Nguy cơ thuế quan từ Mỹ làm chứng khoán toàn cầu "chao đảo"

Thông báo của Tổng thống Trump ngày 12/7 làm dấy lên làn sóng phản ứng trái chiều trên thị trường tài chính. Các hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 và Nasdaq của Mỹ giảm khoảng 0,4-0,6%, trong khi chỉ số EUROSTOXX 50 và DAX của châu Âu cũng mất điểm, lần lượt giảm 0,6% và 0,7%.

Tại châu Á, chỉ số MSCI khu vực châu Á - Thái Bình Dương (trừ Nhật Bản) giảm nhẹ 0,1%, trong khi chỉ số Nikkei của Nhật Bản gần như đi ngang. Tuy nhiên, thị trường Trung Quốc lại cho thấy sự kiên cường khi chỉ số blue-chip CSI300 tăng 0,2%, nhờ dữ liệu xuất khẩu tháng 6 tăng trưởng vượt kỳ vọng ở mức 5,8%. 

Dẫu vậy, các nhà đầu tư vẫn không thể hoàn toàn yên tâm khi các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ, EU và Mexico vẫn chưa có dấu hiệu rõ ràng.

Ông Taylor Nugent, nhà kinh tế học cấp cao tại Ngân hàng Quốc gia Australia, nhận định phản ứng tương đối bình thản của thị trường có thể là dấu hiệu của sự kiên cường, nhưng cũng có thể là sự chủ quan trước những rủi ro tiềm tàng. “Việc định giá các mức thuế quan từ ngày 1/8 là rất khó khăn khi các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra,” ông Nugent nhấn mạnh.

Phản ứng từ các nền kinh tế

EU đã nhanh chóng phản ứng bằng cách gia hạn việc tạm hoãn các biện pháp trả đũa đối với thuế quan của Mỹ đến đầu tháng 8, đồng thời kêu gọi một giải pháp đàm phán. Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Đức Helmut Schmidt cảnh báo EU cần chuẩn bị hành động cứng rắn nếu các mức thuế mới được áp dụng.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen khẳng định Liên minh châu Âu vẫn mong muốn đạt được một thỏa thuận với Mỹ, song đồng thời cũng đang tăng cường phối hợp với các quốc gia khác đang chịu ảnh hưởng từ chính sách thuế quan của Tổng thống Trump.

Trong khi đó, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum bày tỏ sự tin tưởng vào khả năng đạt được một thỏa thuận thương mại trước thời hạn tháng Tám, bất chấp việc đồng peso Mexico đã giảm 0,3% so với đồng USD.

Tại châu Á, thị trường Nhật Bản chịu áp lực từ đồng yên mạnh lên, đạt mức 1 USD đổi 147 yen, trong bối cảnh sản xuất công nghiệp liên tục sụt giảm. Dữ liệu cho thấy sản xuất công nghiệp Nhật Bản giảm 0,1% trong tháng 5/2025, đánh dấu tháng giảm thứ hai liên tiếp.

Trong khi đó, Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 586 tỷ USD trong nửa đầu năm, dù xuất khẩu sang Mỹ giảm gần 10%. Các nhà đầu tư đang hướng sự chú ý vào báo cáo GDP quý II của Trung Quốc, dự kiến công bố vào ngày 15/7, với mức tăng trưởng được dự báo chậm lại còn 5,2% so với mức 5,4% trong quý I.

Tâm lý lạc quan về khả năng đạt được thỏa thuận thương mại vẫn tồn tại ở một số thị trường châu Á. Các chỉ số tại Hong Kong, Thượng Hải, Sydney, Seoul và Jakarta đều ghi nhận mức tăng, dù Tokyo và Đài Bắc giảm nhẹ. Tuy nhiên, sự lạc quan này đang bị thử thách bởi áp lực chính trị từ Tổng thống Trump, đặc biệt là những chỉ trích gần đây của ông nhắm vào Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell.

Ông Trump liên tục gây sức ép đòi Chủ tịch Powell từ chức, thậm chí viện dẫn lý do chi phí cải tạo trụ sở Fed vượt dự toán. Các nhà phân tích tại Deutsche Bank cảnh báo nếu ông Powell bị buộc rời ghế, đồng USD có thể mất giá 3-4% và lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ sẽ tăng mạnh, gây thêm biến động cho thị trường tài chính.

Chứng khoán Mỹ bất ổn, vàng ổn định

Thị trường chứng khoán Mỹ, dù đang ở gần mức cao kỷ lục, cũng không tránh khỏi tác động từ các đe dọa thuế quan. Trong đó, lĩnh vực công nghệ và an ninh mạng chịu tác động lớn nhất. Quỹ ETF Innovator IBD 50 giảm tới 3,7%, với nhiều cổ phiếu tăng trưởng mạnh như CoreWeave và TSS lao dốc. Ngược lại, các lĩnh vực như khai khoáng, hàng không và năng lượng lại ghi nhận mức tăng đáng kể, nhờ vào tâm lý phòng thủ của nhà đầu tư.

Mùa báo cáo lợi nhuận quý II sắp tới tại Mỹ được dự báo sẽ là mùa yếu nhất kể từ giữa năm 2023, với lợi nhuận của các công ty thuộc S&P 500 dự kiến tăng trưởng 5,8%, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng 10,2% hồi đầu tháng 4. Các ngân hàng lớn như JPMorgan Chase, Goldman Sachs và Bank of America sẽ công bố kết quả kinh doanh vào ngày 15/7, trong khi báo cáo lạm phát CPI và PPI của Mỹ cũng được công bố trong tuần này, có thể phản ánh tác động ban đầu của thuế quan lên giá cả.

Trong bối cảnh bất ổn gia tăng, vàng vẫn duy trì mức giá quanh 3.350 USD/ounce, trong khi giá dầu Brent và WTI lần lượt tăng nhẹ lên 70,49 USD và 68,55 USD/thùng, phản ánh lo ngại về các lệnh trừng phạt mới đối với Nga. Bitcoin, một tài sản được xem là nơi trú ẩn an toàn, đã vượt mốc 120.000 USD, ghi dấu mức cao lịch sử mới.

Dù các nhà đầu tư vẫn hy vọng Tổng thống Trump sẽ nhượng bộ hoặc trì hoãn các mức thuế quan, như đã từng xảy ra sau thông báo “Ngày Giải phóng” của ông hồi tháng 4, rủi ro từ một cuộc chiến thương mại toàn diện vẫn đang hiện hữu