Xuống cấp nghiêm trọng
Theo thống kê của Sở VH&TT Hải Phòng, hiện trên địa bàn TP có 116 di tích cấp quốc gia, 2 di tích quốc gia đặc biệt, có tuổi đời từ 500 đến 700 năm. Riêng huyện Vĩnh Bảo có 102 di tích được xếp hạng, trong đó 1 di tích quốc gia đặc biệt, 21 di tích cấp quốc gia và 80 di tích cấp TP.
21 di tích cấp quốc gia tại huyện Vĩnh Bảo có tuổi đời từ 200 - 300 năm hiện phần lớn bị bong tróc, các hạng mục gỗ thì mục ruỗng, có nguy cơ sập đổ.
Nghiêm trọng nhất có thể kể đến các di tích: Miếu Ngà (xã Việt Tiến), miếu Ba Vua (xã Vinh Quang) miếu Tràng (xã Cổ Am), đình An Quý (xã Cộng Hiền)…
Theo ghi nhận của phóng viên, miếu Ngà (thôn 7, xã Việt Tiến) thờ tướng quân Nguyễn Chính thời nhà Trần, được công nhận di tích cấp quốc gia từ năm 1994. Hiện toàn bộ phần mái của di tích bị hỏng, ngói vỡ, xô lệch. Mỗi trận mưa to, nước ngập lênh láng khiến các thành viên Ban quản lý di tích phải tát nước, di chuyển đồ vật lên vị trí khô ráo.
Bên cạnh đó, tường bao, cổng di tích xiêu vẹo có nguy cơ đổ sập. Bức ngăn hậu cung và gian tiền tế bị mục. Trụ cổng của miếu Ngà bị lún, nghiêng, phải lấy tre, thép để chằng buộc, chống đỡ, phòng ngừa nguy cơ đổ sập bất cứ khi nào.
Hay tại miếu Ba Vua (xã Vinh Quang) thờ 3 vị thành hoàng được Bộ VH&TT xếp hạng cấp quốc gia năm 1999, toàn bộ tường hậu cung bị lún, nứt. Ngoài ra, bức ngăn hậu, tiền tế, cột, rui di tích bị mục nát, mái ngói xô dột…
Đặc biệt, tại miếu Tràng (xã Cổ Am) nhiều hạng mục có nguy cơ chờ sập. Cụ thể, cổng và tường bao bị mục rũa. 10 gian nhà Giải Vũ hai bên Miếu bị xuống cấp, hư hỏng nặng. Mặt tiền của Miếu bị bong vữa, nứt vỡ. Nền nhà được ghép gạch đỏ hiện đã bị phồng, sụt. Thậm chí, cả 3 ô cửa đều đã hỏng không thể sử dụng, trong đó có 1 ô cửa chỉ chờ mở ra là đổ. Những bức tường hậu cung bị nứt to…
Đòi hỏi nguồn kinh phí lớn
Trước tình trạng này, huyện Vĩnh Bảo đã nhiều lần đề nghị T.Ư, TP cấp kinh phí tu bổ, tôn tạo.
Trưởng phòng VH&TT huyện Vĩnh Bảo Phạm Ngọc Điệp cho biết: Ngành chức năng và chính quyền địa phương đều biết rõ thực trạng các công trình ngày càng xuống cấp nhưng vì công trình là di tích quốc gia nên việc tu bổ không thể tự ý. Hơn nữa nguồn kinh phí thực hiện tu bổ tương đối nhiều, nên địa phương không có đủ nguồn lực.
Các sở, ban ngành TP đã nhiều lần họp bàn về vấn đề cải tạo, tu sửa các công trình di tích lịch sử bị xuống cấp. Sở VH&TT cũng đặt ra 3 tiêu chí là: Mức xây dựng dự án 2 tỷ, lập báo cáo kỹ thuật 1 tỷ và mức tu sửa cấp thiết là 500.
Cùng với đó, các đơn vị tư vấn, hội đồng đã về tiến hành kiểm tra, rà soát, đánh giá thực trạng các di tích cấp quốc gia trên địa bàn. Trong đó, căn cứ hiện trạng xuống cấp của các di tích, phân định rõ mức độ sửa chữa cấp thiết.
Hiện, đối với di tích cấp quốc gia, theo Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, mỗi di tích nếu tu bổ Nhà nước cấp 200 - 300 triệu đồng, còn đâu phải kêu gọi từ nguồn xã hội hóa. ''Nhưng trên thực tế, việc tu bổ, tôn tạo đòi hỏi nguồn kinh phí khá lớn. Tại Vĩnh Bảo hiện có 21 di tích cấp quốc gia, nếu mỗi năm chỉ tu sửa 1 - 2 di tích thì việc triển khai tu sửa sẽ kéo dài. Chúng tôi rất mong T.Ư cấp kinh phí tu bổ, tôn tạo trong năm 2022'' - ông Phạm Ngọc Điệp nói.
