràng, ai vi phạm sẽ bị phát luật xét xử nhưng việc đăng kiểm xe là nhu cầu thực tế của các chủ phương tiện, đã 4 ngày các chủ phương tiện tại Hà Nội và nhiều địa phương “lao đao” vì phải chầu chực, xếp hàng cả ngày trời. “Không để ô tô xếp hàng cả đêm chờ đăng kiểm” - chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ phải được Bộ GTVT nhanh chóng triển khai.
