Thức quà đánh thức mùa Thu Hà Nội

Tôi thì lại thích ngắm nhìn những mẹt quà, những thức quả dân dã, bình dị, nhất là những trái hồng ngâm trong gánh hàng rong của các bà, các mẹ theo vòng quay chiếc xe đạp cũ thong dong khắp phố phường, như chở theo cả mùa Thu Hà Nội.

Thực tế, hồng ngâm không được trồng ở Hà Nội, mà ở một vài tỉnh miền Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn, Lào Cai... nhưng cứ đến mùa Thu thì khắp nơi ở Thủ đô đều có bán loại quả này. Mùa hồng ngâm đến, vừa đúng lúc, như làm bừng lên không khí Thu nơi phố thị Hà Thành vậy!

Hồng ngâm vào vụ bắt đầu khoảng tháng 8, tháng 9 và rộ nhất khoảng tháng 10 dương lịch. Hồng ngâm có dạng quả nhỏ, vỏ xanh pha vàng, bóng mượt, khi vừa hái xuống không thể ăn được ngay mà phải ngâm nước vài ngày để khử chát và để hồng lên bột, lúc này quả hồng sẽ trở nên giòn hơn, ngọt hơn, thoảng mùi thơm nhẹ nhàng.

Có thể nói, hồng ngâm và thức quà chỉ sang Thu mới có, nên rất nhiều người là tín đồ của hồng ngâm mong ngóng, đợi chờ. Thấp thoáng sắc xanh - vàng của thứ quả nhỏ xinh trên những mẹt, những sạp hàng của các bà, các cô là khi ấy, ta biết được Hà Nội đang độ Thu đẹp nhất.

Hồng ngâm thường xuất hiện vào thời điểm cận Tết Trung thu, nên trong mâm ngũ quả đón Tết Trung Thu không thể thiếu thức quả này. Không có vị ngọt sắc như nhiều loại quả khác, đằng sau lớp vỏ mỏng màu vàng, xen lẫn xanh là lớp thịt có vị giòn, ngọt thanh và dịu cùng lớp bột mịn khiến cho những ai lần đầu thưởng thức sẽ nhớ mãi hương vị.

Không chỉ được lòng những tín đồ ẩm thực bởi vị giòn, ngọt thanh dịu, trái hồng như chở theo cả nếp văn hóa của người Hà Nội xưa, gói ghém cả những khoảng trời tuổi thơ của biết bao người. Cứ mỗi dịp Tết Trung thu, cả gia đình quây quần bên mâm ngũ quả, nào là chuối, bưởi, đào, hồng, quýt. Đôi bàn tay mẹ nhanh nhẹn, thoăn thoắt cắt gọt đi lớp vỏ mỏng của trái hồng, khéo léo bổ thành từng miếng nhỏ vừa ăn, xếp ngay ngắn lên chiếc đĩa men sứ. Cùng với bưởi, với bánh dẻo, bánh nướng, trái hồng đẩy đưa những câu chuyện ấm tình thân, gắn kết những thành viên trong gia đình, là dịp để những người con xa quê trở về thăm ông bà, bố mẹ; nơi ấy có những tiếng cười giòn tan, vô ưu của con trẻ, cũng có cả những lời động viên, nhắn nhủ của mẹ, cha. Bởi ý nghĩa đó, trái hồng luôn là thức quà không thể thiếu mỗi dịp đoàn viên.

Thời gian này, hồng ngâm mới chỉ thoáng xuất hiện trên phố chứ chưa rộ hẳn. Ngoài những khu chợ truyền thống, chợ cóc, thì trên những gánh hàng rong, trên những chiếc xe đạp cũ, các bà, các mẹ còn rất biết chiều lòng khách hàng bằng cách bán hồng ngâm gọt sẵn, đóng trong túi, trong khay, rất tiện lợi cho việc thưởng thức và mang theo. Cứ như thế, những gánh hồng ấy mang mùa Thu rong ruổi khắp phố phường, đem hương Thu, sắc Thu lan tỏa, ngấm dần vào từng con ngõ, con hẻm nhỏ. Những nụ cười hồn hậu, mến khách, những trái hồng giòn, dịu ngọt như “đại sứ văn hóa” của Hà Nội. Từ thức quả không phải bắt nguồn từ Hà Nội, nhưng từ lúc nào mà người ta rỉ tai nhau, tới Hà Nội nhất định phải xuống phố ăn những quả hồng ngâm để cảm nhận Thu đã về trong từng hơi thở, từng cơn gió mơn man.

Vậy mới biết, mùa Thu Hà Nội thật đa sắc màu, không chỉ nhắc người ta nhớ tới hương hoa sữa ngọt ngào, vị cốm dẻo thơm, mà còn là những gánh, những quầy hoa quả đầy ắp trái hồng xanh đỏ. Không khí mùa Thu Hà Nội trọn vẹn cũng từ những thức quà bình dị và quen thuộc như thế.