Nỗ lực điều trị viêm gan cho người bệnh đồng nhiễm

Điều trị viêm gan C mang lại hiệu quả cao

Theo ước tính của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam hiện có khoảng 7,8 triệu người nhiễm viêm gan virus B (viêm gan B) mạn tính và gần 1 triệu người nhiễm viêm gan virus C (viêm gan C) mạn tính. Trong số này, tỷ lệ người nhiễm viêm gan C đồng nhiễm HIV khá cao. Các nghiên cứu gần đây cho thấy tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm viêm gan C trên người nhiễm HIV khoảng 34,4% (26 - 44%).

Toàn quốc hiện có trên 200.000 người nhiễm HIV còn sống, trong số này có trên 156.000 người đang điều trị thuốc ARV. Một số người nhiễm HIV đang điều trị đồng thời thuốc ARV và Methadone.

Tình trạng nhiễm virus viêm gan C ở người nhiễm HIV có thể làm tăng nhanh tỷ lệ xơ hóa tiến triển và xơ gan so với người chỉ nhiễm viêm gan C. Ngay cả ở những người bệnh đồng nhiễm HIV/viêm gan C đã được điều trị thuốc ARV và có tải lượng HIV dưới ngưỡng ức chế thì nguy cơ xơ gan mất bù vẫn cao hơn ở người chỉ nhiễm viêm gan C.

Liên quan đến vấn đề này, Cục Phòng chống HIV/AIDS cho biết, Việt Nam đã và đang triển khai các biện pháp nhằm mở rộng dịch vụ chẩn đoán và điều trị viêm gan C cho người bệnh đồng nhiễm HIV/viêm gan C. Từ cuối năm 2018, chi phí thuốc DAA điều trị viêm gan C đã bắt đầu được Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả với tỷ lệ thanh toán bảo hiểm là 50%.

Từ năm 2021, Quỹ Toàn cầu Phòng, chống AIDS, Lao và Sốt rét hỗ trợ miễn phí thuốc điều trị viêm gan C bằng phác đồ Sofosbuvir và Daclatasvir. Qua đó đã có 16.000 người bệnh đồng nhiễm HIV/viêm gan C được điều trị tại các cơ sở điều trị HIV/AIDS của 32 tỉnh, TP trên cả nước. Người bệnh đồng nhiễm HIV/viêm gan C được theo dõi đồng thời đối với điều trị thuốc ARV và viêm gan C ngay tại các cơ sở điều trị HIV/AIDS từ tuyến quận, huyện trở lên.

Sau khi chương trình được triển khai, đã có trên 1.000 người bệnh đồng nhiễm HIV/viêm gan C được điều trị viêm gan C từ nguồn thuốc viện trợ miễn phí này. Bên cạnh việc thuốc điều trị viêm gan C được cấp miễn phí, người bệnh đồng nhiễm HIV/viêm gan C sẽ được chi trả các dịch vụ khác như xét nghiệm chẩn đoán viêm gan C theo quyền lợi và mức hưởng của Quỹ BHYT và các xét nghiệm khác theo quy định.

Hiệu quả của điều trị viêm gan C (VGC) là rất cao, 97% người bệnh nhiễm VGC sử dụng thuốc đã được điều trị khỏi, nhưng cho đến nay tốc độ tăng trưởng người bệnh điều trị VGC cho người đồng nhiễm HIV/VGC hiện vẫn chậm. Đến hết ngày 24/2/2022, tổng số người bệnh điều trị viêm gan C là 5.756 người, đạt 36% chỉ tiêu kế hoạch. Để tăng nhanh số người đồng nhiễm HIV/VGC và người đang điều trị Methadone nhiễm VGC được điều trị VGC từ nguồn do Dự án QTC tài trợ, không để tình trạng thuốc quá hạn không sử dụng được.

Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, TP khẩn trương thông báo cho các cơ sở điều trị HIV/AIDS, Methadone và Cơ quan đầu mối phòng, chống HIV/AIDS tỉnh về các hướng dẫn, quy định mới của Dự án Quỹ toàn cầu trong hỗ trợ thuốc điều trị VGC và xét nghiệm tải lượng virus VGC tại Quyết định số 5946/QĐ-BYT và Công văn số 818/BYT-AIDS.

Hà Nội thúc đẩy điều trị cho người bệnh

Để tăng số người đồng nhiễm HIV/VGC và người đang điều trị methadone nhiễm VGC được điều trị VGC, Hà Nội cùng nhiều địa phương đang đẩy mạnh các hoạt động nhằm thúc đẩy điều trị cho những người bệnh đồng nhiễm.

Liên quan đến công tác điều trị cho những người bệnh đồng nhiễm HIV/VGC, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội đã có Công văn về việc thúc đẩy triển khai điều trị VGC cho người bệnh đồng nhiễm HIV/VGC và người điều trị Methadone/VGC.

Với các cơ sở điều trị Methadone và cơ sở điều trị HIV/AIDS không điều trị VGC tiếp tục rà soát, tư vấn bệnh nhân thực hiện xét nghiệm anti - HCV. Tư vấn bệnh nhân xét nghiệm tải lượng virus VGC khi có kết quả xét nghiệm anti - HCV dương tính. Xét nghiệm tải lượng virus VGC được hỗ trợ miễn phí từ nguồn dự án Quỹ toàn cầu.

Các đơn vị chuyển tiếp điều trị VGC đối với bệnh nhân có kết quả xét nghiệm tải lượng virus VGC ở ngưỡng phát hiện đến 1 trong 14 cơ sở điều trị đồng nhiễm HIV/VGC theo quy định. Giấy chuyển tuyến bao gồm các thông tin về họ tên, mã số điều trị methadone của người bệnh, tên và địa chỉ của cơ sở nơi người bệnh đang điều trị methadone. Giấy chuyển tuyến được lưu vào bệnh án điều trị VGC của người bệnh. Trường hợp cơ sở đang điều trị VGC đồng thời điều trị Methadone thì trong bệnh án ghi rõ mã số điều trị Methadone của người bệnh.

Với các cơ sở điều trị đồng nhiễm HIV/VGC lập kế hoạch nhu cầu thuốc điều trị VGC cho bệnh nhân nhiễm HIV và người đang điều trị Methadone. Sẵn sàng tiếp nhận và điều trị cho người đang điều trị Methadone nhiễm VGC khi bệnh nhân được chuyển tiếp đến cơ sở theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Chỉ định đo tải lượng VGC để chẩn đoán, điều trị viêm gan C mạn tính thực hiện theo quy định của Bộ Y tế về việc ban hành Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh VGC.

Đồng thời, lựa chọn các đơn vị xét nghiệm đo tải lượng VGC (HCV RNA) được cấp có thẩm quyền phê duyệt và bảo đảm máy xét nghiệm, sinh phẩm xét nghiệm tải lượng VGC nằm trong danh mục loại máy, sinh phẩm được Quỹ toàn cầu cho phép theo chính sách bảo đảm chất lượng của Quỹ toàn cầu.