Đền Cả - Dinh đô Quan Hoàng Mười hay còn gọi là Đền Mỏ Hạc Linh từ được kiến tạo, hình thành vào thời nhà Lý, cách đây trên 700 năm. Đền có quy mô kiến trúc đồ sộ, lớn nhất cả tổng nên được gọi là Đền Cả, thờ chính Đức quan Hoàng Mười.
Để tưởng nhớ công lao to lớn của Đức quan Hoàng Mười và các vị thần đã có công trấn giữ, bảo vệ dân làng khỏi nạn giặc dã, thiên tai, từ xưa người dân trong vùng đã mở lễ hội tri ân công trạng, đồng thời cầu cho quốc thái dân an, mùa màng tươi tốt, sức khỏe dồi dào, mọi việc hanh thông.
Lễ hội được tổ chức hằng năm vào tháng 10 âm lịch, chính lễ vào ngày trùng thập mồng 10/10. Những ngày đại lễ sôi nổi diễn ra các hoạt động liên hoan thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt; nghi lễ rước cấp thủy (lễ rước nước); lễ cung rước Quan Hoàng Mười vân du; lễ rước phụng nghinh Thánh; hội thi gói, nấu bánh chưng dâng Thánh…thu hút đông đảo người dân, du khách thập phương về tham dự.
“Mỗi dịp lễ hội Đền Cả, chúng tôi đều đến dâng hương, tế lễ, tưởng nhớ, tri ân Đức quan Hoàng Mười và cầu cho gia đình sức khỏe dồi dào, cuộc sống gặp nhiều may mắn, yên vui. Đến đây, tôi và mọi người đều cảm nhận được vẻ đẹp, sự cổ kính, linh thiêng của ngôi đền cổ, các hoạt động lễ hội được tổ chức rất ý nghĩa, đậm đà bản sắc văn hóa”, chị Trần Thị Hạnh ở phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội cho biết.
Nhờ đẩy mạnh tuyên truyền, thực hiện tốt việc huy động nguồn lực trùng tu, tôn tạo, di tích lịch sử văn hóa Đền Cả ngày càng tôn nghiêm, bề thế, là điểm đến tham quan du lịch, trải nghiệm không gian văn hóa tâm linh ý nghĩa của người dân, du khách thập phương.
Trao đổi với phóng viên, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin thị xã Hồng Lĩnh Đặng Quang Vinh cho biết, Đền Cả- Dinh đô Quan Hoàng Mười có giá trị rất lớn về lịch sử, văn hóa, trở thành niềm tự hào của người dân phường Trung Lương nói riêng, thị xã Hồng Lĩnh nói chung. Trong đó, ghi nhận nhiều công lao đóng góp thầm lặng của Nghệ nhân Ưu tú Phạm Quang Hồng, người giữ trọng trách thủ nhang tại Đền Cả.
“Năm nay, lễ hội Đền Cả gắn với chuỗi hoạt động xúc tiến, quảng bá, kết nối tour tuyến du lịch văn hóa tâm linh; đặc biệt là kết nối các công ty lữ hành từ TP Hà Nội và một số tỉnh phía Bắc đến khảo sát các di tích, danh thắng như: Chùa và hồ Thiên Tượng, chùa Hang, khu di tích Đại Hùng, di tích Tiên Sơn…đây là điểm mới, hứa hẹn sẽ tạo dấu ấn nổi bật trong dịp lễ hội Đền Cả”, ông Đặng Quang Vinh thông tin.
Lễ hội Đền Cả- Dinh đô Quan Hoàng Mười là hoạt động nổi bật trong sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng tâm linh. Đây là dịp để người dân, du khách thập phương đến với Đền Cả để cùng trải nghiệm, khám phá không gian văn hóa đặc sắc, mở ra nhiều triển vọng mới trong thúc đẩy phát triển du lịch.
Tại buổi làm việc với phóng viên, thủ nhang Đền Cả, Nghệ nhân Ưu tú Phạm Quang Hồng cho biết, trước nguy cơ di tích trở thành phế tích, cá nhân tôi đã tâm nguyện huy động nguồn lực trùng tu, tôn tạo, gìn giữ, bảo vệ di tích. Chú trọng khôi phục, khơi dậy giá trị, nét đẹp văn hóa lễ hội truyền thống, gìn giữ, trao truyền nghi lễ hát xướng (hát hầu đồng), tạo không gian sinh hoạt động cộng đồng vui tươi, ý nghĩa với mọi người.
“Lễ hội Đền Cả- Dinh đô Quan Hoàng Mười năm nay (từ ngày 8-10/10 âm lịch), ngoài các hoạt động chính như: Hội thi nấu, gói bánh chưng dâng Thánh; các nghi lễ rước, lễ tế dân gian truyền thống; nghi lễ nhà nước… còn có phiên chợ giao thương sản phẩm đặc trưng vùng miền rất phong phú, hấp dẫn”, Nghệ nhân Ưu tú Phạm Quang Hồng thông tin.
Với sự chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng về mọi mặt, lễ hội Đền Cả- Dinh đô Quan Hoàng Mười ở phường Trung Lương, thị xã Hồng Lĩnh sẽ góp phần khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào dân tộc; tiếp tục bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, du lịch văn hóa tâm linh, thúc đẩy kinh tế- xã hội phát triển.
