Phú Thọ: hơn 1.100 tỷ đồng đầu tư bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa giai đoạn 2021 - 2025
Kinhtedothi - Trong giai đoạn 2021 - 2025, Phú Thọ đã đầu tư hơn 1.100 tỷ đồng cho công tác bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Gần 250 lượt di tích được tu bổ, hơn 40 di sản phi vật thể được bảo tồn, phục dựng - góp phần lan tỏa sâu sắc bản sắc văn hóa vùng đất Tổ Hùng Vương.
Du khách trẩy hội Đền Hùng. Ảnh: Sỹ Hào
Bảo tồn di sản theo quy hoạch, bài bản và khoa học
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ, những năm qua, ngành văn hóa đã triển khai đồng bộ các nhiệm vụ theo Luật Di sản văn hóa, chú trọng công tác nhận diện, kiểm kê, công bố, lập quy hoạch và hồ sơ khoa học đối với các di tích, di sản trên địa bàn.
Hàng loạt quy hoạch di tích quốc gia đặc biệt được triển khai thực hiện như: Đền Hùng; hang xóm Trại và mái đá làng Vành; đình Thổ Tang và tháp Bình Sơn; Tây Thiên - Tam Đảo…
Đình Thổ Tang - di tích lịch sử quốc gia đặc biệt tại xã Thổ Tang. Ảnh: Sỹ Hào
Đến tháng 10/2025, toàn tỉnh có 2.778 di tích, trong đó 979 di tích được xếp hạng, gồm 6 di tích quốc gia đặc biệt, 176 di tích quốc gia, 797 di tích cấp tỉnh; 6 bảo vật quốc gia cùng hàng nghìn di vật, cổ vật được lưu giữ tại Bảo tàng Hùng Vương, các bảo tàng tư nhân và các di tích lịch sử văn hóa.
Về di sản phi vật thể, Phú Thọ hiện có gần 2.000 di sản, trong đó 5 di sản được UNESCO ghi danh (2 di sản với tư cách là chủ thể: Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ, Hát xoan Phú Thọ; 3 di sản có Phú Thọ là vùng lan tỏa: Nghi lễ và Trò chơi kéo co, Hát ca trù, Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ). Bên cạnh đó, tỉnh có 41 di sản phi vật thể cấp quốc gia, đã hoàn thiện 15 hồ sơ khoa học trình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Gắn bảo tồn với phát triển du lịch và giáo dục truyền thống
Trong giai đoạn 2021 - 2025, tổng nguồn lực đầu tư cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa đạt hơn 1.100 tỷ đồng; trong đó ngân sách Trung ương 430,5 tỷ đồng, ngân sách chương trình mục tiêu quốc gia 20,3 tỷ đồng, ngân sách tỉnh 305,2 tỷ đồng, và nguồn xã hội hóa 344 tỷ đồng.
Tỉnh đã ban hành và triển khai nhiều cơ chế, chính sách đặc thù như: Nghị quyết hỗ trợ đầu tư tu bổ di tích được xếp hạng, hỗ trợ người trông coi di tích, nghệ nhân được phong tặng danh hiệu; Kế hoạch hỗ trợ chống xuống cấp di tích; Đề án bảo tồn và phát huy giá trị Hát Xoan, văn hóa dân tộc Mường và Nền văn hóa Hòa Bình...
Công tác bảo tồn không chỉ dừng ở việc gìn giữ, mà còn hướng đến phát huy giá trị di sản trong giáo dục truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, và phát triển du lịch bền vững. Nhiều di tích, lễ hội truyền thống trở thành điểm đến hấp dẫn, đóng góp tích cực vào tăng trưởng du lịch và kinh tế xã hội của tỉnh.
Lễ hội Tây Thiên, xã Tam Đảo, trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách thập phương. Ảnh: Sỹ Hào
Song song đó, công tác nghiệp vụ bảo tàng được quan tâm, với hơn 50.000 hiện vật được sưu tầm, lưu trữ, tư liệu hóa, phục vụ công tác bảo tồn và nghiên cứu. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đẩy mạnh truyền thông, tổ chức trưng bày chuyên đề “Phú Thọ - 80 năm vững bước phát triển và hội nhập”, tham gia Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội chào mừng 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025).
Đến nay, tỉnh đã công bố 571 di sản văn hóa phi vật thể, xây dựng hồ sơ đề nghị đưa 03 di sản mới vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, góp phần khẳng định vị thế và sức sống trường tồn của văn hóa vùng đất Tổ trong dòng chảy văn hóa dân tộc.
