Tiềm ẩn nguy cơ tử vong cao
Mới đây, bệnh nhân V.T.L. (30 tuổi ở Bắc Giang) đến cơ sở y tế trong tình trạng suy hô hấp cấp nặng, chỉ số oxy giảm mạnh, tiểu cầu giảm nghiêm trọng, chảy máu phổi dữ dội, máu tràn từ phổi ra ào ạt, chảy máu dạ dày và các vị trí tiêm truyền. Bệnh nhân rơi vào tình trạng rối loạn đông máu nặng, tổn thương các cơ quan nội tạng, được chuyển lên Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới T.Ư ngay sau đó.
Tại đây, bệnh nhân hôn mê, mạch yếu, huyết áp tụt và oxy máu chỉ dao động ở mức 80 – 85%, thấp hơn nhiều so với mức an toàn thông thường là 90. Tiểu cầu giảm xuống chỉ còn 2 G/L, huyết sắc tố tụt xuống mức 60–70 g/L, nguy cơ tử vong rất cao.
Các bác sĩ xác định, bệnh nhân mắc lupus ban đỏ hệ thống thể cấp tính, diễn biến rất phức tạp trên nền tiền sử lao phổi chưa điều trị dứt điểm.
Sau 7 lần thay huyết tương liên tiếp, tiểu cầu tăng dần, các vị trí chảy máu ổn định. Phổi cải thiện rõ rệt, bệnh nhân được kết thúc ECMO, rút ống thở sau 2 tuần và có thể tự thở trở lại. Sau một tháng điều trị tích cực, bệnh nhân đã hồi phục ngoạn mục và được xuất viện.
Qua khai thác tiền sử, 10 năm trước, chị L. mắc lao phổi, được chỉ định điều trị theo phác đồ chuẩn. Sau 2 tháng điều trị, chị cảm thấy khỏe hơn, tự ngừng thuốc, không tái khám. Đáng nói, dù sảy thai nhiều lần nhưng chị L. chưa từng đi khám sản khoa để tìm nguyên nhân.
Bác sĩ Mạc Duy Hưng - Trung tâm Hồi sức tích cực, BV Bệnh Nhiệt đới T.Ư cảnh báo: “Đây là một ca bệnh nguy kịch điển hình khi lupus ban đỏ hệ thống bùng phát trên nền bệnh nhân mắc lao phổi chưa điều trị dứt điểm. Sự phối hợp của hai bệnh lý này khiến việc điều trị trở nên cực kỳ khó khăn và tiềm ẩn nguy cơ tử vong rất cao nếu không được phát hiện kịp thời”.
Tại BV Đa khoa Hà Đông cũng đã ghi nhận sự hồi phục ngoạn mục của nam bệnh nhân N.V.T. (31 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội) có tiền sử tràn mủ màng phổi, màng tim, lao phổi cũ, đã điều trị đủ phác đồ cách đây 4 năm. Trước nhập viện, bệnh nhân khó thở, sốt cao, được điều trị tại một BV tuyến T.Ư chuyên ngành hô hấp.
Do bệnh tiến triển nặng, bệnh nhân phải mở khí quản, thở máy, nhưng cai máy thở thất bại. Xác định bệnh nhân nguy cơ tử vong cao, phổi không hồi phục, điều trị giảm nhẹ cuối đời nên được chuyển về BV Đa khoa Hà Đông.
Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nguy kịch, thở máy với độ bão hoà oxy 100%, đờm nhiều, đục bẩn, viêm phổi, tràn mủ màng phổi, xẹp phổi phải, suy kiệt nặng, lao phổi cũ tái phát nguy cơ cao.
Sau 43 ngày điều trị, bệnh nhân N.V.T. đã vượt qua giai đoạn nguy kịch, hồi phục ngoạn mục, cai máy thở thành công, duy trì oxy qua ống mở khí quản, kiểm soát tốt tình trạng nhiễm khuẩn, sức khỏe dần cải thiện, đã xuất viện.
