Tờ SCMP đưa tin, Thủ tướng Mark Rutte ngày 7/7 tuyên bố từ chức và giải tán nội các sau khi bốn đảng trong liên minh chính phủ bất đồng về chính sách nhập cư.
Cuộc khủng hoảng bùng phát do đảng bảo thủ VVD của Thủ tướng Rutte thúc đẩy việc hạn chế dòng người xin tị nạn đến Hà Lan, nhưng 2 trong số 4 đảng thuộc liên minh thành lập chính phủ của ông đã từ chối ủng hộ động thái này.
Phát biểu tại cuộc họp báo được phát sóng trên truyền hình quốc gia ngày 7/7, Thủ tướng Rutte cho biết: “Chuyện các đối tác liên minh có quan điểm khác nhau về chính sách nhập cư không còn là điều bí mật. Hôm nay, chúng tôi rất tiếc phải kết luận rằng, những khác biệt đó đã trở nên không thể vượt qua. Vì vậy, tôi sẽ đệ đơn xin từ chức của toàn bộ nội các lên nhà vua".
Theo Reuters, căng thẳng lên đến đỉnh điểm tuần này, khi ông Rutte yêu cầu sự ủng hộ dành cho đề xuất hạn chế việc nhập cư của con cái những người tị nạn chiến tranh đã đến Hà Lan, đồng thời bắt buộc các gia đình phải đợi ít nhất 2 năm trước khi có thể đoàn tụ. Các đảng Liên minh Cơ đốc và D66 coi đề xuất mới nhất “đi quá xa”, dẫn đến bế tắc.
Trước đó, Thủ tướng Rutte đã chủ trì các cuộc họp vào hai ngày 5-6/7 nhưng không đạt được thỏa thuận về chính sách di cư. Tại vòng đàm phán cuối cùng vào tối 7/7, các bên đã nhất trí quyết định rằng họ không thể hoà giải, chính vì vậy sẽ không thể ở lại cùng nhau trong liên minh.
Năm ngoái, hàng trăm người xin tị nạn buộc phải ngủ ngoài trời trong điều kiện tồi tàn bên ngoài một trung tâm tiếp nhận người nhập cư do số lượng người đến Hà Lan vượt quá số giường cơ sở này cung cấp. Các cơ quan viện trợ Hà Lan đã tham gia hỗ trợ.
Theo văn phòng thống kê của Hà Lan, ước tính trong năm ngoái, có hơn 21.500 người từ bên ngoài châu Âu đã xin tị nạn ở Hà Lan và hàng chục nghìn người khác đã chuyển đến để làm việc và học tập. Những con số đã gây ra tình trạng quá tải cho vấn đề nhà ở vốn đã thiếu hụt ở quốc gia đông dân cư này.
Chính phủ của Thủ tướng Rutte đã thảo luận về một đạo luật nhằm yêu cầu các thành phố trực thuộc trung ương cung cấp chỗ ở cho những người xin tị nạn mới đến. Tuy nhiên, luật này vẫn chưa được cả hai viện của quốc hội thông qua.
Thủ tướng Hà Lan cũng thúc đẩy các nỗ lực của Liên minh châu Âu (EU) nhằm làm chậm quá trình di cư sang khối 27 quốc gia.
Quyết định của Thủ tướng Rutte, thủ tướng tại vị lâu nhất của Hà Lan, đồng nghĩa với việc nước này sẽ đối mặt với cuộc tổng tuyển cử vào cuối năm nay. Ông Rutte và chính phủ của ông sẽ tiếp tục tại vị cho đến khi một liên minh cầm quyền mới được chọn.
Các chính trị gia phe đối lập ngay lập tức đã tận dụng cơ hội để kêu gọi các cuộc bầu cử mới ngay cả trước khi Thủ tướng Rutte chính thức xác nhận từ chức.
Lãnh đạo của Đảng chống nhập cư vì Tự do Geert Wilders viết trên trang twitter: “Hãy bầu cử nhanh ngay bây giờ”. Lãnh đạo đảng Cánh tả Xanh Jesse Klaver cũng kêu gọi bầu cử và nói với đài truyền hình NOS của Hà Lan: “Đất nước này cần thay đổi hướng đi”.
Ông Rutte, 56 tuổi, là nhà lãnh đạo chính phủ cầm quyền lâu nhất trong lịch sử Hà Lan và cũng lâu thứ 2 ở EU sau Thủ tướng Hungary Viktor Orban. Ông Rutte dự kiến sẽ lãnh đạo đảng VVD một lần nữa trong các cuộc bầu cử tiếp theo.
Liên minh hiện tại của ông Rutte lên nắm quyền từ tháng 1/2022 và là chính phủ thứ 4 liên tiếp của ông kể từ khi ông trở thành Thủ tướng vào tháng 10/2010.
Hãng tin ANP trích dẫn lời Ủy ban bầu cử quốc gia tiết lộ, các cuộc bỏ phiếu mới nhằm thành lập chính quyền thay thế sẽ không được tổ chức trước thời điểm giữa tháng 11.
Cuộc bầu cử cho 150 ghế tại Hạ viện Hà Lan vào cuối năm nay sẽ diễn ra trong bối cảnh chính trị phân cực và chia rẽ.
Trong các cuộc bầu cử cấp tỉnh vào đầu năm nay, một đảng dân túy ủng hộ nông dân đã đưa đảng của ông Rutte xuống vị trí thứ hai. Thất bại này được kỳ vọng là động lực khiến ông Rutte cố gắng hết sức để duy trì liên minh của mình cho đến hết nhiệm kỳ của liên minh vào năm 2025.
