Trong hôm 1/6 (giờ địa phương), Washington đã thông báo thu hồi thị thực của các thanh sát viên hạt nhân Nga, từ chối các đơn xin giám sát viên mới đang chờ xử lý và hủy bỏ các giấy phép tiêu chuẩn cho máy bay Nga vào không phận Mỹ.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết họ đang triển khai các bước này, bên cạnh những biện pháp khác để đáp trả "những vi phạm liên tục" của Nga đối với New START, hiệp ước kiểm soát vũ khí cuối cùng còn lại giữa hai nước, sau khi chiến sự tại Ukraine diễn ra.
“Mỹ cam kết thực hiện đầy đủ và cùng có lợi hiệp ước New START,” thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. “Liên quan tới cam kết đó, Mỹ sẽ áp dụng các biện pháp đối phó hợp pháp để đáp lại những vi phạm liên tục của Liên bang Nga đối với hiệp ước New START.”
Bộ cho biết việc thu hồi thị thực và từ chối đơn đăng ký, cũng như quyết định ngừng chia sẻ thông tin về trạng thái hay vị trí của tên lửa và dữ liệu đo từ xa về các vụ phóng thử với Nga, là phù hợp với luật pháp quốc tế, trước các hành động của Nga.
Tuy nhiên, Mỹ sẽ tiếp tục thông báo cho Nga khi tiến hành các vụ phóng thử, đồng thời cho biết thêm rằng các bước mà họ đang thực hiện có thể đảo ngược, với điều kiện Moscow quay trở lại và tuân thủ hiệp ước.
Nga đã rút khỏi New START vào tháng 2 trong một động thái mà Mỹ cho là “không hợp lệ về mặt pháp lý”.
Việc cho phép thanh sát các địa điểm vũ khí và cung cấp thông tin về vị trí đặt tên lửa đạn đạo xuyên lục địa và tên lửa phóng từ tàu ngầm cũng như các vụ phóng thử nghiệm là những cấu phần quan trọng của New START, mà Tổng thống thời điểm đó - ông Barack Obama và ông Dmitry Medvedev đã ký năm 2010.
Vào tháng 3, Mỹ cho biết Washington và Moscow đã ngừng chia sẻ dữ liệu vũ khí hạt nhân thường kỳ sáu tháng một lần. Mỹ cho biết họ vẫn muốn tiếp tục chia sẻ cho đến khi Nga thông báo dừng động thái này ở phía mình.
Mặc dù được gia hạn ngay sau khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào tháng 1 năm 2021, New START đã bị thử thách nghiêm trọng do chiến sự tại Ukraine.
Hiệp ước giới hạn mỗi quốc gia triển khai không quá 1.550 đầu đạn hạt nhân và 700 tên lửa và máy bay ném bom và sẽ có các cuộc thanh sát thực địa để xác minh việc tuân thủ hiệp ước.
Các cuộc thanh sát không được diễn ra vào năm 2020 do đại dịch Covid-19. Các cuộc thảo luận về việc nối lại lẽ ra đã diễn ra vào tháng 11/2022, nhưng Nga đã đột ngột hủy bỏ với lý do Mỹ ủng hộ Ukraine.
Bộ Ngoại giao cho biết Nga đã được thông báo trước về các biện pháp đối phó và cũng khuyên rằng Washington vẫn quan tâm đến việc duy trì hiệp ước.
“Mỹ vẫn sẵn sàng hợp tác mang tính xây dựng với Nga để nối lại việc thực thi Hiệp ước START mới,” theo thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ.
