Đề cập đến tình trạng thừa cholesterol tại hội thảo khoa học “Báo động thực trạng thừa cholesterol: Hệ lụy và giải pháp” diễn ra ngày 25/8, PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên - Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam cho biết, theo thống kê về Gánh nặng bệnh tật toàn cầu vào năm 2019, rối loạn lipid máu (thường được biết tới với tên gọi mỡ máu cao) khiến gần 4.4 triệu ca tử vong (chiếm 7,78% số ca tử vong trên toàn cầu) và được xác định là một trong các yếu tố nguy cơ chính của nhiều bệnh mạn tính không lây.
Theo thống kê tại Việt Nam, hiện có gần 50% người trưởng thành sống ở thành thị bị mỡ máu cao, trong đó, thừa cholesterol do chế độ dinh dưỡng và vận động không hợp lý là nguyên nhân chính gây nên tình trạng này. Do đó, mỡ máu cao đã và đang trở thành vấn đề báo động, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Mỡ máu cao có thể gây ra tình trạng: Xơ vữa động mạch, gây hẹp, tắc mạch máu đến tim và não… Tuy nhiên, hiện cộng đồng vẫn chưa được trang bị kiến thức đúng đắn, trong khi tình trạng này có thể dự phòng và kiểm soát được thông qua chế độ dinh dưỡng, vận động.
Liên quan đến vấn đề này, TS Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam bày tỏ, quan điểm sai lầm của người Việt cho rằng để giảm cholesterol, ngừa mỡ máu cao thì cần loại bỏ hoàn toàn chất béo ra khỏi khẩu phần ăn. Đây là quan niệm không đúng vì chất béo là một nhóm chất thiết yếu mà cơ thể cần bổ sung mỗi ngày với hàm lượng hợp lý. Nhiều chế độ ăn tốt cho sức khỏe trên thế giới cũng nhấn mạnh đến việc không cần thiết phải kiêng sử dụng chất béo hoàn toàn.
Theo TS Trương Hồng Sơn, thay vì loại bỏ, chúng ta cần chọn lọc nguồn chất béo có lợi cho sức khỏe để nạp vào cơ thể. Cụ thể, nên hạn chế sử dụng nguồn chất béo từ phủ tạng động vật, mỡ động vật, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp... Thay vào đó, cần tăng cường bổ sung nguồn chất béo có lợi, được tìm thấy nhiều trong các loại cá biển sâu như: Cá hồi, cá trích, trong quả bơ, ô liu, trong các loại dầu thực vật như: dầu gạo lứt, dầu đậu nành, dầu hướng dương... Ưu tiên sử dụng các loại dầu ăn có chứa dưỡng chất Gamma-Oryzanol và Phytosterol vì còn có khả năng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm.
Chuyên gia cũng đưa ra gợi ý về thực đơn chuẩn LIGHT dành cho người bị mỡ máu cao, dựa trên 5 nguyên tắc: L - Lựa chọn chất béo có lợi; I - Ít tiêu thụ da mỡ, nội tạng động vật; G - Giảm muối khi nấu nướng; H - Hạn chế rượu, bia; T - tăng cường rau xanh, ngũ cốc.
Theo các chuyên gia, một trong số những giải pháp chính giúp dự phòng và cải thiện tình trạng mỡ máu cao là thay đổi chế độ dinh dưỡng. Cập nhật những hướng dẫn chế độ ăn uống mới nhất để ngăn ngừa tình trạng mỡ máu cao cho thấy, hiện nay, không cần thiết phải hạn chế chất béo trong khẩu phần ăn mà thay thế bằng việc lựa chọn, sử dụng chất béo có lợi cho sức khỏe như chất béo không bão hòa đơn, chất béo không bão hòa đa, hạn chế chất béo bão hòa, trans fat và hạn chế đường bổ sung.
Ngoài ra, có thể tăng cường bổ sung các dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như: Phytosterol, Gamma-Oryzanol từ thực phẩm và các loại dầu thực vật cũng là một giải pháp mới góp phần cải thiện tình trạng thừa cholesterol.
Tổng hội Y học Việt Nam cho rằng, thời gian tới, cần đẩy mạnh việc tuyên truyền về mức độ nguy hiểm và những hậu quả nghiêm trọng do tình trạng thừa cholesterol, mỡ máu cao gây ra, đồng thời, hướng dẫn chế độ ăn lành mạnh tới toàn thể cộng đồng, nhằm nâng cao nhận thức cũng như cải thiện chế độ ăn uống của người Việt nói chung theo hướng tốt cho sức khỏe hơn.