Hay gần đây, nữ bệnh nhân V.T.H.V. (Hà Nam) nhập BV Phổi T.Ư trong tình trạng suy hô hấp nặng, ho ra máu, lao phổi và viêm phổi nghiêm trọng, tiên lượng xấu, nguy cơ tử vong cao. Tại đây, bệnh nhân được can thiệp hồi sức chuyên sâu, thở máy, lọc máu và sử dụng tim phổi nhân tạo để duy trì chức năng sống. May mắn, nhờ sự cứu chữa kịp thời của các bác sĩ, cô gái trẻ đã thoát “cửa tử”, sức khỏe cải thiện, tỉnh táo, có thể giao tiếp.
Dễ gây nhầm lẫn, chủ quan
Lao phổi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn lao gây nên tại phổi của bệnh nhân. Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn lao có tên khoa học Mycobacterium tuberculosis.
Bác sĩ Nguyễn Trần Tùng - BV Phổi T.Ư cho biết, bệnh lao lây truyền qua đường hô hấp nên tỷ lệ nhiễm cao. Vi khuẩn sẽ xâm nhập, phát triển ở nhiều cơ quan gây ra nhiều dạng như lao bạch huyết, lao hệ tuần hoàn, lao màng não, lao xương khớp, lao phổi,… Trong đó, lao phổi chiếm tỷ lệ cao nhất, khoảng 85%.
Lao phổi là thể lao phổ biến nhất, nên cũng dễ bị chẩn đoán nhầm với một số bệnh lý phổi khác. Theo bác sĩ Nguyễn Trần Tùng, khi bệnh nhân đến khám bệnh, có thể xảy ra tình trạng chẩn đoán nhầm không phải mắc lao, hoặc đôi khi là bệnh phổi khác nhưng lại được chẩn đoán là lao. Thông thường, hướng tới chẩn đoán viêm phổi khi bệnh diễn biến đột ngột với sốt, ho khạc đờm mủ, đờm màu xanh hoặc màu vàng.
Nếu bệnh nhân xuất hiện triệu chứng ho kéo dài trên 3 tuần không dứt dù đã sử dụng thuốc kháng sinh, nên nghĩ đến lao phổi. Ngoài ho khan và ho có đờm, người bệnh có thể ho ra máu. Tỷ lệ bệnh nhân bị lao phổi ho ra máu chiếm 60%. Đó là do phổi bị tổn thương gây chảy máu bên trong.
Bên cạnh đó, triệu chứng dễ thấy của bệnh lao phổi là khó thở, đau tức ngực do áp suất phổi, phế quản bị tổn thương. Tình trạng này khiến người bệnh khó thở và hô hấp khó khăn. Như vậy, triệu chứng của bệnh lao phổi khá tương đồng với những bệnh lý thông thường, điều này dễ gây nên sự nhầm lẫn, chủ quan.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, việc tiêm vaccine lao sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh lao nặng như lao kê, lao màng não, nguy cơ tử vong cũng giảm. Bệnh lao có thể phòng và chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.
Ngoài ra, người dân cần nâng cao ý thức khám sức khỏe định kỳ, tuân thủ điều trị đúng và đủ các phác đồ y tế. Nếu người dân thấy các biểu hiện trên mà không phải do ung thư, HIV, thiếu dinh dưỡng,… nên đi khám bệnh lao phổi.
Chủ quan trong điều trị lao là nguyên nhân khiến bệnh tái phát nặng hơn, đặc biệt khi bệnh nhân có thêm bệnh lý nền, nếu bỏ dở liệu trình, không chỉ khó kiểm soát còn tạo điều kiện cho các biến chứng nguy hiểm khác.
Bác sĩ Mạc Duy Hưng - Trung tâm Hồi sức tích cực, BV Bệnh Nhiệt đới T.Ư
