Khu di tích lịch sử K9 Đá Chông: nơi lưu giữ những điều đặc biệt về Chủ tịch Hồ Chí Minh
Kinhtedothi - Trong khuôn khổ chuyến học tập chuyên đề của Đảng bộ Báo Kinh tế & Đô thị, chúng tôi có dịp một lần nữa chạm vào những ký ức hào hùng của dân tộc. Đặc biệt, chuyến đi càng thêm ý nghĩa khi gợi nhắc những giá trị thiêng liêng và những cống hiến to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp cách mạng, vì tự do của Nhân dân, độc lập của dân tộc và hạnh phúc, ấm no của đất nước.
K9 Đá Chông (Ba Vì, Hà Nội) từng là căn cứ cách mạng bí mật, có vị trí đặc biệt quan trọng, được Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lựa chọn để phục vụ công tác, chỉ đạo cách mạng trong những năm tháng đất nước còn chiến tranh. Đặc biệt, nơi đây đã được Bộ Chính trị chọn làm địa điểm bảo vệ, gìn giữ thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ năm 1969 đến năm 1975.
Nằm sâu trong một thung lũng, bao quanh là dòng sông Đà, K9 Đá Chông được Chủ tịch Hồ Chí Minh lựa chọn kỹ lưỡng làm nơi đặt căn cứ của Trung ương. Theo dòng lịch sử, qua lời kể của nữ hướng dẫn viên Khu di tích lịch sử K9 Đá Chông, trong giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã về Hà Tây 61 lần, trong đó có 12 lần Người về thăm Ba Vì.
Đoàn công tác báo Kinh tế & Đô thị di chuyển vào khu vực Nhà tưởng niệm để thực hiện lễ dâng hương, tri ân Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Riêng với khu K9, Người về thăm, làm việc 9 lần. Trong đó nhiều lần Người về ở, làm việc tại K9 trong thời gian khá lâu. Ðặc biệt, vào tháng 5/1957, trong một lần đi kiểm tra Trung đoàn 36, Sư đoàn 308 diễn tập bên sông Đà, thấy nơi đây phù hợp, thuận lợi về giao thông, Bác đã chọn nơi này làm khu căn cứ của Trung ương.
Tháng 9/1959 tại căn cứ K9, bắt đầu được tiến hành khởi công xây dựng gồm 3 khu vực: khu A dành cho Bộ Chính trị họp và tiếp khách; khu B dành cho các đồng chí lãnh đạo nghỉ; khu C dành cho các đồng chí bảo vệ và phục vụ.
Trong những năm 1960 - 1969, tại K9 Đá Chông, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí trong Bộ Chính trị đã có nhiều lần họp bàn, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Đặc biệt, năm 1961, Bác đã tiếp bà Ðặng Dĩnh Siêu, phu nhân của Thủ tướng nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa - Chu Ân Lai; Ðại sứ Trung Quốc Hà Vĩ. Năm 1962, Bác Hồ đón tiếp Anh hùng vũ trụ Liên Xô German Titov.
Ngày 2/9/1969, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh – vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc đi xa, trong niềm tiếc thương vô hạn và lòng thành kính sâu sắc, toàn Đảng, toàn dân ta đều mong muốn bảo vệ, gìn giữ lâu dài thi hài của Người, để sau ngày đất nước thống nhất, đồng bào, chiến sĩ cả nước cùng bạn bè quốc tế mãi mãi được đến viếng, được nhìn thấy Bác. Thể theo nguyện vọng thiêng liêng đó, Bộ Chính trị đã quyết định lựa chọn Khu căn cứ K9 làm nơi bảo vệ, gìn giữ thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Lãnh đạo, phóng viên báo Kinh tế & Đô thị lắng nghe thuyết minh về khu vực đặc biệt thực hiện việc lưu giữ thi hài Bác Hồ tại K9 từ năm 1969 đến 1975.
Để công tác giữ gìn thi hài Bác được tiến hành chủ động trong mọi tình huống, Bộ Chính trị chỉ đạo xây dựng một công trình giống như 75A nhưng ở xa Hà Nội, bí mật, yên tĩnh, đi lại thuận tiện. Sau hơn ba tháng lựa chọn địa điểm và thi công, ngày 15/12/1969 công trình K9 (cách Hà Nội 70km) hoàn thành.
Để giữ bí mật, công trình K9 được đổi tên thành K84. Trước khi di chuyển thi hài Bác từ 75A lên K84, Ban chỉ đạo giữ gìn thi hài Bác thuộc Quân ủy Trung ương cùng các ngành, các cấp đã thận trọng cân nhắc, đưa ra 3 phương án nhưng cuối cùng lựa chọn phương án di chuyển bằng đường bộ, phương tiện di chuyển là xe ô tô xe ZIL 157, đặc biệt có cải tiến hệ thống giảm xóc.
