Gỡ vướng quy hoạch sau sắp xếp đơn vị hành chính

Điểm đột phá của Nghị quyết là cho phép các địa phương lập và phê duyệt quy hoạch phân khu trước, sau đó cập nhật vào các quy hoạch cấp cao hơn như quy hoạch tỉnh hay quy hoạch chung đô thị; tạo hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch để chính quyền địa phương 2 cấp thực hiện đúng trách nhiệm được giao, phát huy tính chủ động trong điều hành, tổ chức lập và quản lý quy hoạch.

Tháo gỡ điểm nghẽn

Quy hoạch phân khu là một trong các cấp độ quy hoạch đô thị tại Việt Nam. Đây là bước trung gian giữa quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết, có vai trò rất quan trọng trong việc cụ thể hóa định hướng phát triển không gian đô thị. Nghị quyết số 66.1/2025/NQ-CP vừa được ban hành quy định về việc lập mới, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch phân khu khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Quy định này áp dụng đối với khu vực hình thành đô thị có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, có quy mô dân số dự báo theo thời hạn 10 năm đạt từ 45.000 người trở lên đối với TP trực thuộc T.Ư; Từ 15.000 người trở lên đối với tỉnh hình thành sau sắp xếp ở khu vực miền núi, vùng cao, biên giới; từ 21.000 người trở lên đối với các tỉnh hình thành sau sắp xếp còn lại.

Theo nghị quyết, quy hoạch phân khu đối với khu vực hình thành đô thị có thể được lập mới, điều chỉnh đồng thời với quá trình lập, điều chỉnh quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch chung đô thị và được phê duyệt trước khi phê duyệt quy hoạch tỉnh, quy hoạch chung đô thị. Sau khi phê duyệt, quy hoạch phân khu được cập nhật, tích hợp trong quy hoạch tỉnh, quy hoạch chung đô thị để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ. Nội dung quy hoạch phân khu đối với khu vực dự kiến hình thành đô thị thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn và bảo đảm các yêu cầu như ranh giới, quy mô diện tích lập quy hoạch phân khu…

Nghị quyết nêu rõ, UBND cấp tỉnh giao nhiệm vụ cho cơ quan, đơn vị trực thuộc lập nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch phân khu. Cơ quan chuyên môn về quy hoạch đô thị và nông thôn cấp tỉnh tổ chức thẩm định nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch phân khu.

UBND cấp tỉnh xem xét, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch phân khu trên cơ sở báo cáo thẩm định và hồ sơ do cơ quan chuyên môn về quy hoạch đô thị và nông thôn cấp tỉnh trình. UBND cấp tỉnh báo cáo HĐND cùng cấp quyết định trước khi phê duyệt trong trường hợp việc lập quy hoạch phân khu đối với khu vực hình thành đô thị làm thay đổi vượt quá các chỉ tiêu sử dụng đất cấp tỉnh theo pháp luật về đất đai. UBND cấp tỉnh báo cáo HĐND cùng cấp quyết định trước khi tổ chức lập mới, điều chỉnh trong trường hợp quy mô dân số dự báo thấp hơn mức quy định. Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ban hành 18/7/2025 đến hết ngày 28/2/2027. Trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội được sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới có hiệu lực thi hành sau ngày Nghị quyết này được thông qua và trước ngày 1/3/2027 thì các quy định tương ứng được ban hành trong Nghị quyết này chấm dứt hiệu lực.

Tránh chồng chéo

Nghị quyết 66.1/NQ-CP được xem là đòn bẩy nhằm rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án, tạo điều kiện để các nhà đầu tư nhanh chóng triển khai kế hoạch, đặc biệt trong bối cảnh nhiều địa phương đang hoàn thiện quy hoạch rõ ràng. Theo các chuyên gia, đây sẽ là giải pháp quan trọng nhằm phát huy vai trò tự quản, tự chủ của địa phương, phù hợp với tinh thần đổi mới phương thức quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý quy hoạch từ cấp địa phương, thống nhất với chủ trương chung của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn vươn mình của đất nước.

Theo Vụ trưởng Vụ Quy hoạch - Kiến trúc (Bộ Xây dựng) Trần Thu Hằng: Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP cho phép sau sắp xếp đơn vị hành chính, quy hoạch phân khu có thể được lập mới, điều chỉnh đồng thời với việc lập, điều chỉnh quy hoạch tỉnh. Do đó, các quy hoạch phân khu cũ của từng đơn vị hành chính trước kia có thể không còn phù hợp. Việc lập mới, điều chỉnh, hợp nhất các quy hoạch này cần đồng bộ tránh sự chồng chéo, khó khăn về pháp lý và thực tiễn khi triển khai.

Chính vì vậy, Nghị quyết 66.1/NQ-CP quy định về việc lập mới, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch phân khu khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, nhằm góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Điểm đột phá của Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP là cho phép các địa phương lập và phê duyệt quy hoạch phân khu trước, sau đó cập nhật vào các quy hoạch cấp cao hơn như quy hoạch tỉnh hay quy hoạch chung đô thị.

Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP ban hành tạo hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch để chính quyền địa phương 2 cấp thực hiện đúng trách nhiệm được giao, phát huy tính chủ động trong điều hành, tổ chức lập và quản lý quy hoạch. Việc này không chỉ góp phần giảm tải cho các cơ quan T.Ư, mà còn tạo điều kiện cho địa phương chủ động, linh hoạt hơn trong công tác quản lý quy hoạch đô thị và nông thôn.

Đây được xem là “cú huých” nhằm rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án, tạo điều kiện để các nhà đầu tư nhanh chóng triển khai kế hoạch, đặc biệt trong bối cảnh nhiều địa phương đang hoàn thiện quy hoạch rõ ràng.