Ngành Kỹ thuật hàng không khát nhân lực chất lượng cao

Kỹ thuật hàng không - ngành kỹ thuật trẻ

Ngành Kỹ thuật hàng không (Aerospace engineering) chủ yếu đào tạo cách thức để thiết kế và xây dựng những loại máy móc có thể bay. Ngành này bắt đầu được khai phá, phát triển vào thế kỷ thứ XIX và được xem là chuyên ngành có tuổi đời trẻ nhất trong khối ngành kỹ sư.

Ngành Kỹ thuật hàng không bao gồm hai mảng riêng là kỹ thuật hàng không dân dụng và kỹ thuật hàng không vũ trụ. Trong đó, kỹ thuật hàng không dân dụng có nhiệm vụ thiết kế và tạo ra các loại máy bay để sử dụng trong phạm vi bầu khí quyển của trái đất. Còn kỹ thuật hàng không vũ trụ tập trung nghiên cứu và phát triển các loại tàu du hành hoặc vệ tinh để sử dụng bên ngoài phạm vi khí quyển.

Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), Việt Nam là một trong những thị trường hàng không phát triển nhất toàn cầu trong một thập kỷ trở lại đây với sự tăng trưởng doanh thu trung bình là 17,4%, cao hơn 2 lần so với mức 7,9% của toàn châu Á. Mạng đường bay của các hãng hàng không trong nước đã mở rộng rất nhanh với sự tham gia của nhiều hãng, trong đó có 4 hãng chủ đạo: Vietnam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways, Vietravel Airlines. Tại thị trường quốc tế, trên 70 hãng hàng không nước ngoài và các hãng hàng không trong nước đang khai thác hơn 140 đường bay, kết nối Việt Nam tới nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong tương lai gần, Việt Nam cần khoảng 10 hãng hàng không mới.

Sự phát triển vượt bậc của thị trường hàng không trong nước và quốc tế mang đến những cơ hội và triển vọng việc làm hấp dẫn cho lĩnh vực kỹ thuật hàng không. Bởi vậy, vài năm trở lại đây, nhiều trường đại học tại Việt Nam đã đào tạo chương trình Kỹ thuật hàng không hệ đại học nhằm đón bắt nhu cầu mới của thị trường lao động tiềm năng này; có thể kể đến: Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường Đại học Bách khoa TP Hồ Chí Minh, Học viện Hàng không Việt Nam, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Trường Đại học Văn Lang… Tuy nhiên, chỉ tiêu đào tạo của mỗi trường không nhiều, chỉ từ 40 - 150 sinh viên một khóa.

Chương trình đào tạo ngành Kỹ thuật hàng không hướng đến tầm nhìn dài hạn của ngành Kỹ thuật hàng không không gian trên thế giới và tiềm năng hội nhập của Việt Nam trong nghiên cứu, thiết kế và phát triển, cũng như trở thành một trung tâm bảo dưỡng hàng không của khu vực. Chương trình trang bị cho người học các kiến thức nền tảng đầy đủ về 5 khối kiến thức chuyên môn kỹ thuật hàng không (theo tiêu chuẩn ABET): khí động lực học, vật liệu và kết cấu hàng không, cơ học bay và điều khiển, động cơ lực đẩy máy bay và thiết kế kỹ thuật hàng không. Ngành này đào tạo những kỹ sư có tay nghề cao với mảng kiến thức rộng, có chất lượng và kỹ năng vững vàng, có khả năng quản lý, khai thác, vận hành, sửa chữa máy bay; nghiên cứu, thiết kế, chế tạo máy bay nhỏ và các phương tiện giao thông lưỡng; ứng dụng kỹ thuật hàng không vào hàng hải, cơ khí, điều khiển tự động, xây dựng,...

Đòi hỏi người học có năng lực cao

Để theo đuổi ngành Kỹ thuật hàng không, trước tiên, người học phải có niềm đam mê đặc biệt với các loại máy móc có thể bay, với bầu trời, vũ trụ, đồng thời có năng lực vượt trội hai môn toán, lý và có khả năng làm chủ ngoại ngữ. Ngoài ra, kỹ năng làm việc nhóm và khả năng tự học là những yếu tố cần thiết để theo đuổi ngành Kỹ thuật hàng không.

