Thông điệp cứng rắn NATO gửi Nga

Tổng Thư ký NATO Mark Rutte ngày 23/9 khẳng định liên minh đã hành động “nhanh chóng và dứt khoát” trước một loạt vụ xâm phạm không phận gần đây của Nga, đồng thời bác bỏ những chỉ trích cho rằng tổ chức này không đủ năng lực để đối phó với các hành động khiêu khích ngày càng gia tăng từ Moscow, theo Politico. 

Ngày 19/9, NATO đã điều động nhiều máy bay chiến đấu sau khi ba tiêm kích MiG-31 của Nga xâm nhập không phận Estonia trong vòng 12 phút. Trước đó, đầu tháng này, Moscow cũng đã cho máy bay không người lái tiếp cận lãnh thổ Ba Lan và Romania.

“Chúng tôi có đầy đủ các hệ thống phòng thủ để đảm bảo có thể bảo vệ từng tấc lãnh thổ của liên minh,” ông Rutte khẳng định với báo giới “Đó chính là điều chúng tôi đã chứng minh trong cả trường hợp ở Ba Lan cũng như ở Estonia.”

Cũng trong ngày 23/9, các thành viên NATO đã nhóm họp sau khi Estonia viện dẫn Điều 4 của Hiệp ước, kích hoạt tham vấn khẩn cấp giữa các đồng minh.

Trong một tuyên bố cuộc họp, các đại diện NATO nhấn mạnh sẽ “không để những hành động thiếu trách nhiệm này và hành động khác của Nga cản trở cam kết lâu dài trong việc hỗ trợ Ukraine.”

“Nga nên hiểu rõ: NATO và các đồng minh sẽ sử dụng, phù hợp với luật pháp quốc tế, mọi công cụ quân sự và phi quân sự cần thiết để tự vệ,” tuyên bố nêu rõ.

Cuộc họp còn diễn ra sau khi Na Uy và Đan Mạch phát hiện máy bay không người lái trong không phận của họ vào tối ngày 22/9, buộc các sân bay ở Oslo và Copenhagen phải tạm thời đóng cửa. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen ngày 23/9 cho biết bà “không thể loại trừ” khả năng Nga có liên quan, một cáo buộc mà Điện Kremlin đã bác bỏ.

Để đối phó với vụ UAV của Nga ở Ba Lan, ông Rutte thông báo khởi động sứ mệnh Eastern Sentry (Người canh gác phương Đông) nhằm tăng cường năng lực phòng thủ ở sườn phía đông của liên minh.

Việc các chiến đấu cơ trị giá hàng chục triệu Euro phải bắn hạ những chiếc máy bay không người lái giá rẻ được chế tạo từ gỗ và xốp, đã làm dấy lên chỉ trích rằng NATO chưa chuẩn bị đầy đủ trước các mối đe dọa đường không ngày càng lớn và chiến lược “chiến tranh chi phí thấp” của Moscow, ít nhất là về mặt kinh tế.

Ông Rutte thừa nhận vấn đề này và cho biết liên minh đang tìm giải pháp khắc phục. “Một trong những lý do chúng tôi triển khai Eastern Sentry,” ông nói, “là bởi không thể duy trì việc dùng một quả tên lửa trị giá nửa triệu hay một triệu USD để bắn hạ một chiếc UAV chỉ có giá khoảng 1.000 hay 2.000 USD.”

Trong khi đó, những sự cố này đã khiến một số đồng minh NATO đưa ra cảnh báo đơn phương với Nga và tìm kiếm các biện pháp mới để củng cố phòng thủ. Tuần này, Ba Lan và Thụy Điển tuyên bố sẽ bắn hạ bất kỳ máy bay Nga nào xâm nhập lãnh thổ, trong khi Estonia cho biết sẵn sàng tiếp nhận máy bay chiến đấu mang năng lực hạt nhân của Anh.

Về phía Nga đã phủ nhận các cáo buộc liên quan. “Những cáo buộc rằng máy bay của chúng tôi vi phạm không phận chưa bao giờ được chứng minh bằng dữ liệu đáng tin cậy hay bằng chứng thuyết phục,” Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói, theo hãng tin quốc gia Nga TASS.

Tuy nhiên, ông Rutte cho biết các vụ việc này sẽ không dẫn tới việc NATO thay đổi quy tắc giao chiến quân sự với Nga.

“Quyết định có bắn hạ máy bay hay không luôn dựa trên thông tin tình báo sẵn có về mức độ đe dọa mà nó gây ra,” ông nói, và khẳng định rằng trong vụ việc ở Estonia “không phát hiện mối đe dọa trực tiếp nào.”

“Nhưng nếu cần thiết, các bạn có thể yên tâm rằng chúng tôi sẽ làm mọi điều cần thiết để bảo vệ thành phố, người dân và cơ sở hạ tầng của mình,” ông nhấn mạnh.