Mỹ áp đòn thuế mới, Modi khẳng định lập trường của Ấn Độ

Chính phủ Thủ tướng Modi chưa chỉ đạo các nhà máy lọc dầu ngừng mua dầu Nga và hiện cũng chưa có quyết định dừng giao dịch này. Các nhà máy lọc dầu, cả quốc doanh và tư nhân, vẫn được phép mua từ các nguồn ưa thích và việc nhập khẩu dầu mỏ vẫn do doanh nghiệp tự quyết, Bloomberg dẫn nguồn thạo tin khẳng định. 

Cuối tuần qua, tại một cuộc vận động ở bang Uttar Pradesh, ông Modi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ lợi ích kinh tế quốc gia trong bối cảnh thế giới đầy khó lường, chỉ vài ngày sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp mức thuế 25% lên hàng hóa xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ. Nhà Trắng cũng đe dọa sẽ có thêm hành động nếu Ấn Độ tiếp tục nhập khẩu dầu từ Nga.

“Nền kinh tế thế giới đang trải qua nhiều lo ngại, một bầu không khí bất ổn,” ông Modi phát biểu. “Giờ đây, bất cứ thứ gì chúng ta mua, tiêu chí duy nhất nên là: đó phải là sản phẩm từ mồ hôi công sức của người Ấn Độ.”

Ấn Độ hiện đang trở thành mục tiêu chính trong chiến lược gây áp lực của ông Trump nhằm buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin chấm dứt chiến sự ở Ukraine. Tuần trước, ông Trump chỉ trích Ấn Độ liên quan tới việc duy trì quan hệ thân thiết với Nga, tuyên bố rằng “họ có thể cùng nhau kéo nền kinh tế xuống đáy”.

Đây là sự thay đổi đáng chú ý trong quan hệ Mỹ - Ấn, khi trước đây Washington từng bỏ qua mối quan hệ lịch sử chặt chẽ giữa Ấn Độ và Nga để theo đuổi New Delhi như một đối trọng với Trung Quốc tại châu Á. Tuy nhiên, đến nay ông Trump sẵn sàng từ bỏ chiến lược đó để gây sức ép với ông Putin.

"Phải nhìn nhận thực tế"

Stephen Miller, Phó Chánh văn phòng của Tổng thống Trump, ngày 3/8 cáo buộc Ấn Độ áp mức thuế “rất lớn” lên hàng hóa Mỹ và “gian lận” hệ thống nhập cư của Mỹ, bên cạnh việc mua gần như tương đương lượng dầu Nga với Trung Quốc.

“Tổng thống Trump luôn muốn có mối quan hệ tuyệt vời với Ấn Độ và Thủ tướng,” Miller nói. “Nhưng giờ cần phải đối diện với thực tế trong việc tài trợ cho cuộc chiến này.”

“Vì vậy, mọi phương án đều đang được cân nhắc, từ ngoại giao, tài chính đến các biện pháp khác để chấm dứt chiến sự ở Ukraine và đạt được hòa bình,” ông nói thêm.

Tuần trước, ông Trump khẳng định với báo giới về khả năng Ấn Độ ngừng nhập dầu Nga, gọi đó là “một bước đi tốt.” Bloomberg cho biết các nhà máy lọc dầu được yêu cầu xây dựng phương án nhập khẩu dầu không từ Nga, tuy nhiên một nguồn tin cho biết đây chỉ là kịch bản dự phòng nếu nguồn dầu Nga không còn khả dụng.

Tờ The New York Times ngày 2/8 đưa tin Ấn Độ vẫn sẽ tiếp tục mua dầu từ Nga bất chấp nguy cơ bị Mỹ trừng phạt, dẫn lời hai quan chức cấp cao giấu tên. Người phát ngôn Bộ Dầu khí Ấn Độ không trả lời yêu cầu bình luận từ Bloomberg ngoài giờ làm việc.

Ấn Độ hiện là quốc gia nhập khẩu dầu thô đường biển từ Nga lớn nhất thế giới, từ mức gần như bằng 0 tăng lên khoảng 1/3 tổng lượng nhập khẩu dầu.

Tầm nhìn lâu dài

Dù Trung Quốc là đối tác kinh tế và ngoại giao chính của Nga, khả năng Mỹ gây áp lực với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới là rất hạn chế do Trung Quốc kiểm soát nguồn cung nam châm đất hiếm thiết yếu cho công nghệ cao của Mỹ. Hai quốc gia gần đây đã tổ chức nhiều cuộc đàm phán nhằm ổn định quan hệ sau khi cả hai cùng tăng mạnh thuế nhập khẩu lên hàng hóa của nhau.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ấn Độ Randhir Jaiswal ngày 1/8 nhấn mạnh quan hệ giữa Ấn Độ và Nga là “ổn định và đã được thử thách qua thời gian.” Ông nói thêm: “Quan hệ song phương với các nước khác của chúng tôi đứng độc lập, và không nên nhìn nhận qua lăng kính của một nước thứ ba.” Về quan hệ với Mỹ, ông khẳng định: “Chúng tôi tự tin rằng mối quan hệ này sẽ tiếp tục phát triển.”

Ấn Độ dự kiến đón các nhà đàm phán thương mại Mỹ đến vào cuối tháng này để tiếp tục đàm phán một thỏa thuận song phương. Một quan chức tại New Delhi cho biết nước này sẽ giữ vững lập trường, không mở cửa ngành sữa và nông nghiệp cho Mỹ vì lý do chính trị và tôn giáo.

Lời kêu gọi “sản xuất và tiêu dùng nội địa” của ông Modi tái khẳng định chiến dịch “Make in India” lâu nay, nhưng lần này mang tính cấp thiết hơn sau khi Mỹ áp thuế. “Lợi ích của nông dân, các ngành công nghiệp nhỏ và việc làm của giới trẻ là ưu tiên hàng đầu,” ông Modi khẳng định.