Khu “ổ chuột” ven sông Hàn: nút thắt đô thị giữa lòng thành phố Đà Nẵng hiện đại
Kinhtedothi - Giữa không gian thơ mộng của sông Hàn – biểu tượng cho một TP Đà Nẵng năng động, hiện đại và đáng sống vẫn tồn tại một mảng tối, làm xấu đi hình ảnh đô thị.
Đó là, Khu dân cư nằm dọc đường Trần Hưng Đạo, phường An Hải, đang bộc lộ rõ những bất cập nghiêm trọng về trật tự xây dựng, vệ sinh môi trường và đặc biệt là an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC), trở thành “nút thắt” trong chỉnh trang đô thị của TP.
Ghi nhận thực tế cho thấy, nhiều con hẻm tại khu vực này chỉ còn vừa đủ cho một chiếc xe máy len lỏi. Hai bên hẻm là những ngôi nhà xây dựng chắp vá, cơi nới tùy tiện qua nhiều năm. Không ít hộ dân xây lấn chiếm hẻm chung, đua ban công, bậc thềm, dựng mái che, tường rào, khiến lối đi vốn đã chật hẹp càng trở nên nhỏ, ngoằn ngoèo, gây khó khăn cho người qua lại. Vào giờ cao điểm, việc di chuyển trong khu vực gần như “bất khả thi”, còn khi xảy ra sự cố, nguy cơ bị cô lập là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
Đoạn đường trước số 219 Trần Hưng Đạo trở thành nơi tập kết rác của các nhà dân ở các con hẻm gần đây.
Đáng lo ngại hơn, tình trạng mất an toàn PCCC ở đây đang ở mức báo động. Hẻm nhỏ, nhà xây san sát, dây điện chằng chịt như “mạng nhện”, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ lớn và gây khó khăn cho công tác cứu hỏa khi xảy ra sự cố. Người dân sinh sống lâu năm trong khu vực thừa nhận, họ luôn sống trong tâm trạng bất an, nhất là vào mùa nắng nóng cao điểm.
Một người dân đang cơi nới nhà để lấn ra hẻm.
Không chỉ mất an toàn, khu dân cư này còn gây ô nhiễm nghiêm trọng về môi trường. Rác thải sinh hoạt nhiều nơi bị vứt bừa bãi, nước thải xả thẳng ra cống chung, bốc mùi hôi thối, đặc biệt sau những cơn mưa lớn. Những bức tường loang lổ, rêu mốc, những mái tôn hoen gỉ đối lập hoàn toàn với hình ảnh các khách sạn cao tầng, tuyến phố du lịch khang trang chỉ cách đó vài trăm mét. Sự tương phản ấy không chỉ làm xấu mỹ quan đô thị mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hình ảnh TP trong mắt du khách.
Hai bên hẻm là những ngôi nhà xây dựng chắp vá, cơi nới tùy tiện qua nhiều năm. Không ít hộ dân xây lấn chiếm hẻm chung, đua ban công, bậc thềm, dựng mái che, tường rào, khiến lối đi vốn đã chật hẹp càng trở nên ngoằn ngoèo.
Theo các chuyên gia quy hoạch đô thị, đây là hệ quả của quá trình đô thị hóa nhanh nhưng thiếu đồng bộ trong quản lý không gian sống cũ. Nhiều khu dân cư hình thành từ lâu, dân số tăng nhanh, trong khi hạ tầng kỹ thuật không được nâng cấp tương xứng. Việc buông lỏng quản lý trật tự xây dựng trong thời gian dài đã tạo tiền lệ cho tình trạng lấn chiếm, xây dựng sai phép, khiến chính quyền sau này gặp rất nhiều khó khăn trong xử lý.
Một ngôi nhà xây hàng cột giữa hẻm mà không bị chính quyền nhắc nhở.
Thực tế, Đà Nẵng đã và đang triển khai nhiều chương trình chỉnh trang đô thị, tái định cư, giải tỏa các khu nhà ổ chuột ven sông, ven biển. Tuy nhiên, khu vực đường Trần Hưng Đạo, phường An Hải vẫn là “điểm nghẽn” chưa được giải quyết dứt điểm. Một phần do liên quan đến sinh kế, quyền lợi của người dân, phần khác do nguồn lực và cơ chế thực hiện còn nhiều vướng mắc.
Nhiều ý kiến cho rằng, đã đến lúc chính quyền TP cần có giải pháp tổng thể và quyết liệt hơn. Trước mắt, cần rà soát lại toàn bộ hiện trạng xây dựng, kiên quyết xử lý các trường hợp lấn chiếm hẻm, vi phạm chỉ giới, hành lang an toàn. Song song đó là đầu tư cải tạo hạ tầng, mở rộng hẻm theo quy chuẩn tối thiểu, bổ sung hệ thống PCCC cơ sở, tăng cường tuyên truyền, tập huấn kỹ năng phòng cháy cho người dân.
Về lâu dài, cần tính đến phương án chỉnh trang đồng bộ hoặc tái thiết khu vực theo hướng đô thị nén, khai thác hiệu quả quỹ đất ven sông Hàn – một nguồn lực vô cùng giá trị. Việc này không chỉ nâng cao chất lượng sống cho người dân mà còn góp phần hoàn thiện diện mạo đô thị, xứng tầm với vị thế trung tâm kinh tế – du lịch của miền Trung.
