Quận Hoàng Mai: bất cập trong quản lý bãi đỗ xe tại địa phương

Hiện nay Công an TP Hà Nội (CATP) đang yêu cầu 14 phường thuộc quận Hoàng Mai thống kê các bãi xe trên địa bàn. Trước đó, đầu tháng 5/2025, Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai đã yêu cầu các phường ra quân đồng loạt xóa các bãi xe trái phép. Đến nay, các phường Đại Kim, Định Công cơ bản đã dẹp xong... bãi xe trái phép.

Hiện tổng diện tích giao thông tĩnh trên địa bàn Hà Nội là hơn 90ha, chỉ đáp ứng được 8 - 10% nhu cầu đỗ xe. Khi mật độ dân cư và phương tiện tăng đột biến tất yếu dẫn tới việc bùng phát các điểm đỗ xe trái phép, sai quy hoạch và bố trí không hợp lý.

Vì sao 65/86 dự án xây dựng bãi đậu xe chưa có nhà đầu tư?

Hiện UBND cấp quận, huyện của Hà Nội cấp phép sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố cho các tổ chức, cá nhân để trông giữ xe trên 400 điểm, diện tích 93.300m². Vì thế, các bãi trông giữ xe tự phát dễ dàng kiếm bộn tiền từ người gửi và tìm mọi cách để được tồn tại và đây được xem là “nguyên nhân của các nguyên nhân” khiến cho tình trạng bãi xe trái phép tồn tại.

Theo các đồ án Quy hoạch phân khu đô thị được UBND TP Hà Nội phê duyệt, trên địa bàn quận Hoàng Mai được phê duyệt 86 ô quy hoạch có chức năng bãi đỗ xe và kết hợp một phần là bãi đỗ xe. Nhưng sau 21 năm hình thành và phát triển, hiện quận Hoàng Mai mới hoàn thành 5 bãi xe: Bến xe Giáp Bát, Nước Ngầm; Bãi đỗ xe công cộng Đền Lừ; Bãi đỗ xe Công ty CP Đầu tư và kinh doanh XNK Vạn Thuận; Bãi đỗ xe 09 tầng thuộc dự án Ecolake View số 32 Đại Từ; đang triển khai 1 dự án tại phường Lĩnh Nam; đang tiến hành xin chủ trương hoặc thủ tục đầu tư 9 dự án; Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Hoàng Mai đang nghiên cứu 6 dự án và có tới 65 dự án chưa có nhà đầu tư. Vì sao, 65/86 dự án xây dựng bãi đậu xe chưa có nhà đầu tư là một câu hỏi mà các nhà quản lý, các cấp chính quyền đang loay hoay tìm câu trả lời?

Hiện hệ thống văn bản pháp quy liên quan đến đầu tư, xây dựng có nhiều thay đổi, dẫn đến kéo dài thời gian lập, thẩm định, phê duyệt và triển khai các dự án đầu tư; công tác giải phóng mặt bằng phục vụ dự án bãi đỗ xe gặp nhiều khó khăn; kinh phí đầu tư các dự án bãi đỗ xe ngầm và tự động cao tầng rất lớn, dẫn đến kéo dài thời gian thu hồi vốn và thiếu sức hút với nhà đầu tư. Trong khi đó nhu cầu mua sắm phương tiện đi lại của người dân ngày một cao.

Như khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ, phường Đại Kim gồm 4 tòa cao tầng với khoảng 15.000 dân đã vào ở 11 năm nay nhưng bãi trông giữ xe ô tô hợp pháp vẫn chỉ là một ao ước. Không có cách nào khác, người dân đành gửi vào các bãi tự phát xung quanh các chung cư.

