Mỹ chi tỷ USD tích trữ khoáng sản chiến lược giữa căng thẳng chuỗi cung ứng

Lầu Năm Góc đang triển khai kế hoạch mua các khoáng sản quan trọng trị giá khoảng 1 tỷ USD nhằm củng cố kho dự trữ quốc gia và bảo đảm nguồn cung cho ngành công nghiệp quốc phòng.

Đây là một phần trong chiến dịch dự trữ toàn cầu của Mỹ, trong bối cảnh nguồn cung nhiều kim loại thiết yếu đang phụ thuộc lớn vào nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc.

Theo hồ sơ công khai của Cơ quan Hậu cần Quốc phòng (DLA), kế hoạch này nhằm tăng cường trữ lượng các nguyên liệu phục vụ quốc phòng, bao gồm những kim loại quan trọng đối với hệ thống radar, cảm biến, tên lửa và các công nghệ năng lượng cao.

Một số loại kim loại được DLA lên kế hoạch mua lần đầu tiên, phản ánh định hướng mới trong việc củng cố an ninh chuỗi cung ứng khoáng sản chiến lược của Washington.

Một cựu quan chức quốc phòng cho biết quy mô khoảng 1 tỷ USD thể hiện bước tiến đáng kể so với những đợt tích trữ trước đây.

Vị này cho biết Lầu Năm Góc đang ưu tiên mở rộng kho dự trữ và tìm thêm nguồn quặng từ Bắc Mỹ, Nam Mỹ và châu Úc.

Trong những tháng gần đây, DLA đã công bố nhiều kế hoạch mua khoáng sản có giá trị lớn. Cụ thể, cơ quan này dự kiến chi khoảng 500 triệu USD để mua coban - kim loại được sử dụng trong sản xuất pin, hợp kim chịu nhiệt và động cơ phản lực.

Kế tiếp là 245 triệu USD cho antimon, kim loại dùng trong hợp kim, thiết bị điện tử và đạn dược. Ngoài ra, DLA cũng lên kế hoạch mua 100 triệu USD tantali - kim loại có khả năng chịu nhiệt cao, được ứng dụng trong tụ điện và công nghệ vũ trụ.

Cuối cùng, cơ quan này dự định chi khoảng 45 triệu USD để mua scandium, kim loại hiếm giúp tăng độ bền cho hợp kim nhôm trong ngành hàng không.

Nguồn cung được tìm kiếm từ các công ty Mỹ, cũng như tập đoàn khai khoáng quốc tế như Rio Tinto - tập đoàn khai khoáng đa quốc gia của Anh và Úc và APL Engineered Materials - hãng sản xuất vật liệu hóa học đặt trụ sở tại bang Illinois, Mỹ.

Một giám đốc trong ngành khoáng sản cho biết các động thái gần đây cho thấy chính phủ Mỹ đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo đảm nguồn cung nội địa và muốn khuyến khích năng lực khai thác trong nước.

Ông nhận định các quốc gia phương Tây đang bắt đầu tập trung nhiều hơn vào việc dự trữ khoáng sản quan trọng, dù đây vẫn là giai đoạn đầu.

Hiện DLA quản lý hàng chục loại hợp kim, kim loại quý, quặng và đất hiếm được lưu trữ tại các kho trên khắp nước Mỹ, với tổng giá trị khoảng 1,3 tỷ USD tính đến năm 2023.

Theo quy định, những vật liệu này chỉ có thể được xuất kho trong thời kỳ chiến tranh hoặc khi Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ xác định là cần thiết cho mục đích quốc phòng.

Trong năm qua, giá nhiều loại kim loại như germani - vật liệu quan trọng trong sản xuất chip và thiết bị quang học và antimon trioxide đã tăng mạnh do xuất khẩu từ Trung Quốc giảm.

Các doanh nghiệp phương Tây cảnh báo thị trường có thể rơi vào tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nếu không tìm được nguồn cung thay thế.