Giống như với các ngành kỹ sư khác, trong năm nhất và năm hai của ngành Kỹ thuật hàng không, người học sẽ được học những môn đại cương về toán, vật lý, điện, cơ như: khí động lực học đại cương, phân tích kết cấu đại cương, các môn học liên quan đến động lực học, kết cấu - vật liệu, thiết kế - điều khiển máy bay, cơ học lưu chất, cơ học vật rắn, viễn thông và nhiệt động lực học. Sau khi học tổng quan về các khía cạnh của ngành Kỹ thuật hàng không, sinh viên sẽ phải chọn một lĩnh vực mình thích nhất để theo đuổi chuyên sâu (kỹ thuật vận hành, kỹ thuật bảo dưỡng…).

Với tiềm năng phát triển của thị trường vận tải hàng không trong nước, sinh viên ngành Kỹ thuật hàng không sau khi tốt nghiệp được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm có thể đảm nhiệm các vị trí: kỹ sư, kỹ thuật viên làm việc trong các tổ chức bảo dưỡng, sửa chữa tàu bay (MRO/AMO) trong và ngoài nước; kỹ sư, kỹ thuật viên làm việc tại các bộ phận quản lý kỹ thuật tàu bay, bảo đảm an toàn chất lượng kỹ thuật và khai thác tàu bay trong các hãng hàng không, thiết kế, chế tạo trong lĩnh vực hàng không và không gian; cán bộ, kỹ sư, kỹ thuật viên làm việc tại các bộ phận kỹ thuật trong các đơn vị trong ngành hàng không và các ngành có chuyên môn gần; cán bộ, nghiên cứu viên, giảng viên và huấn luyện viên tại các trung tâm, viện, trường đại học, cao đẳng,... trong lĩnh vực kỹ thuật hàng không và các ngành có chuyên môn gần.

Theo khảo sát chung, mức lương trung bình của nhân viên ngành Kỹ thuật hàng không tại các hãng hàng không toàn cầu có thể dao động từ khoảng 30.000 USD - 100.000 USD mỗi năm. Tại các quốc gia phát triển như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản hay Hàn Quốc, mức lương của kỹ sư hàng không thường cao hơn so với các quốc gia đang phát triển. Bên cạnh đó, mức lương của nhân viên ngành kỹ thuật hàng không tại các hãng hàng không toàn cầu cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kinh nghiệm, vị trí công việc, trình độ chuyên môn, địa điểm làm việc và thị trường lao động.

Tại Việt Nam, mức lương khởi điểm của kỹ sư bảo dưỡng tàu bay hoặc kỹ sư kỹ thuật tại các hãng hàng không, trung tâm bảo trì dao động từ 12 - 20 triệu đồng/tháng. Sau khoảng 3 - 5 năm làm việc, thu nhập có thể tăng lên mức 25 - 40 triệu đồng/tháng. Đối với những kỹ sư làm việc tại các hãng hàng không quốc tế hoặc tập đoàn lớn như Boeing, Airbus, mức lương có thể lên tới 50 - 100 triệu đồng/tháng, thậm chí cao hơn tùy năng lực và vị trí đảm nhiệm.

Ngành này tuyển sinh bằng đa dạng phương thức. Với kết quả thi tốt nghiệp THPT, các tổ hợp xét tuyển phổ biến vào ngành Kỹ thuật hàng không gồm: A00 (toán, lý, hóa), A01 (toán, lý, Anh), C01 (toán, lý, văn), X26 (toán, tin, Anh), D01 (toán, văn, Anh).

Tuy chương trình đào tạo của mỗi trường sẽ có những đặc thù khác nhau nhưng khi theo học ngành này, ngoài việc nghe giảng trên lớp, sinh viên còn phải thực hiện một số đồ án bắt buộc và tham gia thực hành tại phòng thí nghiệm (sử dụng các thiết bị, mô hình máy bay mô phỏng). Thông thường, chương trình đào tạo ngành kỹ thuật hàng không là 4 - 5 năm với bằng kỹ sư. Sinh viên có thể học chuyển tiếp tại một quốc gia khác vào năm ba hoặc năm tư nếu chọn du học ngành này tại những trường có quan hệ đối tác với các trường đại học khác trên thế giới. Ngoài ra, nếu muốn học cao hơn, sau khi tốt nghiệp kỹ sư, học viên có thể học lên bậc học thạc sĩ, tiến sĩ.

Các chuyên gia nhấn mạnh, Kỹ thuật hàng không là một ngành đặc thù. Theo học ngành này, người học cần duy trì thái độ học hỏi liên tục, tinh thần cầu tiến xuyên suốt để có thể theo kịp với những yêu cầu ngày càng cao của chương trình học cũng như với công việc trong tương lai.