Thời gian qua, tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế được cho là vẫn xảy ra tại bệnh viện công và người lấy thuốc theo bảo hiểm y tế (BHYT), còn không thiếu ở nhà thuốc tư nhân, bệnh viện tư... Nhiều ý kiến cho rằng, Chính phủ cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện tối đa cho đấu thầu, mua sắm thuốc, thiết bị y tế để gỡ nút thắt trong mua sắm, đấu thầu thuốc, thiết bị y tế.

Liên quan đến vấn đề thiếu thuốc, vật tư y tế ở các bệnh viện thời gian qua, cử tri đề nghị Bộ Y tế có giải pháp khắc phục tình trạng sợ sai phạm trong đấu thầu, mua sắm thuốc, thiết bị y tế. Nhất là tình trạng thiếu thuốc trong danh mục BHYT và vật tư y tế ở các bệnh viện. Trưởng ban Dân nguyện Quốc hội Dương Thanh Bình cho hay, cử tri lo lắng tình trạng người bệnh tham gia BHYT đi khám chữa bệnh (KCB) vẫn không đủ một số thuốc, hóa chất xét nghiệm thuộc danh mục thuốc do BHYT chi trả làm ảnh hưởng đến quyền lợi người bệnh tham gia BHYT. Từ đó, Ban Dân nguyện kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ, Thủ tướng quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành tiếp tục có giải pháp căn cơ bảo đảm cung cấp thuốc BHYT cho người bệnh.

Đồng quan điểm, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm cho hay, tình trạng thiếu một số thuốc, thiết bị y tế trong danh mục chi trả BHYT còn xảy ra ở một số nơi, kể cả khu vực miền núi, đồng bào đi KCB vẫn chưa bảo đảm, phải mua bên ngoài. Việc này ảnh hưởng đến người dân, đặc biệt là các hộ cận nghèo, KCB BHYT nhưng không có thuốc phải mua thuốc ngoài... Do đó, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị Chính phủ cần hết sức quan tâm, có các biện pháp cụ thể để giải quyết; làm rõ thiếu thuốc do trách nhiệm của ngành y tế hay do thực tế khách quan.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, vấn đề thực tiễn chưa giải quyết tốt là thuốc, vật tư y tế thuộc danh mục BHYT còn thiếu. Do đó, Chính phủ cần chỉ đạo quyết liệt giải quyết vấn đề này và phân tích rõ nguyên nhân. “Bộ trưởng báo cáo không thiếu nhưng thực tế các bệnh viện, cơ sở y tế giải quyết trường hợp này rất khó khăn, chủ yếu người dân phải đi mua ngoài với một số loại thuốc trong danh mục BHYT” - Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Lý giải về tình trạng này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay, thời gian qua, nguồn cung ứng thuốc, thiết bị y tế cơ bản bảo đảm cho cả nhu cầu sử dụng trong các cơ sở KCB và ngoài thị trường bán lẻ. Tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế chỉ xảy ra cục bộ do vẫn tồn tại một số nguyên nhân khách quan như ảnh hưởng hậu đại dịch Covid-19 và chiến tranh tại châu Âu dẫn đến đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu (Albumin, Globulin...). Ngoài ra, còn có nguyên nhân chủ quan như các cơ sở y tế, địa phương chưa sát sao trong việc chỉ đạo bảo đảm cung ứng thuốc (thiếu chủ động trong dự trù, xác định nhu cầu, lập kế hoạch, thực hiện công tác đấu thầu, mua sắm...).

Đáng nói, tâm lý e dè của một số cơ sở KCB trong công tác tổ chức đấu thầu, mua sắm thuốc mặc dù các quy định về đấu thầu thuốc đã có đầy đủ hành lang pháp lý cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu nguồn cung ứng thuốc cục bộ trong thời gian qua. Bộ trưởng Bộ Y tế cũng nêu rõ, việc thiếu nguồn cung ứng thuốc chủ yếu xảy ra ở nhóm thuốc rất hiếm (thuốc chống độc, giải độc tố (BAT), huyết thanh kháng nọc rắn...) do không xác định được nhu cầu vì các bệnh ít gặp và không lường trước về thời điểm, số lượng.