Các hãng sản xuất ô tô và thiết bị công nghệ cao tại Mỹ đang gặp khó trong việc bảo đảm nguyên liệu đất hiếm sau khi Trung Quốc áp dụng hạn chế xuất khẩu.

Theo giới quan sát, kế hoạch dự trữ lần này được thúc đẩy bởi Dự luật “Một đạo luật lớn và đẹp”(OBBA) - gói chính sách kinh tế do chính quyền ông Trump đề xuất, bao gồm 7,5 tỷ USD cho phát triển chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng.

Trong đó, 2 tỷ USD dành để tăng cường kho dự trữ quốc phòng, 5 tỷ USD cho các khoản đầu tư vào chuỗi cung ứng và 500 triệu USD hỗ trợ tín dụng nhằm khuyến khích doanh nghiệp tham gia sản xuất.

Một cựu quan chức quốc phòng cho biết, kể từ khi OBBA được thông qua, nhiều cơ quan chịu trách nhiệm bảo đảm chuỗi cung ứng khoáng sản đã được cấp ngân sách đáng kể để mở rộng hoạt động.

Trong khi đó, Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) ghi nhận nhu cầu tiêu thụ antimon trong nước năm 2024 đạt khoảng 24.000 tấn - con số tương đương với lượng kim loại mà DLA dự kiến dự trữ trong hợp đồng mới.

Theo các nhà phân tích của Jefferies, thỏa thuận với Rio Tinto về việc mua khoảng 6 tấn scandium oxide có mức giá “cao hơn dự kiến của thị trường”.

Đọc thêm: Hamas thay đổi lập trường: niềm tin mới vào vai trò Mỹ

Trong khi đó, Fastmarkets - công ty theo dõi giá hàng hóa quốc tế - ước tính nhu cầu tiêu thụ scandium toàn cầu chỉ vào khoảng 30 - 40 tấn/năm, trong đó Trung Quốc vẫn là nhà sản xuất hàng đầu.

Một thỏa thuận khác giữa DLA và US Antimony Corporation (USAC) - doanh nghiệp khai thác và luyện kim antimon của Mỹ - sẽ tạo ra kho dự trữ đủ để đảm bảo hoạt động công nghiệp trong tình huống khẩn cấp quốc gia.

Giám đốc điều hành USAC, ông Gary Evans, cho biết công ty nhập nguyên liệu từ Canada, Mexico, Úc, Chad, Bolivia và Peru, sau đó tinh luyện thành kim loại phục vụ công nghiệp.

Tuy nhiên, một số chuyên gia tỏ ra thận trọng. Bà Cristina Belda từ Argus Media nhận định: “Khối lượng mà DLA yêu cầu đối với một số kim loại vượt xa năng lực sản xuất và nhập khẩu hiện nay của Mỹ”.

Theo bà, kế hoạch này có thể khiến thị trường toàn cầu chịu áp lực lớn trong vài năm tới.

DLA cũng đang xem xét mua thêm các nguyên liệu khác như đất hiếm, vonfram -kim loại có nhiệt độ nóng chảy cao, dùng trong công nghiệp quốc phòng, bismuth và indium - kim loại hiếm dùng trong màn hình cảm ứng, pin mặt trời và thiết bị điện tử.

Theo ông Solomon Cefai từ Fastmarkets, một hãng phân tích và theo dõi giá hàng hóa quốc tế, việc Mỹ tìm mua thêm lượng lớn bismuth và indium có thể khiến nguồn cung ngoài Trung Quốc chịu áp lực đáng kể.

Giới chuyên gia nhận định, chiến dịch tích trữ khoáng sản của Mỹ là bước đi nhằm củng cố chuỗi cung ứng chiến lược, bảo đảm ổn định sản xuất trong lĩnh vực công nghệ cao và quốc phòng.

Khi hoàn tất, chương trình này có thể giúp Mỹ giảm dần sự phụ thuộc vào nguồn cung từ bên ngoài và nâng cao năng lực ứng phó trước những biến động của thị trường toàn cầu.