Không phù hợp Luật Đất đai
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Văn Tân đã có văn bản gửi Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Thanh tra tỉnh và UBND các huyện, thị xã, TP về việc rà soát, giải quyết tồn tại trong việc cấp sổ đỏ ghi mục đích sử dụng đất “thổ cư” trên địa bàn tỉnh sau khi Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao có văn bản kiến nghị số 18/KN-VKSTC về việc khắc phục vi phạm trong việc cấp sổ đỏ.
Cụ thể, theo kiến nghị của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, tại thời điểm thi hành Luật Đất đai năm 1993, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, khi thực hiện việc giao đất và cấp sổ đỏ đối với đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân theo Nghị định số 64/CP ngày 27/9/1993 của Chính phủ đã kết hợp cấp cả đất ở và đất nông nghiệp chung trong một giấy chứng nhận và trong nhiều giấy chứng nhận đã ghi gộp đất ở + đất vườn thành “đất thổ cư” ký hiệu chữ “T” mà không tách riêng diện tích đất ở và diện tích đất vườn, ao.
Do đó, có nhiều trường hợp diện tích đất “thổ cư” ghi trên sổ đỏ lớn hơn rất nhiều lần hạn mức đất ở, thậm chí có trường hợp đến 5.000 - 7.000m2 đất thổ cư mà không tách riêng diện tích đất ở. Việc ghi trong sổ đỏ loại “đất thổ cư” với diện tích lớn hơn hạn mức đất ở như nêu trên do không tách loại đất ở với loại đất nông nghiệp (vườn, ao, chuồng trại…) gắn liền với đất ở theo hiện trạng là không phù hợp với Luật Đất đai.
Mặt khác, Luật Đất đai cũng không có quy định nào xác định loại đất là “đất thổ cư”. Việc ghi “đất thổ cư” trong sổ đỏ trước đây cũng làm phát sinh hệ lụy khiếu kiện, khiếu nại gia tăng; trong đó có nguyên nhân chính là do việc ghi gộp đất ở và đất vườn thành đất thổ cư.
Thực hiện kiến nghị của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, UBND tỉnh Quảng Nam đã yêu cầu các Sở, ban, ngành và các địa phương trên cơ sở rà soát, thực hiện việc xác định lại diện tích đất ở đối với các trường hợp đã được cấp sổ đỏ trước ngày 1/7/2014 theo đúng hướng dẫn của UBND tỉnh về việc giải quyết một số tồn tại, vướng mắc trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường.
Cụ thể, đối với sổ đỏ đã được Phòng TN&MT cấp huyện hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai đăng ký biến động chưa đúng quy định thì kiểm tra, rà soát trình UBND các huyện, thị xã, TP xem xét hủy bỏ nội dung đã được đăng ký biến động chưa phù hợp quy định pháp luật và xác nhận lại diện tích đất ở cho người sử dụng đất theo quy định pháp luật đất đai hiện hành.
Đối với sổ đỏ đã cấp trước ngày 1/7/2014 cho hộ gia đình, cá nhân người sử dụng đất có nhu cầu xác định lại diện tích đất ở trong trường hợp thửa đất ở có vườn, ao trong cùng thửa đất ở có nhà ở thì phải kiểm tra, thực hiện việc xác nhận diện tích đất ở vào sổ đã cấp đảm bảo theo quy định tại Luật Đất đai 2013. Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện việc cấp đổi giấy chứng nhận cho người sử dụng đất cho người dân.
Hàng trăm nghìn sổ đỏ chờ chỉnh sửa
Theo thống kê của Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam, có gần 150.000 trường hợp sổ đỏ ghi loại “đất thổ cư” được cấp theo Nghị định 64 trên địa bàn tỉnh. Trong đó, thị xã Điện Bàn là địa phương có nhiều trường hợp nhất khi 13 xã phường được cấp ghi “đất thổ cư” đối với thửa có diện tích lớn hơn hạn mức đất ở theo quy định với tổng số sổ đỏ là 21.093.
Ông Nguyễn Minh Hiếu - Phó Chủ tịch UBND Thị xã Điện Bàn cho biết: “Trước đây cấp đất thổ cư là gộp “đất ở + đất vườn” nên thành ra sai tên gọi. Trong khi đó, TAND xử gọi đất thổ cư là đất ở nhưng Viện kiểm sát Nhân dân tối cao lại bảo không đúng. Hiện địa phương đang xây dựng kế hoạch làm theo văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh và ý kiến của Viện kiểm sát Nhân dân tối cao để triển khai, điều chỉnh lại cho phù hợp”.
Liên quan đến vấn đề này, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam Nguyễn Trường Sơn cho biết, hiện đơn vị đang chờ tất cả địa phương rà soát, tổng hợp gửi về để báo cáo tình hình cũng như thống nhất phương án xử lý.
