Israel gặp sức ép kinh tế vì chiến sự tại Gaza

Việc điều chỉnh tăng ngân sách - diễn ra chỉ 5 tháng sau khi quốc hội phê chuẩn ngân sách trước đó - cho thấy áp lực lớn lên nền kinh tế từ cuộc chiến kéo dài 22 tháng trên nhiều mặt trận, khiến kinh tế nước này bất ngờ suy giảm trong quý II.

Theo tuyên bố của Bộ Tài chính Israel ngày 19/8, tổng ngân sách năm 2025 sẽ được tăng thêm 30 tỷ shekel (8,9 tỷ USD) - tương đương 1,5% GDP. Mục tiêu thâm hụt ngân sách sẽ được nâng lên 5,2% GDP từ mức 4,9% hiện nay.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Israel chuẩn bị tăng cường chiến dịch quân sự chống lại Hamas ở Gaza, nỗ lực nhằm phá hủy các thành trì còn lại của nhóm được Iran hậu thuẫn trên lãnh thổ Palestine. 

Lực lượng Hamas, bị Mỹ và các chính phủ khác cho vào danh sách tổ chức khủng bố, ngày 18/8 cho biết họ đã đồng ý với đề xuất ngừng bắn mới do Ai Cập và Qatar, hai bên trung gian chính, đưa ra. Israel vẫn chưa có phản hồi, mặc dù bất kỳ sự hợp tác nào từ phía họ đều có khả năng trì hoãn hoặc thậm chí hủy bỏ kế hoạch tại thành phố Gaza.

Phần lớn chi tiêu bổ sung của Israel - 28,9 tỷ shekel - sẽ được phân bổ cho quốc phòng, nâng khoản mục lớn nhất trong ngân sách lên 140 tỷ shekel, theo dự thảo nghị quyết mà Bloomberg tiếp cận được. Con số này cao hơn gấp đôi số tiền dự kiến cho năm 2024, trước cuộc tấn công của Hamas vào tháng 10 năm 2023, châm ngòi cho cuộc xung đột.

Bộ Tài chính Israel cho biết trong dự thảo nghị quyết rằng 1,7 tỷ shekel nữa sẽ được dành riêng để trả lãi suất do "khoản chi bổ sung cho năm 2025 sẽ ảnh hưởng đến phạm vi nợ công".

Tháng trước, Israel cho biết sẽ tăng chi tiêu quốc phòng thêm 42 tỷ shekel trong hai năm tới. Khoản tiền bổ sung này bao gồm các chi phí cần thiết để trang trải cho việc trao đổi tên lửa của Israel với Iran hồi tháng 6. 

Ngân hàng Trung ương Israel, do bất ổn chiến tranh nên đang giữ chính sách tiền tệ thận trọng, sẽ phải cân đối giữa nguy cơ suy giảm kinh tế (có thể chỉ tạm thời) và lạm phát ở mức 3,1%, vẫn cao hơn mục tiêu.