Thái Nguyên khai thác tiềm năng du lịch xanh gắn với bản sắc văn hóa

Du lịch Thái Nguyên bứt tốc với chính sách đồng bộ

Theo số liệu của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, hiện trên địa bàn tỉnh có 50 công ty lữ hành, gồm 39 công ty du lịch nội địa và 11 công ty du lịch quốc tế; 283 hướng dẫn viên du lịch, trong đó có 64 hướng dẫn viên quốc tế, 163 hướng dẫn viên nội địa và 56 hướng dẫn viên tại điểm. Hệ thống cơ sở lưu trú cũng được mở rộng với 90 khách sạn, 649 nhà nghỉ đạt tiêu chuẩn, gồm 9 khách sạn 3 sao, 7 khách sạn 2 sao, 3 khách sạn 1 sao và 73 khách sạn đạt chuẩn, cùng gần 5.000 nhà hàng và các dịch vụ ăn uống phục vụ lưu động, trong đó có hơn 100 nhà hàng có sức phục vụ trên 1.000 thực khách cùng lúc.

Ngành du lịch Thái Nguyên đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm gần đây. Nếu năm 2021, tỉnh đón hơn 800.000 lượt khách thì đến năm 2024, lượng khách đã tăng lên gần 3,5 triệu lượt. Doanh thu trong giai đoạn 2021-2025 đạt trên 13 nghìn tỷ đồng, thể hiện hiệu quả của những chính sách đồng bộ, minh bạch, thuận lợi cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, Thái Nguyên đã nhanh chóng tiếp cận mô hình du lịch 4.0. Hệ sinh thái “du lịch thông minh” được xây dựng dựa trên nền tảng công nghệ thông tin và truyền thông, tăng tính kết nối giữa du khách, chính quyền và doanh nghiệp. Các ứng dụng ICT giúp quản lý dữ liệu, điều hành hoạt động du lịch, nâng cao trải nghiệm cho du khách và hỗ trợ doanh nghiệp vận hành hiệu quả. Đây cũng là bước chuẩn bị hướng tới mô hình đô thị thông minh, phù hợp với xu thế toàn cầu.

Thái Nguyên còn nổi bật với du lịch xanh - hướng đi được xác định là chiến lược lâu dài. Các điểm đến như Khu di tích quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa, hồ Núi Cốc, hang Phượng Hoàng, suối Mỏ Gà hay thác 7 tầng ở Thần Sa đã trở thành biểu tượng của du lịch sinh thái. Các mô hình du lịch cộng đồng và tư nhân như Khu du lịch sinh thái Dũng Tân, Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải hay Tiến Yên Farmstay (xã Tân Cương) chứng minh sự năng động, sáng tạo của người dân địa phương.

Mô hình Thái Hải với gần 30 nếp nhà sàn cổ của người Tày, được phục dựng giữa rừng cây xanh, tạo nên không gian sinh thái - văn hóa độc đáo, thu hút du khách trải nghiệm các hoạt động văn hóa dân gian như hát then, thưởng thức ẩm thực truyền thống, tìm hiểu phong tục tập quán. Song song đó, các vùng chè nổi tiếng như Tân Cương, La Bằng, Khe Cốc, Trại Cài được phát triển thành điểm du lịch nông nghiệp xanh, kết hợp trải nghiệm hái chè, sao chè, thưởng trà, góp phần quảng bá thương hiệu “Đệ nhất danh trà Thái Nguyên”.

Giải pháp đồng bộ, hướng tới phát triển bền vững

Để phát triển bền vững, tỉnh Thái Nguyên đề ra nhiều nhóm giải pháp: tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức về du lịch; xúc tiến, quảng bá và xây dựng thương hiệu du lịch; phát triển các khu, điểm du lịch mới; đa dạng hóa sản phẩm du lịch chất lượng cao, khác biệt, có giá trị gia tăng, chú trọng phát triển du lịch văn hóa, lễ hội, phố đêm và ẩm thực đêm.

Thái Nguyên cũng đặt trọng tâm vào phát triển du lịch xanh, kết hợp bảo tồn môi trường và nâng cao sinh kế cộng đồng. Mỗi điểm đến không chỉ lưu giữ giá trị văn hóa, lịch sử mà còn là không gian sống xanh của cộng đồng. Các cơ sở lưu trú được khuyến khích áp dụng tiêu chuẩn “Bông Sen Xanh”, xây dựng hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn và nhân viên hướng dẫn du khách thực hiện quy định vệ sinh môi trường.

Tỉnh cũng đặc biệt chú trọng kiểm soát rác thải từ du khách - trung bình mỗi người lưu trú phát sinh 1,2kg rác/ngày, khách không lưu trú 0,5kg/ngày. Lượng rác thải của ngành du lịch tăng từ 900 tấn năm 2021, lên 4.500 tấn năm 2024 và dự kiến 7.500 tấn năm 2025. Để hạn chế tác động môi trường, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã hướng dẫn các cấp, ngành, doanh nghiệp và địa phương triển khai biện pháp bảo vệ môi trường trong hoạt động du lịch và lễ hội.

Các dự án phát triển trọng điểm như Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, các tuyến du lịch sinh thái ven dãy Tam Đảo, hồ Vai Miếu, hồ Ghềnh Chè, suối Kẹm được tập trung đầu tư, gắn phát triển du lịch xanh với xây dựng nông thôn mới, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân.

Năm 2025, Thái Nguyên đặt mục tiêu đón 7,3 triệu lượt khách, doanh thu đạt 6.100 tỷ đồng, đồng thời hướng tới phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng và nông nghiệp xanh. Từ tháng 7 đến giữa tháng 9/2025, lượng khách đến tỉnh ước đạt 1,7 triệu lượt, doanh thu đạt 1.600 tỷ đồng - minh chứng rõ nét cho sự phục hồi sau sáp nhập hành chính với Bắc Kạn và hiệu quả của các chính sách đồng bộ.

Hành trình phát triển du lịch Thái Nguyên là bước chuyển từ khai thác tài nguyên sang nuôi dưỡng tài nguyên, từ phát triển nhanh sang phát triển bền vững. Với cách làm bài bản, đồng bộ và quyết tâm của chính quyền, doanh nghiệp cùng cộng đồng, Thái Nguyên đang biến tiềm năng thành lợi thế, lợi thế thành thương hiệu và từng bước trở thành “Thủ đô du lịch xanh” của vùng Việt Bắc.