Ngành thép Việt Nam tăng trưởng ổn định nhờ HRC và đầu tư công bứt tốc

Sản xuất nội địa tăng mạnh

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong tháng 8/2025, sản lượng thép thành phẩm đạt hơn 2,69 triệu tấn, tăng 7% so với cùng kỳ năm trước. Động lực tăng trưởng chủ yếu đến từ nhóm thép cán nóng (HRC) và thép cán nguội (CRC), trong khi tôn mạ tiếp tục suy giảm. Thép xây dựng đạt hơn 1,02 triệu tấn, chỉ tăng nhẹ 1%, phản ánh nhu cầu trong nước ổn định nhưng chưa bứt phá mạnh.

Ngược lại, HRC tăng tới 18% lên 685.703 tấn, tiếp tục là nhóm sản phẩm thúc đẩy sản lượng chung. Sự tăng trưởng này gắn liền với việc khu liên hợp sản xuất thép Hòa Phát Dung Quất 2 đã cho ra sản phẩm HRC, với công suất khoảng 5,6 triệu tấn/năm. Hòa Phát cho biết, từ đầu quý II đến tháng 9/2025, hai lò cao của dự án đã đi vào vận hành, đánh dấu việc hoàn thành đồng bộ dự án. Dự kiến đến năm 2026, tổng sản lượng HRC của Hòa Phát đạt khoảng 9 triệu tấn/năm.

Thép cán nguội (CRC) cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng 38%, đạt 337.619 tấn, phản ánh sự phục hồi của một số ngành hạ nguồn. Ngược lại, tôn mạ giảm 11% còn 424.629 tấn do dư cung và xuất khẩu yếu, trong khi ống thép tăng nhẹ 5% lên 222.899 tấn. Tính chung 8 tháng đầu năm 2025, sản lượng thép thành phẩm đạt hơn 21,25 triệu tấn, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Về nhập khẩu, theo Cục Hải quan, lượng thép nhập trong tháng 8 đạt 1,34 triệu tấn, tăng 17% so với tháng 7. Tuy nhiên, tính chung 8 tháng, tổng lượng nhập khẩu vẫn giảm 6% xuống hơn 10 triệu tấn. Đáng chú ý, nhập khẩu từ Trung Quốc giảm mạnh 19% xuống còn 5,8 triệu tấn, khiến tỷ trọng nguồn cung từ thị trường này giảm từ 67% còn 58%. Một phần nguyên nhân đến từ việc Bộ Công Thương áp thuế chống bán phá giá đối với thép Trung Quốc, với mức thuế từ 23,1 - 37,13% cho các sản phẩm HRC và tôn mạ.

Trong khi đó, lượng thép nhập từ Indonesia tăng mạnh 78% lên 816.000 tấn, chiếm khoảng 8% cơ cấu nhập khẩu – tăng hơn 3 điểm % so với cùng kỳ 2024.

Về tiêu thụ nội địa, VSA ghi nhận tổng lượng bán hàng tháng 8 đạt hơn 2,37 triệu tấn, giảm 6% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó thép xây dựng giảm 5% còn 937.823 tấn do ảnh hưởng của tháng Ngâu. Nhóm thép cán nguội và tôn mạ giảm mạnh lần lượt 15% và 27%, phản ánh sự suy yếu của sản phẩm phục vụ công nghiệp chế tạo và xuất khẩu. Ngược lại, HRC tăng 8% đạt 671.092 tấn, còn ống thép tăng 2% đạt 219.955 tấn, thể hiện nhu cầu ổn định ở phân khúc hạ tầng.

Tính chung 8 tháng, tổng lượng tiêu thụ đạt hơn 20,72 triệu tấn, tăng 8% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ thép xây dựng tăng 11%, HRC tăng 16%, ống thép tăng 13%.

Ở chiều ngược lại, xuất khẩu thép thành phẩm trong tháng 8 giảm sâu 56% so với cùng kỳ, chỉ đạt 344.258 tấn. Các sản phẩm chủ lực như thép xây dựng, HRC và tôn mạ đều giảm mạnh từ 56 - 69%. Tuy nhiên, CRC và ống thép lại tăng trưởng lần lượt 51% và 27%, cho thấy doanh nghiệp đã linh hoạt hơn khi khai thác các phân khúc ngách. Tính chung 8 tháng, xuất khẩu đạt gần 3,6 triệu tấn, giảm 37% so với năm 2024.

