Áp lực từ nhiều phía
Năm nay, học sinh sinh năm 2009 (2K9) sẽ bước vào kỳ thi lớp 10 năm học 2024 - 2025. Do có thời gian dài ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid – 19, lại là lứa cuối cùng học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2006 nên học sinh 2K9 đứng trước rất nhiều áp lực.
Từ thực tế công tác tuyển sinh nhiều năm qua cho thấy, kỳ thi vào lớp 10 THPT công lập được ví như một cuộc đua căng thẳng bởi toàn thành phố chỉ có khoảng 60% học sinh tốt nghiệp THCS đỗ vào các trường THPT công lập; gần 40% còn lại nếu có nguyện vọng sẽ tiếp tục theo học tại các loại hình trường khác nhau (tư thục, giáo dục thường xuyên, trường nghề….).
Xét về nguyện vọng thì đa số phụ huynh có con thi lớp 10 đều mong con đỗ vào trường THPT công lập; cực chẳng đã mới phải cho con học giáo dục thường xuyên hay trường nghề. Trong khi đó, với tốc độ tăng dân số cơ học chóng mặt, dân số tập trung đông đảo ở các quận nội thành và thưa thớt ở huyện ngoại thành dẫn đến hiện tượng thừa thiếu trường lớp cục bộ. Hệ quả của điều này là điểm chuẩn lớp 10 có sự chênh lệch lớn khi tốp trường có điểm chuẩn cao nhất và trường có điểm chuẩn thấp nhất vênh nhau đến vài chục điểm.
Sức ép chọn trường cũng dẫn đến tâm lý hoang mang, nôn nóng ở một bộ phận không nhỏ phụ huynh. Nhất là khi, khoảng 20 tỉnh, thành cả nước lần lượt công bố phương án thi tuyển sinh lớp 10, trong đó đa phần địa phương quyết định giảm số môn thi xuống còn 3 môn để tránh áp lực không cần thiết cho học sinh thì tại Hà Nội, phương án tuyển sinh (bao gồm số môn thi) chưa được công bố. Hầu hết học sinh, phụ huynh đề đạt mong muốn Hà Nội sẽ chốt phương án thi 3 môn, mặt khác sớm chính thức thông tin cụ thể về số môn thi để học sinh yên tâm ôn luyện.
“Ngày nào mẹ em cũng dặn “Học hành cẩn thận, chăm chỉ vào, không là trượt tất cả các nguyện vọng đấy!”. Câu nói của mẹ làm em ám ảnh. Xung quanh em, bạn bè cũng rất áp lực về chuyện vào công lập. Chúng em đã nỗ lực suốt 9 năm qua và hy vọng kỳ thi lớp 10 sẽ là ngã rẽ đưa chúng em sang giai đoạn mới bớt căng thẳng hơn”, học sinh Vũ Hải Anh, trú tại quận Hà Đông chia sẻ.
Thiết thực đồng hành
Khoảng một tuần nữa là đến tháng 3/2024 - thời điểm công bố số môn thi. Dù phương án thi cuối cùng như thế nào thì nhiệm vụ của học sinh lớp 9 vẫn là tập trung cao độ, học tập trách nhiệm các môn trên lớp để hoàn thành chương trình, phục vụ xét tốt nghiệp THCS và sẵn sàng tinh thần, kiến thức bước vào kỳ thi lớp 10.
Theo các chuyên gia giáo dục, môn thứ tư (nếu có) cũng vẫn nằm trong phạm vi sách giáo khoa. Do vậy, việc quá sốt ruột về số môn thi không những làm sức nóng của kỳ thi bị đẩy lên quá mức mà còn khiến tâm lý học sinh bị ảnh hưởng, xáo trộn, không tập trung toàn lực để ôn thi.
Ngoài hỗ trợ tối đa về bổ trợ, ôn tập, Hiệu trưởng Trường THCS Chương Dương - Hoàn Kiếm Nguyễn Thị Vân Hồng cho hay, nhà trường luôn ưu tiên các điều kiện tốt nhất đối với học sinh lớp 9. Đội ngũ giáo viên được phân công đảm nhận khối lớp 9 là những người có chuyên môn tốt, tinh thần trách nhiệm cao và nhiều kinh nghiệm đồng hành với học sinh cuối cấp. Mỗi sự thay đổi về sức khỏe, kết quả học tập, thái độ hợp tác... của từng học sinh đều được thầy cô quan sát và nắm rõ để kịp thời có biện pháp can thiệp.
TS.BS Trương Hồng Sơn – Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết: Giai đoạn nước rút ôn thi, các học sinh thường có tâm lý lo lắng, căng thẳng, thậm chí "quên ăn, quên ngủ".
Để đảm bảo sức khỏe, phụ huynh học sinh cần đặc biệt quan tâm đến chế độ dinh dưỡng cho các con trong giai đoạn này. Học sinh không nên bỏ bữa, nhất là bữa sáng; không nên ăn quá no; sau ăn 30 - 60 phút mới nên học; uống đủ nước (40ml/kg/ người); duy trì chế độ nghỉ ngơi, dành thời gian tập thể dục hợp lý.
TS.BS Trương Hồng Sơn cũng gợi ý một số chất dinh dưỡng nên bổ sung trong giai đoạn cao điểm ôn thi này để não bộ hoạt động tốt như: Glucose (có trong các loại ngũ cốc nguyên hạt, cơm, bún, phở, khoai củ, trái cây ít ngọt); chất béo thiết yếu (gồm omega - 3 và omega-6), có trong cá basa, cá thu, cá hồi, cá trích và các loại hạt như hạt óc cho, hạnh nhân, bí đỏ, hướng dương…); chất đạm (Acid amin), có trong thịt, cá, trứng, sữa, đậu nành; các vitamin và khoáng chất (có trong ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, các loại hạt..); Phospho (có trong lòng đỏ trứng gà và thịt nội tạng); sắt (có trong gan, thịt, rau dền, bồ ngót, đậu, nấm); các loại hoa quả tươi giàu vitamin C (cam, bưởi, táo, đu đủ…); iốt (có trong cá biển và hải sản).
Ngoài dinh dưỡng, học sinh cần được động viên, chia sẻ để có tâm lý thoải mái, tránh trạng thái lo âu.
Như vậy, chế độ ăn uống đủ chất, có nghỉ ngơi thư giãn, bình tĩnh để cập nhật thông tin chính thống, tăng cường động viên, khích lệ, chủ động dự phòng phương án thích hợp... là những hình thức đồng hành hiệu quả, thiết thực phụ huynh nên làm cho con trong giai đoạn này nhằm giúp con có thể chất, tinh thần tốt nhất để sẵn sàng bước vào kỳ thi lớp 10.