Quá trình di chuyển đường giao thông phải được bảo đảm thông suốt, bằng phẳng, tránh rung lắc mạnh, hơn nữa phải đảm bảo tuyệt đối bí mật tránh để lại dấu vết khiến địch phát hiện... Ngày 23/12/1969, xe di chuyển thi hài Bác lần đầu tiên thực hiện đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Tại K9, trong 6 năm (1969 - 1975) các chuyên gia y tế Liên Xô thực hiện nhiệm vụ giúp đỡ Việt Nam, giữ gìn thi thể Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Lần lượt các điểm tham quan đều được nhân viên khu di tích trình bày rõ các dấu ấn lịch sử, nơi từng gắn bó với cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ðầu năm 1995, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Ðỗ Mười, sau khi báo cáo Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng đã tổ chức đón tiếp, phục vụ các cơ quan, đơn vị, đoàn thể Trung ương, địa phương trong cả nước đến tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, tham quan Khu K9.
Khu di tích lịch sử K9 Đá Chông hôm nay hiện hữu sự bề thế, linh thiêng với cơ bản giữ nguyên các công trình kiến trúc vốn có. Để phát huy giá trị của Khu Di tích K9 trong giai đoạn mới, Ban Bí thư Trung ương Đảng đồng ý xây dựng Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại K9.
Công trình được khởi công xây dựng ngày 17/3/2014, khánh thành và đưa vào hoạt động dịp Lễ Quốc khánh 2/9/2015. Nhà tưởng niệm là sự tiếp nối các công trình trong Khu Di tích về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đá Chông, là nơi để đồng bào, chiến sĩ cả nước và khách quốc tế đến dâng hương tưởng niệm.
Cán bộ, phóng viên Báo Kinh tế & Đô thị lắng nghe thuyết minh kể lại quãng thời gian Bác Hồ quyết định chọn K9 làm căn cứ cách mạng, về quá trình xây dựng ngôi nhà làm việc hai tầng, phỏng theo mẫu nhà sàn. Đặc biệt về câu chuyện Bác trực tiếp duyệt thiết kế, cắm mốc, đặt hướng...
Từ khi K9 Đá Chông được mở cửa đón Nhân dân đến thắp hương, tri ân - nơi đây đã trở thành một địa chỉ đỏ, khu di tích lịch sử, tâm linh đặc biệt. Là một trong những điểm đến ý nghĩa, giáo dục thế hệ trẻ hôm nay, về đạo lý "uống nước nhớ nguồn", tinh thần yêu nước, luôn nỗ lực học tập theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ngày 10/5/2017, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 4781/VPCP-KGVX thông báo Thủ tướng Chính phủ đồng ý việc Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đón tiếp, phục vụ khách nước ngoài đến dâng hương, tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và tham quan tại Khu K9 từ ngày 19/5/2017.
Những chiếc xe phục vụ Bác nay được giữ lại làm hiện vật trưng bày đặc biệt.
Có mặt tại K9 sáng 20/12, tại Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, tập thể lãnh đạo, cán bộ, phóng viên Báo Kinh tế & Đô thị đã kính dâng lên Bác những đóa hoa thơm, những nén nhang, thành kính tri ân, tưởng nhớ công lao to lớn của Người đối với Nhân dân ta, dân tộc ta nói chung, đối với nền báo chí cách mạng Việt Nam nói riêng.
Thực hiện nghi lễ báo công trước anh linh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị PGS. TS Nguyễn Thành Lợi khẳng định tập thể lãnh đạo, cán bộ, phóng viên Báo Kinh tế & Đô thị luôn học tập theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người. Luôn nỗ lực hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được Thành ủy, UBND TP Hà Nội giao phó. Năm 2025, tập thể Báo Kinh tế & Đô thị đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Trước anh linh Chủ tịch Hồ Chí Minh nguyện hứa tiếp tục học tập, lao động, cống hiến hết mình vì lợi ích của Nhân dân, của dân tộc. Luôn xứng đáng với đường lối, chủ trương, tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người đối với nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Khu di tích K9 Đá Chông hiện hữu trong khu vực sông, núi, cây cối xanh tươi trùng điệp.
Đến với K9 Đá Chông hôm nay, thêm một lần nữa bản thân mỗi người được tự mình cảm nhận rõ hơn những điều lớn lao, đặc biệt về Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng như tinh thần cách mạng của cả dân tộc ta qua những giai đoạn hào hùng, vẻ vang. Khu di tích lịch sử K9 là minh chứng sống động cho tinh thần cách mạng, sự cống hiến vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh và lòng trung thành tuyệt đối của các lực lượng vũ trang nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ thi hài Bác.
Tập thể lãnh đạo, cán bộ, phóng viên báo Kinh tế & Đô thị chụp ảnh lưu niệm tại ngôi nhà hai tầng nơi còn lưu giữ nhiều điều đặc biệt về Bác Hồ trong thời gian Người sống và làm việc tại K9.
Qua đó, càng thấy rõ tầm nhìn chiến lược, sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong suốt các thời kỳ lịch sử của cách mạng Việt Nam, từ đấu tranh chống giặc ngoại xâm, thống nhất non sông đến xây dựng đất nước hòa bình, độc lập, tự do. Những đường lối, tư tưởng ấy luôn là kim chỉ nam xuyên suốt, mang giá trị bền vững và ý nghĩa thời sự sâu sắc đối với toàn dân tộc.
