Chú ý đến kiểu đau chân
Đi bộ thường được coi là một bài tập thể dục hoàn hảo để cải thiện nhiều khía cạnh của sức khỏe. Nhưng nếu đi bộ gây đau chân thì sao? Nhiều người đau chân khi họ đi bộ như một phần bình thường của quá trình lão hóa.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đó là dấu hiệu của bệnh động mạch ngoại vi (PAD), có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe tim và não. Mặc dù PAD không thường xảy ra trong các gia đình, nhưng nó có nhiều khả năng xảy ra khi mọi người già đi, hoặc ở những người hút thuốc hoặc bị huyết áp cao, cholesterol cao hoặc tiểu đường. Điều gì gây ra đau chân nếu bạn bị PAD?
Những người bị PAD có chất béo lắng đọng trong các động mạch bên ngoài tim - thường là ở chân của họ. Đau xảy ra do những chất lắng đọng này ngăn chặn lưu lượng máu đến các cơ, làm suy giảm khả năng hoạt động bình thường của chúng.
Các bác sĩ từng nghĩ PAD hầu hết ảnh hưởng đến nam giới. Nhưng khi các nhà nghiên cứu bắt đầu bao gồm nhiều phụ nữ hơn trong nghiên cứu của họ, họ biết được rằng tình trạng này cũng phổ biến ở phụ nữ, nhất là ở độ tuổi 50 trở lên.
Những người bị PAD thường gặp các triệu chứng chuột rút và đau ở bắp chân, đùi, hông hoặc mông gặp phải trong quá trình vận động được gọi là chứng co thắt không liên tục. Triệu chứng này khác với đau nhức liên quan đến tập thể dục, vì nó chỉ xảy ra khi vận động và hết sau một thời gian ngắn nghỉ ngơi. Đau cơ do tập thể dục kéo dài hàng giờ hoặc vài ngày sau khi tập luyện và vẫn có thể bị đau cho dù bạn đang di chuyển hay đứng yên.
Đau PAD cũng chỉ ảnh hưởng đến cơ, không ảnh hưởng đến khớp. Đau PAD có thể xảy ra khi bạn đang đi lên cầu thang hoặc lên đồi, và bạn có thể thấy mình thường xuyên dừng lại để nghỉ giải lao. Khi tình trạng tắc nghẽn PAD trở nên trầm trọng hơn, chuột rút có thể bắt đầu xảy ra ở chân của bạn ngay cả khi bạn đang ngồi hoặc nằm.
Trong khi đau chân khi đi bộ là một triệu chứng phổ biến của PAD, nhưng không phải ai bị PAD cũng có triệu chứng. Một số người chỉ cảm thấy yếu đi mà không bị chuột rút hoặc đau, nhưng nó diễn ra theo cùng một mô hình: Tồi tệ hơn khi tập thể dục và giảm bớt khi nghỉ ngơi.
Trong một số trường hợp, mọi người nhận thấy những thay đổi khác, chẳng hạn như: Vết loét chậm lành trên bàn chân lạnh ở một hoặc cả hai chân; sự thay đổi màu sắc trên bàn chân; lông chân hoặc móng chân mọc chậm.
Cần được thăm khám sớm
Cũng như nhiều tình trạng sức khỏe khác, việc xác định sớm PAD là rất quan trọng, bởi càng để lâu, càng khó điều trị.
PAD không phải là lý do duy nhất khiến bạn có thể bị đau chân khi đi bộ. Đáng lưu ý là PAD làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề tim mạch khác. Sự tích tụ chất béo trong các động mạch của chân cũng có thể tích tụ trong các động mạch đưa máu nuôi tim và não. Điều này làm cho một người bị PAD có nhiều khả năng bị đau tim hoặc đột quỵ hơn so với những người không có tình trạng này.
Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng của PAD, một bài kiểm tra đơn giản được gọi là chỉ số mắt cá chân - cánh tay (Ankle-Brachial Index - ABI), có thể giúp bác sĩ của bạn chẩn đoán.
Bác sĩ sẽ sử dụng một vòng bít đặc biệt để đo huyết áp ở mắt cá chân của bạn, sau đó so sánh với huyết áp ở cánh tay của bạn. Nếu tỷ lệ này nhỏ hơn 0,9, kết quả này có thể có nghĩa là một người đã bị bệnh động mạch ngoại biên trong mạch máu ở chân. Một kết quả chỉ số mắt cá chân - cánh tay thấp có thể có nghĩa là khi chân và bàn chân không nhận được đủ lưu lượng máu cần thiết.
Tuy nhiên, chỉ số này sẽ không cho biết chính xác mạch máu nào đã bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn.
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị PAD, họ có thể sử dụng MRI hoặc X-quang để chụp động mạch của bạn để tìm kiếm vị trí tắc nghẽn.
Điều trị PAD bắt đầu bằng việc thay đổi lối sống, bao gồm tránh các sản phẩm thuốc lá, tập thể dục thường xuyên và ăn một chế độ ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh.
Một trong những điều tồi tệ nhất bạn có thể làm nếu bị PAD là ngồi yên. Những người bắt đầu cảm thấy đau ở chân khi họ đi bộ có thể nghĩ rằng họ đã già và ngừng đi bộ. Đó là điều bạn không đúng.
Nếu bạn bị đau hoặc các triệu chứng khác, hãy đến gặp bác sĩ để tìm hiểu lý do tại sao nó lại xảy ra. Một khi PAD được chẩn đoán và bạn biết lý do tại sao bạn có các triệu chứng, các bác sĩ khuyến khích mọi người hoạt động thể chất nhiều hơn để giúp duy trì chức năng của cơ thể.
Ngoài việc thay đổi lối sống, bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc để điều trị PAD. Các loại thuốc thường được kê toa cho những người bị PAD là statin, để ngăn tích tụ nhiều chất béo (mảng bám); aspirin, để ngăn ngừa cục máu đông; và thuốc để kiểm soát huyết áp cao. Nếu tắc nghẽn nghiêm trọng, bác sĩ cũng có thể đề nghị một thủ thuật để thông tắc nghẽn hoặc định tuyến lại lưu lượng máu xung quanh nó.