Đề cập đến công tác đấu thầu, mua sắm vật tư y tế, TS Nguyễn Công Hựu - Giám đốc Bệnh viện E cho biết, có những thời điểm đấu thầu tương đối khó khăn. Đối với thuốc, vật tư y tế, bệnh viện sẽ làm gói thầu 1 năm để phục vụ cho hàng nghìn bệnh nhân. Gói thầu có hàng nghìn mặt hàng, bệnh nhân tăng hoặc giảm sẽ tác động đến việc thuốc và vật tư y tế thiếu hoặc thừa.

Theo TS Nguyễn Công Hựu, thiếu một số mặt hàng rơi vào khoảng thời gian còn khoảng 10 ngày nữa làm gói thầu mới nhưng gói thầu cũ đã hết hạn. Trước đây có thể vay mượn ở bệnh viện khác hoặc vay đơn vị cung cấp, khi làm thầu xong thì trả. Nhưng nay không làm được việc đó, đơn vị cung cấp cũng không cho vay, mua trước họ cũng không bán. Nếu bệnh viện có mua thì BHYT cũng không thanh toán. Đây là tình huống mà các bệnh viện hay gặp.

Nhằm bảo đảm thuốc, thiết bị y tế đáp ứng nhu cầu KCB, Bộ Y tế đã xây dựng, trình Quốc hội, Chính phủ ban hành Nghị quyết 80/2023/QH15 của Quốc hội cho phép các thuốc đủ điều kiện được gia hạn duy trì hiệu lực lưu hành đến hết năm 2024; Nghị định 07/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 98/2021/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý trang thiết bị y tế. Bên cạnh đó, trong 6 tháng qua, Bộ Y tế cũng ban hành 4 Thông tư nhằm cụ thể hoá Luật Đấu thầu sửa đổi có hiệu lực từ 1/1/2024, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thống nhất để các bệnh viện thuận lợi cho công tác đấu thầu, mua sắm.

Các văn bản được ban hành, theo Bộ Y tế đã cơ bản tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do bất cập của một số quy định như không được mua, bán thiết bị y tế khi chưa có giá kê khai và không được mua, bán cao hơn giá kê khai trên cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế tại thời điểm mua, bán. Giá gói thầu được xác định từ ít nhất 3 báo giá của các nhà cung cấp khác nhau trên địa bàn tại thời điểm gần nhất, tối đa không quá 90 ngày trước ngày trình cơ quan thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu...

Ngoài ra, Bộ Y tế đã phối hợp với các cơ quan xây dựng Luật Đấu thầu, trong đó có một chương quy định về đấu thầu thuốc, thiết bị y tế, bổ sung các quy định nhằm tháo gỡ vướng mắc, bao quát các tình huống, trường hợp trong thực tiễn. Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng nêu rõ, Bộ Y tế đã tích cực, chủ động phối hợp với các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý để tạo điều kiện tối đa cho các đơn vị, địa phương trong đấu thầu, mua sắm trên cơ sở tuân thủ quy định của pháp luật. Trong đó có chủ trì, đầu mối báo cáo Chính phủ trình Quốc hội xem xét Luật Dược (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV theo hướng đơn giản hóa thủ tục cấp giấy lưu hành thuốc, nhằm cải cách tối đa thủ tục hành chính; đẩy nhanh tiến độ thẩm định và cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc, thiết bị y tế.

Bộ Y tế cũng xây dựng cơ chế, phương án thực hiện bảo đảm nguồn cung các loại thuốc hiếm; tranh thủ sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế thế giới viện trợ một số loại thuốc rất hiếm. Đặc biệt, Bộ Y tế tăng cường trách nhiệm của các cơ sở y tế, địa phương trong việc chủ động xác định nhu cầu, dự trù, xây dựng kế hoạch, đấu thầu mua sắm, đặt hàng và các biện pháp nhằm bảo đảm cung ứng thuốc, thiết bị y tế.

12:59 16/07/2024