Là một DN lâu năm trong lĩnh vực mỹ nghệ mây tre đan, Công ty TNHH Mỹ nghệ Hoa Sơn (xã Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) hàng năm có nhiều đơn hàng xuất khẩu sang các thị trường Pháp, Trung Quốc... Những năm gần đây, các thị trường tiêu thụ có yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, mẫu mã sản phẩm, trong khi sự cạnh tranh ngày càng lớn. Vì vậy, yêu cầu nâng cao chất lượng với đội ngũ lao động là vô cùng bức thiết.

Giám đốc Công ty Hoa Sơn Nguyễn Văn Trung chia sẻ, đối với nghề mây tre đan, lao động biết nghề thì nhiều, nhưng lao động có tay nghề cao, đáp ứng tốt với các thị trường xuất khẩu lại không nhiều. “Những năm gần đây, do kinh doanh khó khăn, nghề mây tre đan ở địa phương có phần bị mai một, vì vậy nhiều lao động đi tìm nghề khác. Trong khi đó DN lại không quan tâm nâng cao kỹ thuật, thay đổi mẫu mã, dẫn đến sức cạnh tranh giảm” – ông Trung cho biết.

Sản phẩm mây, tre đan do Công ty TNHH Mỹ nghệ Hoa Sơn sản xuất.  Ảnh:  Thanh Hương

Dù yêu cầu đội ngũ lao động có kỹ thuật cao, nhưng việc đào tạo nghề cho lao động lại vượt quá khả năng của các DN. Mới đây, Công ty Hoa Sơn đã được Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp – Sở Công Thương Hà Nội hỗ trợ mở một lớp truyền nghề cho 35 lao động. “Trước đây, DN cũng tổ chức đào tạo cho lao động nhưng mỗi năm cũng chỉ dăm bảy người, do năng lực có hạn. Vì vậy, được Sở Công Thương hỗ trợ, chúng tôi dự định sau khi 35 học viên được đào tạo xong sẽ phát triển thêm khoảng 100 lao động để phục vụ hoạt động sản xuất của DN” – ông Trung cho biết.

Hà Nội hiện có khoảng 1.350 làng có nghề, mặt hàng thủ công mỹ nghệ là một trong những nhóm hàng đem lại kim ngạch xuất khẩu lớn cho TP, tạo ra trên 1 triệu việc làm cho người lao động tại các vùng nông thôn. Tuy nhiên, theo Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội, thực tế hiện nay, trình độ lao động tại các làng nghề chưa cao, không được đào tạo bài bản, chưa có tư duy, sáng tạo trong sản xuất nên chưa đáp ứng được nhu cầu sử dụng của DN. Trong khi đó, năng lực đào tạo của DN cũng có hạn, do vậy hoạt động truyền nghề tiểu thủ công nghiệp cho lao động nông thôn được Trung tâm coi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong những năm gần đây.

Hiệu quả từ công tác truyền nghề

Theo kế hoạch, năm 2018, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp sẽ tổ chức 40 lớp truyền nghề cho 1.400 lao động nông thôn. Các nghề chính được truyền nghề, cấy nghề là mộc dân dụng, mây tre đan, sơn mài, khảm trai, thêu ren, dệt lụa, gốm sứ…

Ông Vương Đăng Hoa - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội cho biết, để tăng hiệu quả công tác đào tạo nghề, Trung tâm đã phối hợp với phòng kinh tế các huyện, thị xã, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội, hiệp hội khảo sát để lựa chọn các DN, cơ sở công nghiệp nông thôn có khả năng tiếp nhận lao động và bao tiêu sản phẩm cho các học viên để tổ chức các lớp truyền nghề. “Mục tiêu là kết thúc các lớp truyền nghề, trên 80% số lao động có việc làm, thu nhập ổn định” – ông Hoa cho hay.

Theo Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Đàm Tiến Thắng, công tác đào tạo nghề, truyền nghề, cấy nghề đã góp phần giải quyết việc làm, tạo thu nhập ổn định cho lao động nông thôn của TP, đặc biệt là tại các khu vực có đất bị thu hồi cho phát triển công nghiệp. Các lớp truyền nghề đã góp phần quan trọng vào việc thay đổi cơ cấu kinh tế, nhiều làng nghề truyền thống ở Hà Nội đã được hồi sinh và phát triển mạnh mẽ. Nhiều làng chưa có nghề được truyền nghề mới, tạo công ăn việc làm cho lao động, tăng thu nhập và phát triển kinh tế địa phương.

Không chỉ vậy, công tác đào tạo nghề đã giúp nâng cao trình độ đội ngũ lao động, qua đó nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm thủ công mỹ nghệ, tăng năng lực cạnh tranh cho DN làng nghề. Đồng thời thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.