Tục ngữ có nói: “Cá không ăn muối cá ươn/ Con cãi cha mẹ trăm đường con hư”. Tư duy này thể hiện ở tất cả mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, từ việc chọn món ăn, việc học, định hướng nghề nghiệp…
Ngày nay, cha mẹ và con cái, một mặt vẫn giữ nguyên về sự phân cấp trên dưới về mặt huyết thống, mặt khác cố gắng làm bạn với nhau. Để từ đó, hai thế hệ có thể hiểu nhau hơn, do có sự thông cảm và sẻ chia với nhau nhiều hơn. Cha mẹ vẫn là người đóng vai trò hướng dẫn con, nhưng từ vị thế khác, là một người bạn lớn đầy kinh nghiệm và tinh tế của con.
Thời hiện đại, trẻ có rất nhiều điều kiện để sống thu mình, khép kín, không cần làm bạn với cha mẹ. Trẻ có thể chat với bạn bè qua điện thoại, chơi game, xem phim… Nếu chúng ta mặc kệ trẻ muốn làm gì thì làm, tức đã khiến trẻ ngày càng trở nên xa lạ, như ở một thế giới khác.
Điều quan trọng là hãy tìm một sân chơi chung với trẻ: Chuyến du lịch ngắn ngày, cùng đọc cuốn sách hay, cùng quan tâm đến một bộ môn nghệ thuật hay thể dục… Cụ thể, với trẻ nhỏ, cha mẹ nên đọc sách truyện cho trẻ vào mỗi buổi tối.
Lúc đầu là sách tranh, ít chữ; về sau là sách truyện cổ tích, truyện phiêu lưu, mạo hiểm… Trẻ lớn hơn, cha mẹ cần quan tâm đến những vấn đề như du lịch, chơi bóng đá hay, cầu lông…
Một phụ huynh kể, con gái của chị một hôm đi học về buồn bã. Chị hỏi thì mới biết, cháu đi tập múa mấy hôm để trường chuẩn bị làm lễ tổng kết năm học. Tuy nhiên, buổi tập mới đây, cô giáo không cho cháu học múa nữa mà chuyển nó qua đội ca hát.
Người mẹ lắng nghe và nói, có lẽ con múa chưa đúng động tác, chưa nhanh nên cô giáo không chọn con? Hay do con hát hay nên được vào đội hát? Con nên thông cảm cho cô giáo vì buổi biểu diễn trong lễ tổng kết phải hoàn hảo…
Đứa trẻ thổ lộ là hồi học mẫu giáo nó đã thích múa nhưng mẹ không cho nên giờ múa không giỏi… Mẹ nó giờ mới biết là con mình từ nhỏ thích học múa, giờ cũng thích. Chị đành an ủi cháu là dù sao cháu cũng có khả năng ca hát.
Để làm bạn với trẻ, các chuyên gia cho biết: Cha mẹ cần tôn trọng trẻ khi giao tiếp với nó, tuyệt đối không dùng quyền lực để trấn áp trẻ. Ngay cả khi cha mẹ có lỗi với trẻ, cha mẹ cũng cần xin lỗi nó một cách thẳng thắn, để tạo tính công bằng trong ứng xử. Ý kiến của trẻ, dù đúng hay sai (trẻ dễ có ý kiến non nớt, ngộ nhận), cha mẹ cũng nên tiếp thu một cách cẩn thận và cùng với con mình phân tích ý kiến đó hay dở ra sao… Nên khuyến khích trẻ có ý kiến của riêng mình.
Cuối cùng, vào những ngày cuối tuần, cha mẹ nên cất điện thoại, dành nhiều thời gian hơn cho con cái. Lúc này, cha mẹ có thể cùng xem ti vi với con, đi chơi đâu đó ở bên ngoài nhà, như thăm nhà người trong họ hàng, đến siêu thị… Cha mẹ cũng không nên quên âu yếm, vỗ về con phù hợp với từng lứa tuổi của con.
