Dệt may bản lĩnh trong môi trường biến động

Vừa qua, Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) tổ chức Hội thảo "Chiến lược phát triển ngành dệt may Việt Nam trong môi trường biến động".

Khẳng định rõ nét

Tại Hội thảo “Chiến lược phát triển ngành dệt may Việt Nam trong môi trường biến động”, Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam Vũ Đức Giang nhấn mạnh, năm 2025 đánh dấu một giai đoạn chuyển mình quan trọng của ngành dệt may Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế toàn cầu, khi vị thế và tầm vóc của ngành ngày càng được khẳng định rõ nét hơn.

Bên cạnh đó, ông Vũ Đức Giang cũng thẳng thắn nhìn nhận, năm 2025 là một trong những năm khó khăn nhất đối với ngành dệt may Việt Nam trong nhiều thập kỷ trở lại đây. Chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn; chi phí logistics gia tăng; yêu cầu từ các nhãn hàng quốc tế ngày càng khắt khe; chính sách mua hàng của nhiều thị trường lớn thay đổi nhanh chóng, đặt doanh nghiệp vào trạng thái phải liên tục thích ứng.

Trước những thách thức đó, ngành dệt may Việt Nam đã xác lập và triển khai thành công ba trụ cột chiến lược mang tính nền tảng. Các doanh nghiệp đã thực hiện đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Từ chỗ phụ thuộc lớn vào một số thị trường truyền thống, đến nay sản phẩm dệt may Việt Nam đã có mặt tại 138 thị trường trên toàn cầu, qua đó giảm thiểu rủi ro, tăng khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài.

Cùng với đó, các doanh nghiệp đã thực hiện đa dạng hóa đối tác và khách hàng. Chiến lược này giúp doanh nghiệp dệt may chủ động hơn trong đàm phán, thích ứng với sự thay đổi trong phương thức mua hàng và giảm phụ thuộc vào một số ít nhãn hàng lớn.

Ngành cũng thực hiện đa dạng hóa mặt hàng, chuyển dần từ các sản phẩm gia công đơn giản sang những sản phẩm đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng phân hóa của thị trường, phù hợp với xu hướng tiêu dùng mới.

Để hiện thực hóa ba trụ cột chiến lược nêu trên, ngành dệt may Việt Nam đã và đang triển khai 5 nhóm giải pháp trọng tâm. Trong đó, đáng chú ý là chương trình xanh hóa ngành dệt may, coi phát triển bền vững không chỉ là yêu cầu tuân thủ mà là điều kiện sống còn để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Ngành dệt may cũng đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, tự động hóa, robot hóa và từng bước đưa trí tuệ nhân tạo tham gia vào chuỗi sản xuất và chuỗi cung ứng. Đây được xem là chìa khóa để nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh trong dài hạn.

Ông Vũ Đức Giang cũng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của phát triển nguồn nhân lực, từ công nhân kỹ thuật, cán bộ quản lý đến đội ngũ thiết kế, nhằm đáp ứng yêu cầu mới của phương thức sản xuất và tiêu chuẩn từ các nhãn hàng quốc tế.

Một điểm nhấn quan trọng khác là tầm nhìn phát triển doanh nghiệp dệt may Việt Nam theo hướng đa quốc gia, với thực tế đã có một số doanh nghiệp trong ngành đầu tư, mở rộng hoạt động tại nhiều quốc gia trong suốt 2 thập kỷ qua.

Bên cạnh đó, việc tăng cường liên kết chuỗi được coi là trụ cột then chốt, tập trung vào phát triển nguồn cung trong nước, nâng cao năng lực quản trị và đẩy mạnh chia sẻ kinh nghiệm thông qua các hội thảo chuyên đề với sự tham gia của các tổ chức quốc tế. Theo dự kiến, năm 2025, thặng dư thương mại của ngành dệt may Việt Nam đạt trên 20 tỷ USD, tiếp tục khẳng định vai trò ngành xuất khẩu chủ lực của nền kinh tế.

Bản lĩnh cần phát huy

Đánh giá cao nỗ lực, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho rằng, năm 2025 khép lại trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, bất ổn và yếu tố khó lường. Tăng trưởng toàn cầu phục hồi chậm; lạm phát dù có xu hướng hạ nhiệt nhưng vẫn ở mức cao tại nhiều nền kinh tế lớn; xung đột địa chính trị kéo dài làm đứt gãy chuỗi cung ứng; chi phí logistics gia tăng; xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng dưới nhiều hình thức.

Trong bối cảnh đó, cộng đồng doanh nghiệp dệt may Việt Nam đã thể hiện rõ bản lĩnh, tinh thần chủ động và khả năng thích ứng linh hoạt. Đáng chú ý, theo ông Trần Thanh Hải, việc Hoa Kỳ áp dụng thuế quan đối ứng không làm ngành dệt may Việt Nam chùn bước, mà ngược lại, trở thành động lực thúc đẩy tái cơ cấu và nâng cao giá trị. Nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng chuyển hướng sang các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, kỹ thuật phức tạp, đồng thời đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường, qua đó biến thách thức thành cơ hội đổi mới.

Tuy nhiên, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cũng chỉ rõ hàng loạt thách thức lớn mà ngành dệt may Việt Nam đang và sẽ tiếp tục đối mặt. Đó là môi trường thương mại quốc tế ngày càng phức tạp và khó dự báo, với sự gia tăng của các biện pháp phòng vệ thương mại, hàng rào kỹ thuật, hàng rào xanh và hàng rào lao động. Các thị trường lớn không chỉ yêu cầu về giá và chất lượng mà còn đặt ra tiêu chí khắt khe về truy xuất nguồn gốc, phát thải carbon, kinh tế tuần hoàn và trách nhiệm xã hội.

Đáng chú ý, áp lực cạnh tranh khu vực và toàn cầu ngày càng gay gắt. Nhiều quốc gia duy trì lợi thế về chi phí lao động, trong khi các đối thủ lớn tiếp tục phục hồi và nâng cấp công nghệ. Nếu không đổi mới mạnh mẽ, ngành dệt may Việt Nam sẽ đối mặt với nguy cơ suy giảm năng lực cạnh tranh.

Đặc biệt là điểm nghẽn về nội địa hóa nguyên phụ liệu vẫn là thách thức dai dẳng, ở các khâu dệt, nhuộm, hoàn tất, khiến giá trị gia tăng trong nước còn hạn chế và doanh nghiệp dễ bị tổn thương trước biến động bên ngoài.

Từ thực tiễn đó, ông Trần Thanh Hải cho rằng, ngành dệt may Việt Nam cần tập trung vào một số định hướng lớn, tái cơ cấu theo hướng nâng cao giá trị gia tăng; phát triển chuỗi cung ứng trong nước; tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do; coi chuyển đổi xanh là lợi thế cạnh tranh cốt lõi; đồng thời đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực và chuyển đổi số.

Đại diện Cục Xuất nhập khẩu cũng nhấn mạnh, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi để ngành dệt may Việt Nam giữ vững vai trò là ngành xuất khẩu chủ lực của đất nước. Trước đó, Triển lãm quốc tế HANOITEX & HANOIFABRIC 2025 đã diễn ra. Trong ngày 17/12, Đại hội nhiệm kỳ VII (2025 - 2030 và Tổng kết Hiệp hội Dệt may Việt Nam 2025 sẽ diễn ra tại Hà Nội.