Euroclear cảnh báo có thể kiện EU nếu bị ép tịch thu tài sản Nga

Liên minh châu Âu (EU) đang chật vật tìm nguồn tài chính cho Ukraine trong bối cảnh nước này dự kiến đối mặt với mức thâm hụt ngân sách 50 tỷ USD vào năm 2026.

Trong bài trả lời phỏng vấn tờ Le Monde của Pháp công bố ngày 15/11, Giám đốc điều hành (CEO) Trung tâm thanh toán bù trừ Euroclear của Bỉ, bà Valerie Urbain, cảnh báo cơ quan này có thể kiện EU nếu Brussels tìm cách tịch thu các quỹ tài sản chủ quyền của Nga đang được lưu giữ tại đây.

Euroclear, nơi xử lý khoảng 46.000 tỷ USD chứng khoán cho các định chế tài chính toàn cầu mỗi năm, hiện đang nắm giữ khoảng 200 tỷ USD trong tổng số 300 tỷ USD tài sản của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga bị phương Tây đóng băng sau khi xảy ra cuộc xung đột tại Ukraine vào năm 2022.

CEO Urbain khẳng định rằng bất kỳ hành động nào mang tính chất tịch thu đều là bất hợp pháp và Euroclear sẵn sàng kiện EU nếu khối này tìm cách ép buộc tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga. “Có luật pháp. Euroclear sẽ quyết định điều gì chúng tôi có thể và muốn làm dựa trên khuôn khổ pháp lý”, bà Urbain cho hay.

Khi được yêu cầu làm rõ, bà Urbain khẳng định không loại trừ khả năng thực hiện hàng động pháp lý, đồng thời nhấn mạnh thêm: “Điều quan trọng nhất đối với Euroclear là uy tín và niềm tin… Chúng tôi là một mắt xích then chốt và phải duy trì sự ổn định tuyệt đối cho thị trường tài chính”.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đang thúc đẩy việc sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga để bảo đảm cho một khoản vay trị giá 140 tỷ euro (160 tỷ USD) dành cho Ukraine. Tuy nhiên, Bỉ phản đối, kiên quyết yêu cầu phải có sự bảo đảm rằng các rủi ro pháp lý và tài chính phải được chia sẻ trên toàn EU.

Tại Hội nghị thượng đỉnh EU ngày 23/10, Bỉ đã chặn đề xuất tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga để cấp “khoản vay bồi thường” cho Kiev do lo ngại nước này sẽ trở thành mục tiêu trả đũa trực tiếp của Moscow. Đại sứ Nga tại Bỉ Denis Gonchar trước đó khẳng định việc tịch thu tài sản Nga là hành vi “ăn cắp”, đồng thời cảnh báo phản ứng của Nga sẽ “ngay lập tức” và buộc phương Tây “phải gánh thiệt hại”.

Trước đó, việc EU quyết định phân loại lại phần lợi nhuận phát sinh từ các tài sản bị đóng băng như “khoản lợi bất ngờ” không thuộc về Moscow và sử dụng để tài trợ cho Kiev – đã khiến các định nghĩa pháp lý bị kéo dãn tới giới hạn.

Theo phân tích gần đây của truyền thông Anh, các nhà tài trợ phương Tây của Ukraine hiện không còn khả năng tiếp tục hỗ trợ mà không tịch thu các tài sản bị đóng băng của Nga.

Trong khi đó, Ukraine cũng đang gặp trở ngại trong việc đảm bảo khoản vay mới từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), vốn càng trở nên phức tạp sau vụ bê bối tham nhũng nghiêm trọng vừa được phanh phui ở nước này.

Theo thông tin từ Cục Chống tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU), ông Timur Mindich, cộng sự lâu năm của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, bị cáo buộc cầm đầu một đường dây chiếm đoạt ít nhất 100 triệu USD tiền lại quả từ các nhà thầu của công ty năng lượng hạt nhân quốc doanh Energoatom.

Theo Viện KSE của Ukraine, ngân sách đang suy kiệt của Kiev đối mặt mức thiếu hụt 53 tỷ USD mỗi năm – khoản mà các nước tài trợ phương Tây được kỳ vọng phải bù đắp.

Về phần mình, Moscow nhiều lần tuyên bố sẽ coi bất kỳ nỗ lực tịch thu tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga là “hành vi trộm cắp”, gây tổn hại nghiêm trọng niềm tin của các nước thứ ba vào hệ thống tài chính phương Tây.