Lựa chọn, chế biến thực phẩm an toàn
Vào thời điểm mùa mưa bão, lũ lụt, việc ăn uống, sinh hoạt của người dân bị ảnh hưởng rất lớn, đặc biệt ở vùng nông thôn, miền núi, nơi điều kiện sống còn nhiều khó khăn. Công tác đảm bảo ATTP trước, trong khi xảy ra bão lụt cũng như ngăn ngừa bệnh dịch sau lũ là vô cùng quan trọng, các địa phương nên có kế hoạch chuẩn bị trước khi bước vào mùa mưa bão.
Cục ATTP đưa ra một số khuyến cáo sau để bảo đảm ATTP, phòng chống dịch bệnh, góp phần bảo đảm sức khỏe cộng đồng trong mùa mưa bão.
Theo đó, trước khi mùa mưa bão, lũ lụt, các địa phương, đơn vị cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền tới người dân, người tiêu dùng, người nội trợ (đặc biệt là các vùng có nguy cơ chịu ảnh hưởng của bão, lũ cao) trong việc lựa chọn, chế biến, bảo quản và sử dụng thực phẩm an toàn.
Bên cạnh đó, chủ động dự trữ các loại lương thực, thực phẩm chế biến sẵn, nước uống đóng chai, các loại vitamin, các hoá chất sát khuẩn của ngành y tế.
Các cơ quan thuộc ngành y tế chủ động xây dựng kế hoạch dự trữ hoá chất, phương tiện, nhân lực… sẵn sàng phối hợp hoặc chủ động xử lý, khắc phục khi có ngộ độc thực phẩm hoặc các bệnh dịch liên quan đến thực phẩm xảy ra, không để lan rộng trong cộng đồng.
Khi mùa mưa bão, lũ lụt xảy ra, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, người tiêu dùng thực phẩm tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm, thuỷ sản chết bệnh, chết không rõ nguyên nhân để làm thức ăn hoặc chế biến thực phẩm. Người dân nhất định phải thực hiện ăn chín, uống chín.
Đối với những vùng không đủ nước sạch, người dân có thể sử dụng các loại hoá chất sát khuẩn theo hướng dẫn của ngành y tế. Các cơ quan quản lý ATTP tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm lợi dụng tình trạng khan hiếm thực phẩm để đưa ra thị trường các loại thực phẩm không bảo đảm an toàn, vệ sinh.
Cẩn trọng nguy cơ dịch bệnh sau lũ lụt
Theo Cục ATTP, bão lũ tan, chính quyền địa phương cần chủ động hướng dẫn Nhân dân vệ sinh môi trường, tu sửa, tổng vệ sinh nguồn nước dùng cho ăn uống và các công trình công cộng.
Thông thường, sau mùa mưa bão, lũ lụt, thực phẩm sẽ khan hiếm, đắt đỏ, có nhiều nơi rơi vào tình trạng thiếu đói nhất là đối với Nhân dân miền núi hoặc vùng bị cô lập tạm thời trong khi chờ bão lút rút hẳn. Chính vì vậy, chính quyền nhanh chóng triển khai hỗ trợ Nhân dân.
Bên cạnh đó, các địa phương, đơn vị tiếp tục tăng cường thanh kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh để đảm bảo không xảy ra tình trạng thực phẩm không bảo đảm chất lượng ATTP lưu thông trên thị trường.
Nếu không may bị ngộ độc thực phẩm do sử dụng thực phẩm không đảm bảo, địa phương chủ động xử lý, khắc phục sự cố khi có ngộ độc thực phẩm, không để lan rộng trong cộng đồng.
Những ngày trong mùa mưa bão, người dân có thể dùng thực phẩm (nước tương, muối lạc…) để thay thế thức ăn từ động vật. Người dân có thể tận dụng bộ phận của cây chuối, mít non luộc chín ăn để thay thế rau xanh.
Sau mưa lũ, các địa phương cần nhanh chóng dọn vệ sinh môi trường, chôn lấp xác động vật, lau chùi nhà cửa bằng hóa chất tẩy rửa. Việc này có tác dụng lớn trong việc đề phòng ngộ độc và bệnh truyền qua thực phẩm.
Song song với đó, mùa mưa bão sẽ dẫn đến việc vệ sinh thân thể sạch sẽ bị hạn chế khiến cho dễ mắc bệnh da liễu. Quần áo bị ẩm cần giặt, phơi khô…
Ngoài Cloramin B, người dân có thể dùng phèn chua, vôi để xử lý nguồn nước bị nhiễm bẩn. Sau 30 phút, cặn lắng xuống đáy có thể gạn lấy nước trong dùng nhưng vẫn phải đun sôi mới uống được.
Người dân nên thực hiện các biện pháp sau để bảo đảm ATTP mùa mưa bão:
Dự trữ và bảo quản lương thực, thực phẩm an toàn, cảnh giác với các nguy cơ gây ô nhiễm (ô nhiễm vi sinh, ô nhiễm hóa học, ô nhiễm vật lý);
Rửa tay sạch bằng xà phòng và nước (hoặc chất tẩy pha loãng) sau khi đi vệ sinh, trước và sau khi tiếp xúc với thực phẩm sống và trước khi ăn;
Làm vệ sinh tất cả bề mặt, dụng cụ sử dụng trong quá trình chuẩn bị thực phẩm; Không chế biến thực phẩm trực tiếp trong môi trường nước bị ngập lụt;
Bảo vệ khu vực bếp và thực phẩm tránh khỏi các loại côn trùng, sâu bọ và các động vật khác;
Không sử dụng các loại thực phẩm đóng hộp bị ngâm trong nước, hoen rỉ, ngấm nước, bùn…;
Những người bị tiêu chảy hoặc có các biểu hiện khác phải tránh xa khu vực chế biến thực phẩm; phân và chất thải phải cách xa khu vực chuẩn bị thực phẩm (bếp và nhà vệ sinh phải riêng biệt).
Đặc biệt, mỗi gia đình nên có hộp thuốc gia đình trong đó dự trữ một số thuốc trị bệnh đường tiêu hóa và thuốc chữa bệnh ngoài da đã được bác sí hướng dẫn cách sử dụng. Điều này là vô cùng cần thiết đối với Nhân dân thường sống trong khu vực dễ bị tác động bởi mùa mưa bão, lũ lụt.
Sau mùa bão lũ, các gia đình khó khăn thường rơi vào tình trạng rất dễ làm liều, làm ẩu trong việc chế biến thực phẩm.
Chính vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo để đảm bảo ATTP, người dân tuyệt đối không sử dụng thực phẩm đã ôi thiu, mốc hỏng; không sử dụng gia súc, gia cầm chết do ngập nước, do ngộ độc hoặc chết không rõ nguyên nhân để chế biến làm thực phẩm.
