Kế thừa thành quả, xây dựng bộ sách giáo khoa thống nhất

Ngày 17/10, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả triển khai chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông (GDPT) giai đoạn 2020 - 2025 dưới sự chủ trì Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn và Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng.

Đổi mới đa chiều

Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK GDPT, Bộ GD&ĐT đã xây dựng, ban hành Chương trình GDPT; tổ chức biên soạn, thẩm định, phê duyệt SGK; đồng thời phối hợp với các bộ, ngành, địa phương chuẩn bị các điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất và thiết bị dạy học.

Công tác phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được Bộ GD&ĐT quan tâm, triển khai nghiêm túc. Trong năm học 2023 - 2024, Bộ GDĐT phối hợp với Bộ Nội vụ rà soát, báo cáo TƯ bổ sung hơn 27.800 biên chế giáo viên, trong tổng số gần 66.000 biên chế được bổ sung cho giai đoạn 2022 - 2026. Đồng thời, Bộ chỉ đạo các địa phương quản lý biên chế, tuyển dụng, sử dụng đội ngũ, khắc phục tình trạng thiếu giáo viên và bảo đảm điều kiện triển khai chương trình mới.

Bộ GD&ĐT cũng chỉ đạo địa phương rà soát, quy hoạch mạng lưới trường lớp hợp lý, đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị, đảm bảo quyền học tập của học sinh. Đến năm học 2024 - 2025, cả nước có hơn 26.400 cơ sở GDPT; tỷ lệ phòng học kiên cố tăng, số học sinh/lớp giảm, tạo điều kiện học tập tốt hơn.

Chương trình GDPT 2018 được ban hành và triển khai đúng lộ trình trên phạm vi toàn quốc, theo hướng mở và linh hoạt, cho phép nhà trường chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp thực tiễn.

Bộ GD&ĐT đã thành lập Ban chỉ đạo phát triển chương trình, tổ chức rà soát, đánh giá việc thực hiện, kịp thời điều chỉnh chương trình môn học như lịch sử, địa lý, giáo dục công dân cho phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp.

Về SGK, lần đầu tiên thực hiện thành công chủ trương xã hội hóa, thu hút 7 nhà xuất bản và 12 công ty cổ phần tham gia biên soạn, với 3.844 tác giả trên cả nước. Quy trình biên soạn, thẩm định, phê duyệt và lựa chọn SGK được thực hiện công khai, minh bạch, bảo đảm chất lượng. Các địa phương cũng tích cực biên soạn tài liệu giáo dục địa phương, góp phần đưa nội dung đặc thù vùng miền vào nhà trường.

Việc kiểm tra, đánh giá theo chương trình mới được đổi mới theo hướng đa dạng, thực chất, giảm áp lực điểm số, tập trung đánh giá sự tiến bộ và năng lực học sinh.

Là kỳ thi đầu tiên theo chương trình mới, Bộ GD&ĐT khẳng định: kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 đã bảo đảm đánh giá đúng mục tiêu GDPT, là căn cứ để xem xét chất lượng dạy học của nhà trường và công tác quản lý của cơ quan giáo dục.

Bộ SGK thống nhất được biên soạn theo quy trình chặt chẽ

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nhận định, việc tổng kết chương trình GDPT, SGK giai đoạn 2020 - 2025 là cơ sở quan trọng để triển khai giai đoạn tiếp theo. Đến thời điểm hiện tại, ngành giáo dục đã hoàn thành một chu trình trọn vẹn từ lớp 1 đến lớp 12, đạt được cả chiều rộng và chiều sâu, đáp ứng mục tiêu của chương trình mới.

Theo Bộ trưởng, chương trình mới có nhiều yếu tố khác biệt, “phi truyền thống”, đòi hỏi sự thích ứng mạnh mẽ, chuyển từ truyền thụ kiến thức sang phát triển phẩm chất và năng lực người học. SGK cũng được chuyển hóa từ “gói kiến thức” sang học liệu mở, giúp giáo viên dẫn dắt học sinh phát triển năng lực.

Thời gian tới, ngành giáo dục vừa phải duy trì, hoàn thiện việc đã làm, vừa chuẩn bị thực hiện nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Theo đó, Bộ cần rà soát, hoàn thiện, phát triển chương trình sau thời gian vận hành và phải thực hiện việc này một cách khoa học, bài bản. Các địa phương cần tiếp tục tham mưu cho chính quyền, quan tâm hơn tới điều kiện triển khai chương trình, gồm cơ sở vật chất, thiết bị, tài chính và đội ngũ.

Khẳng định đội ngũ nhà giáo là yếu tố then chốt, Bộ trưởng đề cập đến tình trạng thiếu giáo viên, nhất là giáo viên dạy nghệ thuật, tin học, kỹ năng sống; đồng thời nhấn mạnh: vấn đề không chỉ ở số lượng, mà quan trọng hơn là năng lực, trình độ và khả năng thích ứng của giáo viên với yêu cầu mới, đặc biệt là dạy học tích hợp, phát triển phẩm chất, năng lực học sinh.

Về chuyển đổi số, ứng dụng AI trong dạy và học, Bộ trưởng cho rằng, đây là yêu cầu cấp thiết nhưng vẫn phải thận trọng, phù hợp và có kiểm soát.

Nhấn mạnh việc chuẩn bị một bộ SGK thống nhất dùng chung cho cả nước và sẽ được triển khai ngay từ năm học 2026 - 2027, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, việc biên soạn, thẩm định, ban hành bộ SGK thống nhất sẽ được thực hiện theo quy trình chặt chẽ, khoa học, kế thừa những kết quả đã đạt được của giai đoạn trước, đồng thời khắc phục những bất cập còn tồn tại.