Khu HH Linh Đàm, phường Hoàng Liệt có tới 12 tòa nhà, dân số trên 36.000 người nhưng chỉ có tầng hầm trông giữ xe máy, không có bãi trông giữ xe ô tô trong khi đó, các dự án bãi đỗ xe thông minh ở khu vực này hiện vẫn nằm trên giấy. Nói rộng ra, trên địa bàn phường Hoàng Mai dân số thực tế trên 92.000 người, với trên 4.000 xe ô tô, vượt quá khả năng thực tế các bãi xe hợp pháp. Việc các bãi xe bất hợp pháp tại khu đất CC2A; CC6B, ĐX3 khu đô thị Bán đảo Linh Đàm, khu đất Công ty CP dịch vụ sản xuất T.C tại khu đất đảo Pháp Vân- Cầu Giẽ ở phường Hoàng Liệt ra đời trong bối cảnh thực tế như vậy.

Việc chậm triển khai xây dựng các bãi xe theo quy hoạch không những gây khó khăn cho công tác quản lý trật tự đô thị của chính quyền địa phương mà còn thất thoát lượng lớn ngân sách Nhà nước, làm mất cán bộ. Theo thống kê của Ban Chỉ đạo 197 TP Hà Nội, hiện TP có hơn 500 bãi trông giữ xe không phép đang trông giữ hàng chục nghìn xe ô tô, giá gửi trung bình mỗi xe là từ 30.000 đồng/lượt hay hơn 1,2 triệu đồng nếu xe được gửi theo tháng. Chỉ tính sơ sơ, mỗi tháng Nhà nước đang thất thu thuế hàng trăm tỷ đồng từ các bãi giữ xe trái phép, diễn ra tình trạng "hối lộ" cũng bắt đầu từ đây.

Chính sách chưa thực sự vào cuộc sống

Quận Hoàng Mai đang nói “không” với các bãi xe trái phép, khẳng định sẽ xóa bỏ 100% bãi xe không phép trên địa bàn trước 30/6. Nhưng đó chỉ là biện pháp tạm thời vì chúng ta vẫn chưa thể trả lời, sau khi đóng cửa bãi xe trái phép thì người dân sẽ gửi xe ở đâu? Bên cạnh việc chính quyền đóng cửa bãi xe trái phép thì phải sớm thành lập bãi xe hợp pháp, bởi đó là nhu cầu thực tế của cuộc sống đô thị.

Hội đồng nhân dân TP Hà Nội từng có Nghị quyết 07/2019/NQ-HĐND “Về việc ưu tiên phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn; khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe...”, trong đó có chính sách hỗ trợ 100% tiền thuê đất trong 10 năm đầu, kể từ khi phát sinh nghĩa vụ nộp tiền thuê đất bãi đỗ xe; hỗ trợ 100% tiền thuế nhập khẩu phải nộp đối với các thiết bị, dây chuyền công nghệ nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho dự án xây dựng bãi đỗ xe; được phép sử dụng tối đa 30% tổng diện tích sàn xây dựng ngầm của dự án theo quy hoạch để đầu tư khai thác dịch vụ thương mại, dịch vụ khác hỗ trợ cho bãi đỗ xe ngầm.

Điều gì khiến cho Nghị quyết 07/2019/NQ-HĐND chưa thực sự đi vào cuộc sống, khiến cho nhiều nhà đầu tư chưa mặn mà tham gia đầu tư bãi xe? Những đề xuất cho phép nhà đầu tư được bán một số chỗ đỗ xe ngầm sau khi đầu tư xong; trong phạm vi bán kính khoảng 1.000m xung quanh các bãi đỗ xe theo quy hoạch, không cho phép khai thác điểm đỗ xe tạm thời tận dụng lòng đường, vỉa hè...; xây dựng cơ chế riêng về giá trông giữ xe tại các bãi đỗ được xã hội hóa, nhằm tạo điều kiện cho nhà đầu tư sớm hoàn vốn…cần được tổ chức, đánh giá và tiếp tục đề xuất Thành phố thông qua các ưu đãi phù hợp hơn với thực tế.