Sau khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy bị phế truất, cựu Tổng thống Donald Trump đã bất ngờ tuyên bố sẵn sàng giữ vị trí lãnh đạo cơ quan này trong thời gian tạm thời.
Trong lịch sử, chưa từng có ứng viên nghị sĩ nào được bầu giữ chức Chủ tịch Hạ viện, tuy nhiên Hiến pháp Mỹ không quy định chức vụ này phải thuộc về một nghị sỹ đương nhiệm.
Khi được hỏi về việc một số nghị sĩ Đảng Cộng hòa đề cử ông giữ ghế Chủ tịch Hạ viện, ông Trump vẫn nhấn mạnh ưu tiên vẫn là chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm 2024. Theo báo The Hill, cựu Tổng thống đang là ứng viên sáng giá nhất của Đảng Cộng hòa.
Tuy nhiên, ông cũng nói thêm sẽ đảm nhận vai trò này trong "khoảng thời gian 30, 60 hoặc 90 ngày", nếu Hạ viện không thể đi đến thống nhất về việc chọn người giữ vị trí lãnh đạo.
Theo tạp chí Newsweek, hôm 3/10, ngay sau khi ông McCarthy bị bãi nhiệm, nghị sĩ Troy Nehls của Texas thuộc phe đa số đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ đã tuyên bố đề cử cựu Tổng thống Donald Trump vào vị trí Chủ tịch Hạ viện. Nghị sĩ Nehls thậm chí còn mô tả ông Trump là vị Tổng thống Mỹ vĩ đại nhất mà ông từng chứng kiến.
Nghị sĩ Đảng Cộng hòa khác là Greg Steube của Florida cũng nêu tên ông Trump là người kế nhiệm McCarthy trong một bài đăng trên mạng xã hội X (trước đây là Twitter). Nghị sĩ Cộng hòa Andy Ogles của bang Tennessee thậm chí còn thực hiện một cuộc thăm dò ý kiến nhằm kêu gọi ủng hộ ông Trump ngồi vào chiếc ghế Chủ tịch Hạ viện.
Phóng viên tờ The Hill dẫn lời nữ hạ nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa Marjorie Taylor Greene cho biết bà sẽ ủng hộ ông Trump làm Chủ tịch Hạ viện.
Hạ viện Mỹ dự kiến duy trì tình trạng hiện tại trong ít nhất một tuần và nghị sĩ Patrick McHenry được chỉ định làm quyền Chủ tịch Hạ viện trong thời gian này. Nhiều nghị sĩ Cộng hòa cho biết họ dự định họp vào ngày 10/10 để tìm người kế nhiệm ông McCarthy. Việc bỏ phiếu bầu tân Chủ tịch Hạ viện có thể diễn ra ngày 11/10.
Bà Greene hôm 5/10 nhấn mạnh rằng cựu tổng thống đang cân nhắc đến quốc hội Mỹ ngày 10/10 để dự phiên họp kín của đảng Cộng hòa bàn về ứng viên Chủ tịch Hạ viện.
Người phát ngôn của ông Trump chưa bình luận về thông tin trên. Nếu diễn ra, đây sẽ là lần đầu tiên ông Trump đến Quốc hội Mỹ từ sau vụ bạo loạn tại đây hồi tháng 1/2021, khi người ủng hộ cựu tổng thống xông vào tòa nhà để tìm cách cản trở quá trình công nhận kết quả đắc cử tổng thống của ông Joe Biden.
Tư cách thành viên trong quốc hội không phải là điều kiện bắt buộc để đảm nhiệm vị trí lãnh đạo. Tuy nhiên, các quy định của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện nêu rõ, ứng viên lãnh đạo Hạ viện không được chấp nhận nếu bị truy tố về một trọng tội có thể phải chịu mức án hơn 2 năm tù.
Ông Trump đã 4 lần bị truy tố với các cáo buộc khác nhau, trong đó có cáo buộc tìm cách lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 tại bang Georgia.
Trong diễn biến khác, Đảng Dân chủ có ý định sẽ ủng hộ lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện và là thành viên đảng này, ông Hakeem Jeffries trở thành Chủ tịch Hạ viện. Ông Jeffries từng giành được nhiều phiếu bầu hơn ông McCarthy trong 11 vòng bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Chủ tịch Hạ viện hồi đầu năm nay.
Tuy nhiên để được bầu vào vị trí này, ứng viên phải nhận được sự ủng hộ quá bán của các nghị sĩ. Đảng Cộng hòa đang chiếm đa số tại Hạ viện với 221 ghế, trong khi đảng Dân chủ chỉ có 212 ghế.
Hiện Đảng Cộng hòa có nhiều ứng viên tiềm năng cho vị trí Chủ tịch Hạ viện, trong đó có các nghị sĩ Steve Scalise, Tom Emmer, Jim Jordan, Byron Donalds, Patrick McHenry.