Tín hiệu phục hồi rõ nét

Theo VSA, giá nguyên liệu sản xuất thép trong 8 tháng đầu năm 2025 nhìn chung ổn định, dù có xu hướng tăng nhẹ từ đầu quý II. Giá HRC ngày 8/9/2025 đạt 505 USD/tấn (CFR Việt Nam), tăng nhẹ so với đầu quý nhưng vẫn giảm so với cùng kỳ 2024. Bình quân 8 tháng, giá HRC đạt 495,4 USD/tấn, giảm 10% so với cùng kỳ, song riêng tháng 8 tăng 3,5% so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù chi phí đầu vào có biến động, đa số doanh nghiệp vẫn duy trì giá bán do biên lợi nhuận thấp và cạnh tranh gay gắt. Trong tháng 9, giá thép xây dựng đã tăng 100 - 150 đồng/kg nhằm bù đắp chi phí sản xuất, nâng tổng số lần điều chỉnh giá trong 9 tháng đầu năm lên 4 - 5 lần.

Động lực lớn cho ngành thép hiện đến từ đầu tư công và thị trường bất động sản phục hồi. Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, đến hết tháng 8/2025, giải ngân vốn đầu tư công đạt 46,3% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ năm 2024 cả về tỷ lệ và giá trị tuyệt đối.

Song song đó, báo cáo của công ty CP Chứng khoán SSI (SSI Research) nhận định kênh tiêu thụ nội địa sẽ duy trì tăng trưởng tích cực nhờ chính sách hỗ trợ, số dự án bất động sản được phê duyệt trong quý I tăng 36%, tổng số căn hộ được phê duyệt tăng 61%, số căn hộ được cấp phép bán tăng gấp 3,6 lần.

Theo công ty tư vấn bất động sản CBRE, nguồn cung căn hộ mới tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh dự kiến tăng 11% trong năm 2025, đạt 40.200 căn. Các dự án mới được triển khai sẽ kéo theo nhu cầu thép tăng mạnh trong các quý tới.

Chứng khoán MBS dự báo, giá thép nội địa sẽ phục hồi trong quý III và tiếp tục tăng trong quý IV/2025 nhờ mùa cao điểm xây dựng và tác động tích cực từ chính sách thuế chống bán phá giá đối với thép Trung Quốc.

Dự báo giai đoạn 2025 - 2026, giá thép xây dựng sẽ tăng lần lượt 6% và 7%, giá HRC tăng 3 - 4%, trong khi giá nguyên liệu đầu vào như than và quặng có thể giảm 4 - 5%. Điều này giúp cải thiện biên lợi nhuận gộp của doanh nghiệp, với mức tăng lợi nhuận toàn ngành dự kiến 47% năm 2025 và 32% năm 2026.

Các dự báo mới nhất cho thấy, trong quý III/2025, sản lượng toàn ngành thép có thể tăng 21% so với cùng kỳ, đạt 6,3 triệu tấn – trong đó thép xây dựng và HRC chiếm 65%. Sản lượng tiêu thụ HRC có thể tăng tới 48% đạt 1,7 triệu tấn nhờ Dung Quất 2 vận hành toàn phần. Tuy nhiên, xuất khẩu dự kiến giảm 10% do nhu cầu từ Mỹ và EU vẫn yếu.

Giá HRC và thép xây dựng trong quý III đã tăng nhẹ 2 - 3%, phản ánh nhu cầu nội địa mạnh. Cùng với giá nguyên liệu giảm, biên lợi nhuận của doanh nghiệp sản xuất và tôn mạ đều cải thiện rõ rệt. Các doanh nghiệp như Hòa Phát và Hoa Sen đều ghi nhận biên lợi nhuận gộp tăng 4 - 4,7 điểm %, trong khi các đơn vị xuất khẩu cũng phục hồi nhẹ.

Nhìn tổng thể, ngành thép Việt Nam bước sang giai đoạn tăng trưởng ổn định hơn, nhờ sự phục hồi của đầu tư công, bất động sản, cùng với sự chủ động của doanh nghiệp trong tái cấu trúc sản phẩm, đa dạng hóa thị trường và tối ưu chi phí sản xuất.