Những tranh cãi trước giờ tuyên án phúc thẩm vụ VN Pharma

Theo dự kiến, sau thời gian nghị án kéo dài, 9h sáng mai (23/10) Tòa án nhân dân (TAND) cấp cao tại TP Hồ Chí Minh sẽ tuyên án đối với nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc VN Pharma Nguyễn Minh Hùng cùng 8 đồng phạm về hành vi “buôn lậu”, “làm giả con dấu tài liệu của cơ quan, tổ chức”.

Các bị cáo bị đưa ra xét xử về hành vi nhập 9.300 hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet “không được sử dụng cho người”.

Bị cáo Nguyễn Minh Hùng. Ảnh: Viết Dũng.

Trước đó, tại phiên xét xử sơ thẩm, TAND TP Hồ Chí Minh đã tuyên phạt Nguyễn Minh Hùng và Võ Mạnh Cường (nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thương mại hàng hải Quốc tế H&C) cùng 12 năm tù về tội “Buôn lậu”; bảy đồng phạm còn lại lãnh mức án từ 18 tháng tù đến 5 năm tù.

Tuy nhiên, sau đó Viện Kiểm sát nhân dân (VKS) cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã kháng nghị toàn bộ nội dung vụ án và đề nghị làm rõ lại tội danh của Nguyễn Minh Hùng là “Buôn lậu" hay “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.

Trong suốt quá trình xét xử, bị cáo Nguyễn Minh Hùng, cho rằng bị cáo không nhập thuốc giả mà chỉ nhập thuốc không rõ nguồn gốc.

Trả lời chất vấn của báo chí tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến khẳng định: Về việc VN Pharma nhập khẩu thuốc giả hay thuốc kém chất lượng, cơ quan chức năng đã có kết luận và khẳng định H-Capita không phải là thuốc giả căn cứ theo Luật Dược 2005 và Luật Dược 2016. Theo đó, hàm lượng dược chất của H-Capita là 97,5%, vẫn nằm trong tiêu chuẩn cho phép.

Còn theo VKS cấp cao, kết luận giám định nói thuốc không dùng được cho người nhưng các bị cáo lại nhập về để chữa bệnh cho người, lẽ ra phải kết luận là thuốc giả chứ không phải là thuốc kém chất lượng.

Bị cáo Nguyễn Minh Hùng và các đồng phạm có mục đích thu lợi cao nhất khi mua thuốc từ 18 USD đã nâng khống lên 75 USD/hộp, bất chấp sức khỏe người bệnh ung thư. Các bị cáo dùng mọi thủ đoạn tinh vi tạo tính hợp pháp cho thuốc trị ung thư, sử dụng một loạt con dấu, giấy tờ hợp pháp hóa lãnh sự giả để hợp pháp hóa hồ sơ cho lô thuốc.

Kết quả điều tra cho thấy công ty các bị cáo nhập thuốc không có thực, mã số mã vạch trên hộp thuốc thu tại VN Pharma và Cục quản lý dược, đem kiểm tra trên hệ thống mã vạch toàn cầu quốc tế thì không tìm thấy bất cứ thông tin nào về công ty bán thuốc.

Theo đại diện VKS cấp cao, đây là tổ chức làm giả giấy tờ hồ sơ rất tinh vi cho nên nhận định cấp sơ thẩm chưa phản ánh đúng bản chất vụ việc do đó VKS đề nghị hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra lại.

Trách nhiệm của Cục quản lý Dược - Bộ Y tế?

Kháng nghị của VKS cũng khẳng định trong quá trình thẩm định, cấp phép cho lô thuốc nêu trên nhập khẩu vào Việt Nam đã xảy ra nhiều sai phạm. Sau khi thẩm định cho nhập khẩu lô thuốc, khi phát hiện sai phạm lại giám định lô thuốc do chính mình đã cấp phép là chưa đảm bảo tính khách quan. Trong kết luận của Bộ Y tế cũng có nhiều mâu thuẫn, không phù hợp khách quan.

Được triệu tập tới Tòa để giải đáp các vấn đề liên quan tới việc cấp phép nhập khẩu, lưu hành thuốc của Công ty VN Pharma nhưng đại diện Bộ Y tế đều không thể trả lời các câu hỏi của HĐXX.

Trước những chất vấn của HĐXX và luật sư, đại diện của Bộ này chỉ biết trả lời “Không phải chuyên môn của tôi” hoặc “Chúng tôi sẽ trả lời bằng văn bản sau”.

VKS cũng nhận định ngoài lô thuốc H-Capita, Nguyễn Minh Hùng và các đồng phạm còn thực hiện các hành vi tương tự đối với 7 bộ hồ sơ của 7 loại thuốc khác, lấy tên công ty Helix Cannada và đã được Cục quản lý dược cấp giấy phép nhập khẩu, cấp số đăng ký lưu hành. Do đó việc nhập khẩu 7 loại thuốc này cần phải được điều tra làm rõ để xử lý chung trong cùng một vụ án để đảm bảo tính khách quan, toàn diện nhằm đánh giá đúng quy mô, tính chất của vụ án.

Làm rõ số tiền hoa hồng 7,5 tỷ đồng

Tại phiên sơ thẩm, từ lãnh đạo tới nhân viên của VN Pharma đều khai phải chi 7,5 tỷ đồng tiền hoa hồng cho bác sỹ tại các bệnh viện.

“Muốn bán được thuốc tại các bệnh viện phải chi hoa hồng cho bác sĩ. Ngoài lô thuốc H-Capita 500mg, các loại thuốc khác chúng tôi đều phải chi hoa hồng”, bị cáo Lê Thị Vũ Phương (nguyên kế toán trưởng VN Pharma) khai.

Tuy nhiên tại phiên phúc thẩm, các bị cáo lại phủ nhận việc chi hoa hồng cho các bác sĩ, theo bị cáo Hùng "Tiền này chi cho công tác bán hàng, tiếp thị theo chủ trương của công ty chứ không phải chi cho bác sĩ".

Đáng chú ý là giá trị toàn bộ lô thuốc là 521.000 USD (tương đương 5,3 tỷ đồng), thấp hơn cả tiền chi hoa hồng (7,5 tỷ đồng). Vì vậy VKS đề nghị cần điều tra số tiền 7,5 tỷ đồng đã chi hoa hồng cho loại thuốc nào? Vì nếu chỉ chi cho lô thuốc H-Capita thì không phù hợp vì tiền mua thuốc thấp hơn tiền chi hoa hồng.