Nguyên tắc rửa rau để loại bỏ bớt thuốc bảo vệ thực vật

Theo báo cáo của Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh, trong số 2.140 mẫu các sản phẩm tham gia "Chuỗi thực phẩm an toàn" được kiểm tra thì có 7 mẫu sản phẩm phát hiện tồn dư trong mức giới hạn và 14/2140 mẫu tồn dư hóa chất có tên trong danh mục cấm sử dụng.

Có sản phẩm tồn dư tới 7 hoạt chất bảo vệ thực vật

Qua kiểm tra của Ban Quản lý an toàn thực phẩm (ATTP) TP Hồ Chí Minh với các sản phẩm tham gia "chuỗi thực phẩm an toàn" thì rau củ quả được phát hiện thuốc trị bệnh (hoạt chất carbendazim-trị nấm) gồm trên cải bó xôi, cà chua, cải ngọt, cải thìa, cải xanh, mồng tơi, húng cây, rau dền.

Phát hiện thuốc trừ sâu (hoạt chất permethrine) trên cải bó xôi, cải ngọt, cải thảo, cải thìa, rau muống; hoạt chất cypermethrine trên cải dún, cải ngọt, cải xanh củ cải trắng, húng cây, rau muống hạt và hoạt chất Imidacloprid trên cải ngọt, cà chua.

Ngoài ra, qua quá trình kiểm tra sản phẩm rau, quả, trái cây tại 3 chợ đầu mối ở TP Hồ Chí Minh đã phát hiện tỉ lệ sản phẩm có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật khá cao. Ban Quản lý ATTP TP Hồ Chí Minh cho biết: Kết quả kiểm nghiệm cho thấy sản phẩm rau quả phát hiện cùng lúc tồn dư dư lượng thuốc bảo vệ thực vật của nhiều hoạt chất (16 mẫu), trong đó có sản phẩm phát hiện đến 7 hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật.

Cụ thể, phát hiện 271/570 mẫu có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, trong đó 198 mẫu nằm trong mức giới hạn cho phép và 58 mẫu tồn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nằm ngoài danh mục được phép sử dụng, 20 mẫu vượt mức giới hạn cho phép. Các hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật được phát hiện chủ yếu gồm thuốc trừ bệnh (Hoạt chất Carbendazim (58 mẫu), Difenoconazole (37 mẫu), Tebuconazole (25 mẫu), Propiconazole (16 mẫu) và thuốc trừ sâu (Hoạt chất Permethrine (78 mẫu), Cypermethrine (65 mẫu), Chlorpyrifos (63 mẫu), Imidacloprid (37 mẫu)).

Đánh giá về hiện tượng này, PGS-TS. Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ và Thực phẩm-Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng: Rau củ quả nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật hiện trở nên rất phổ biến. Nguyên nhân do canh tác bị sâu bệnh người nông dân phải sử dụng, thu hoạch không có thời gian cách ly đúng quy định, thuốc bảo vệ thực vật còn tồn tại trong rau củ quả. Việc đi lấy mẫu chỉ đánh giá tình hình tại thời điểm đó chứ không có ý nghĩa về mặt phát hiện sự việc để, xử lý.

Theo TS. Nguyễn Duy Thịnh, về mặt lâu dài phải thay đổi về mặt phương thức quản lý, đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người nông dân sản xuất rau củ quả theo quy trình sản xuất rau an toàn. Đồng thời đưa ra những biện pháp kiểm soát, xử phạt nghiêm nếu có sai phạm.

Thực ra có nghi ngờ hay không có nghi ngờ thì mình có thể nghĩ luôn rằng là rau hiện nay trồng đều có hoá chất bảo vệ thực vật. Vì vậy ở đây không chờ cơ quan chức năng đánh giá loại rau này, bán ở chỗ này chỗ kia là an toàn hay không an toàn....

Tốt nhất là tự xử lý để có thực phẩm an toàn

TS. Nguyễn Duy Thịnh cho rằng, ngay cả cửa hàng đề rau an toàn nhưng chưa chắc đã an toàn. Có thể họ cũng mua ở chợ về bán, chẳng có phân tích hay lấy ở vùng nào có chứng nhận rau an toàn. Do đó, cách tốt nhất với người dân về luôn luôn phải tự xử lý lấy nhằm loại bớt chất bảo vệ thực vật (nếu có) trong thực phẩm, rau củ quả. Rau cũng phải làm sạch, thịt cũng phải rửa sạch.

Cụ thể, đối với rau củ quả, con đường duy nhất làm sạch là rửa. Đầu tiên loại bỏ các loại rau dập nát- vì rau bị dập nát nếu còn hoá chất bảo vệ thực vật sẽ ngấm vào các tế bào bị dập nát nhanh hơn rất nhiều so với tế bào nguyên vẹn.

Cần cắt bỏ phần dập nát, cắt gốc, cắt rễ rồi nhẹ nhàng ngâm vào trong nước lạnh một khoảng thời gian nhất định (khoảng 5-10 phút) thì nếu còn hoá chất bảo vệ thực vật sẽ được tan dần ra. Sau đó, thay nhiều lần nước.

Nguyên tắc là phải rửa nhiều nước. Đừng cho rằng thấy rau hình thức rất sạch (không có đất, bùn) là đã sạch. Sạch ở đây là sạch hoá chất. Vì thế phải rửa lâu, rửa bằng tay, lưu ý những khe cuống lá… để tách chất bẩn (không chỉ đất cát mà còn cả thuốc bảo vệ thuốc trừ sâu..). Rửa vài ba nước, tránh rửa sơ sơ, rửa ào ào. Cuối cùng nên rửa dưới vòi nước chảy để chảy đi hết. Vì ngâm nhấc vẫn còn dính trên lá. Sau đó để ráo nước rồi nấu.

Trong quá trình rửa cần cố gắng tránh làm cho rau bị dập nát tiếp. Vì rau bị dập nát rất dễ khuếch tán những chất độc vào tế bào. Việc làm này có tác dụng rất lớn làm giảm mức tối đa nếu như rau nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật. Không những thế làm giảm những chất bẩn khác từ ruộng mang về.

Người tiêu dùng nên mua rau tươi, rau ngon không nên mua rau úa. Các loại rau dạng củ (củ cải, su hào,cà rốt, khoai tây) bao giờ cũng sạch hơn rau có lá. Trong các loại rau dạng lá thì rau trồng ở trên cạn thường sạch hơn rau ở dưới nước (rau cần, rau cải xoong…). Rau dưới nước trồng ở môi trường ô nhiễm, suốt ngày ngâm trong nước (tế bào căng nước hút nước). Nhất là với rau cần có thân rỗng chứa toàn nước nhiễm bẩn, nếu không rửa sạch ở bên trong ra thì cũng có nguy cơ rất cao chứa độc tố.

Ngoài ra, TS. Thịnh lưu ý, không chỉ rau mà thịt, cá cũng phải rửa thật kỹ trước khi chế biến. Người dân mua về để tủ lạnh khi nấu nghĩ sạch liền lấy ra nấu luôn hoặc chỉ rửa sơ sơ. Điều này cũng không đúng. Do đó, thịt cá mua ở siêu thị về vẫn cần ngâm, rửa 2- 3 nước để làm sạch bề mặt và chất bẩn ở bên trong mới đem chế biến. Bất kỳ cái gì về cũng nên rửa nước sạch để giảm mức tối đa chất bẩn, chất độc có thể có trong thực phẩm.