Mặc dù Đức đã thoát khỏi suy thoái kỹ thuật trong gang tấc ở quý 3 với tốc độ tăng trưởng GDP khiêm tốn 0,2% sau khi giảm 0,3% trong quý trước, nhưng triển vọng phát triển kinh tế của quốc gia này vẫn tương đối ảm đạm.
Bộ Kinh tế Đức gần đây đã dự báo nền kinh tế sẽ rơi vào suy thoái trong năm nay thay vì tăng trưởng như kỳ vọng ban đầu. Hàng loạt chỉ số kinh tế chính cho thấy nền kinh tế Đức đang bị kìm hãm. Theo dữ liệu từ S&P Global và Ngân hàng Thương mại Hamburg, chỉ số PMI tổng hợp của Đức dù tăng nhẹ vào tháng 10, nhưng vẫn nằm trong vùng suy thoái.
Việc ông Trump đắc cử có thể khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Moritz Schularick, Chủ tịch viện kinh tế thế giới Kiel, cảnh báo chiến thắng của ông Trump sẽ dẫn đến nhiều thách thức đối với nền kinh tế Đức. Schularick cho rằng Đức hiện không chỉ đối mặt với cuộc khủng hoảng cấu trúc trong nước mà còn gặp những thách thức về chính sách an ninh và thương mại.
Chuyên gia cảnh báo các chính sách của ông Trump có thể sẽ tạo thêm áp lực đối với châu Âu, đặc biệt là Đức – quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu.
Sự phụ thuộc vào xuất khẩu
Nền kinh tế Đức từ lâu đã dựa vào xuất khẩu và Mỹ là một trong những đối tác thương mại quan trọng nhất của nước này. Dữ liệu từ cơ quan thống kê Đức Destatis cho biết Mỹ đã vượt qua Trung Quốc để trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Đức trong nửa đầu năm nay. Kim ngạch xuất khẩu của Đức sang Mỹ trong năm 2023 chiếm khoảng 9,9% tổng giá trị xuất khẩu của quốc gia này.
Trước đây, ông Trump đã từng ám chỉ trong chiến dịch tranh cử rằng nếu đắc cử, ông có thể áp dụng mức thuế toàn diện từ 10% đến 20% đối với hàng nhập khẩu, bất kể xuất xứ. Nếu các biện pháp thuế này được thực thi thì đây sẽ là một cú sốc đối với các nhà xuất khẩu Đức.
Theo Viện Kinh tế Ifo, Đức có thể phải chịu thiệt hại đáng kể nếu ông Trump thực hiện lời đe dọa áp thuế 20% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các đối tác thương mại, bao gồm cả Đức. Báo cáo này cho biết các nhà xuất khẩu Đức sẽ phải chịu thiệt hại nghiêm trọng nếu mức thuế cao này được áp dụng, với mức thiệt hại kinh tế có thể lên tới 33 tỷ euro, và kim ngạch xuất khẩu của Đức sang Mỹ có có thể giảm khoảng 15%.
Các ngành công nghiệp trọng điểm của Đức, bao gồm sản xuất ô tô và hóa chất, đặc biệt dễ bị tổn thương trước các biện pháp thuế quan của ông Trump. Các nhà sản xuất ô tô Đức như BMW, Mercedes-Benz và Volkswagen đều có thị trường lớn ở Mỹ, và bất kỳ rào cản thương mại nào cũng có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của họ. Ngành hóa chất, thủ công đóng góp nhiều vào GDP Đức và tạo ra hàng nghìn công việc, cũng có thể bị ảnh hưởng nặng nề khi các sản phẩm bị đánh thuế cao khi nhập khẩu vào Mỹ.
Lisandra Flach, Giám đốc Trung tâm Kinh tế Quốc tế thuộc Viện Ifo, cảnh báo Đức và Liên minh châu Âu (EU) cần có giải pháp bảo vệ trước những thay đổi có thể xảy ra trong chính sách thương mại của Mỹ. Flach cho rằng Đức và EU cần phải củng cố vị thế thông qua các giải pháp nội bộ, như hội nhập sâu hơn vào trường dịch vụ trong khối EU.
Không chỉ đối mặt với khó khăn kinh tế, Đức cũng đang trải qua bất ổn chính trị. Cuộc bầu cử ở Mỹ diễn ra vào thời điểm đó chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz đang gặp khủng hoảng. Mới đây, ông Scholz đã sa thải Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner, dẫn đến sự tan rã của liên minh cầm quyền và gây ra những bất ổn trong nội bộ chính trị Đức. Mặc dù vậy, các lãnh đạo cấp cao của Đức vẫn thể hiện sự sẵn sàng hợp tác với ông Trump. Nhà lãnh đạo Đức nhấn mạnh quốc gia sẽ vẫn là một đối tác đáng tin cậy, đồng thời kêu gọi EU và NATO cần khẩn trương điều chỉnh chiến lược kinh tế và an ninh để ứng phó với tình hình mới.
