Cùng với đó là những hoạt động hỗ trợ của công đoàn cơ sở và cấp trên để đảm bảo tất cả đoàn viên, người lao động đều có Tết.
Thưởng Tết 1 tháng lương
Năm 2022, kinh tế trong nước phục hồi mạnh hơn so với năm 2021. Một số ngành hàng chịu tác động mạnh nhất của dịch Covid-19 nhưng cũng phục hồi nhanh, ví dụ như Hàng không, Du lịch… Các chuyên gia lao động dự báo GDP năm nay có thể vượt cao hơn kế hoạch của Chính phủ đề ra là 6,5%. Như vậy, trên tổng thể kinh tế phục hồi bằng các năm trước khi có dịch Covid-19. Theo đó, khả năng các DN sẽ thưởng Tết 2023 đạt mức bình quân bằng những năm trước khi dịch Covid-19 xảy ra; một số DN có thể thưởng Tết ở mức cao hơn.
Năm 2022, kết quả sản xuất kinh doanh của Trung tâm Sản xuất dịch vụ thuộc trường Đại học Công nghiệp Dệt may Hà Nội tốt hơn năm trước, vì thế thưởng Tết sẽ cao hơn. Hiệu trưởng trường Đại học Công nghiệp Dệt may Hà Nội Hoàng Xuân Hiệp cho hay: Trung tâm Sản xuất dịch vụ có khoảng 350 công nhân, chuyên thực hiện các đơn hàng xuất khẩu đặc thù như áo jacket thời trang, veston, sơ mi.
Năm 2022, Trung tâm có doanh thu cao hơn năm trước từ 10 - 15%, thu nhập trung bình của người lao động khoảng 9 triệu đồng/tháng. Năm ngoái, mỗi người lao động được thưởng Tết 1,2 tháng lương, bình quân 11 triệu đồng/người thì năm nay thưởng Tết sẽ cao hơn khoảng 10%.
Ngoài ra, từ đầu tháng 1 đến giữa tháng, nhà trường sẽ cùng với Công đoàn của Tập đoàn Dệt May Việt Nam tổ chức 6 Hội chợ Tết công đoàn năm 2023 để người lao động sẽ được mua các mặt hàng thiết yếu với giá ưu đãi. Đối với những DN có hoạt động ổn định và đều việc như Công ty CP Môi trường đô thị Gia Lâm đã lên kế hoạch thưởng Tết 2023 ngang bằng năm trước. Anh Trương Hoài Nam - Chủ tịch Công đoàn Công ty CP Môi trường đô thị Gia Lâm cho biết: Công ty có kế hoạch thưởng tháng lương thứ 13 khoảng 5 triệu đồng/người và một túi quà Tết trị giá 900.000 đồng cho người lao động.
Những công ty khác chưa lên kế hoạch thưởng Tết nhưng căn cứ vào hoạt động sản xuất kinh doanh và thỏa ước lao động tập thể giữa người sử dụng lao động và người lao động thì thưởng Tết sẽ tương đương năm trước. Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Matsuo Industries Việt Nam Nguyễn Hoàng Long chia sẻ: Năm nay tình hình hoạt động của công ty tương đối khó khăn do ảnh hưởng đợt đầu năm bị đứt chuỗi cung ứng, cuối năm thì các đơn hàng bị giảm.
Mặc dù công ty chạy đều các đơn hàng nhưng sản lượng chỉ bằng khoảng 70 - 80% so với với trước đây. Nhưng Công đoàn và công ty đã ký quy chế thưởng, trong đó thưởng Tết khoảng 1,5 tháng tiền lương. Năm nay dịch Covid-19 đã qua, Công ty TNHH May mặc Việt Pacific tập trung vào hoạt động sản xuất, nên doanh thu tốt hơn năm trước. “Thưởng Tết năm 2022, mỗi người được thưởng Tết 1 tháng lương 6 triệu đồng thì năm nay chế độ thưởng sẽ tốt hơn.
Ngoài ra, chúng tôi còn tổ chức tiệc cuối năm cho người lao động để tạo sự gắn kết với nhau” - Chủ tịch Công đoàn của Công ty TNHH May mặc Việt Pacific Nguyễn Tràng Huy cho biết.
Tất cả người lao động có Tết
Bên cạnh những DN có hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định và doanh thu tốt thì cũng còn rất nhiều DN khó khăn. Nhất là những DN sản xuất các mặt hàng xuất khẩu bị cắt giảm đơn hàng buộc phải cho người lao động giãn việc, nghỉ việc luân phiên hoặc thôi việc.
Trước thực tế người lao động bị cắt giảm việc làm, liên đoàn lao động địa phương, các hiệp hội DN ngành nghề đã có những khuyến nghị với người sử dụng lao động cố gắng tìm mọi nguồn để có thưởng Tết cũng là cách để giữ chân người lao động sau Tết sẽ quay trở lại làm việc. Chủ tịch Hội Dệt May Thêu Đan TP Hồ Chí Minh Phạm Xuân Hồng bộc bạch: Do có những đơn hàng nhỏ lẻ nên các DN sắp xếp thời gian để người lao động được nghỉ Tết sớm hơn vài ngày so với năm trước.
Ví dụ mọi năm ngày 26 tháng Chạp nghỉ Tết thì năm nay nghỉ từ ngày 22, 23; đồng thời, từ những nguồn dành dụm được, các DN cố gắng thưởng Tết mỗi người 1 tháng lương và mong muốn người lao động cùng chia sẻ khó khăn, sau Tết trở lại công ty làm việc.
Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Phạm Minh Huân cho rằng, năm nay, các DN bị cắt giảm đơn hàng, thiếu nguyên liệu sản xuất chắc chắn là khó khăn hơn. Nhưng tôi dự đoán, các DN này cố gắng co kéo cố gắng thưởng Tết cho người lao động 1 tháng lương cơ bản; còn những công ty thuộc ngành nghề khác thì mức thưởng Tết bình thường như mọi năm.
Trường hợp DN quá khó khăn, phải cho người lao động nghỉ sớm vì hết việc thì các cơ quan chức năng ngồi lại với nhau, căn cứ vào kết quả khảo sát thực tế để bàn các chính sách hỗ trợ thêm cho người lao động.
Về việc này, TS Nguyễn Hữu Dũng - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học - Lao động và xã hội cho rằng, giải pháp có bản là có thể lấy từ Quỹ Công đoàn còn kết dư để hỗ trợ người lao động ăn Tết. Về phía Nhà nước cũng cần có gói hỗ trợ DN khó khăn như cho DN vay không lãi xuất. Đối với DN không có khả năng thưởng Tết thì Nhà nước cần trợ cấp trực tiếp cho người lao động.
Với phương châm “Tất cả đoàn viên, người lao động đều có Tết”, ngày 26/10/2022, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã xây dựng Kế hoạch số 266/KH-TLĐ Tổ chức các hoạt động chăm lo cho đoàn viên, người lao động nhân dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023.
Thực hiện Kế hoạch của Tổng Liên đoàn, Liên đoàn Lao động TP Hà Nội và công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở đã cân đối nguồn thu, chi thường xuyên trong năm, kinh phí dự phòng và quỹ sử dụng hoạt động thường xuyên trong năm để chăm lo cho đoàn viên, người lao động có hoàn cảnh khó khăn. Sẽ có 10% đoàn viên, người lao động trên tổng số đoàn viên Công đoàn cấp trên cơ sở đang quản lý được chăm lo, hỗ trợ khó khăn dịp Tết Quý Mão.
Liên đoàn Lao động TP hỗ trợ 1 triệu đồng; công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở hỗ trợ 500.000 đồng… Ngoài ra, sẽ có 15.000 suất quà bằng tiền mặt với tổng số tiền 15 tỷ đồng sẽ được hỗ trợ cho đoàn viên và người lao động có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn…
Cùng với việc DN cân đối để có tiền thưởng Tết, công đoàn các cấp chăm lo Tết cho người lao động, các chuyên gia cho rằng, Nhà nước cũng rất cần phát động phong trào toàn dân chung tay giúp người lao động có Tết, cũng như giúp người khó khăn khác trong cộng đồng vốn là nét văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Để tăng cường công tác hỗ trợ, giám sát thực hiện pháp luật về lao động, tiền lương, tiền thưởng trong các DN, nhất là dịp giáp tết Dương lịch và Tết Nguyên đán năm 2023, Bộ LĐTB&XH đã có đề nghị Giám đốc Sở LĐTB&XH các tỉnh, TP trực thuộc T.Ư thực hiện một số nội dung.
Theo đó, Giám đốc Sở LĐTB&XH chỉ đạo hướng dẫn, hỗ trợ các DN, người sử dụng lao động trên địa bàn rà soát, thực hiện đúng các chế độ, chính sách đối với người lao động theo quy định của pháp luật, các thỏa thuận trong hợp đồng, thỏa ước lao động tập thể, nội quy, quy chế của DN. Nhất là các nội dung về tiền lương, tiền thưởng và các chế độ phúc lợi khác đối với người lao động theo quy định.
