Tổng thống Pháp tuyên bố bất ngờ về kế hoạch tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga

Trả lời phỏng vấn đài CBS News ngày 21/9, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cảnh báo việc tịch thu tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị đóng băng sẽ vi phạm luật pháp quốc tế và có nguy cơ dẫn đến “sự hỗn loạn toàn diện”, trong bối cảnh các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đang tranh luận về các phương án hỗ trợ Ukraine.

Nhà lãnh đạo Pháp nhấn mạnh các nước châu Âu cần cân nhắc kỹ những rủi ro nếu tịch thu tài sản bị phong tỏa của Moscow để hỗ trợ cho chính quyền Kiev, và phải tuân thủ các chuẩn mực pháp lý khi xử lý tài sản quốc gia.

Ông Macron lưu ý rằng ngay cả trong bối cảnh địa chính trị hiện nay, “các tài sản của ngân hàng trung ương sẽ không thể bị tịch thu”, đồng thời khẳng định việc tôn trọng luật pháp quốc tế là điều kiện thiết yếu để duy trì uy tín và ổn định. Theo Tổng thống Macron, biện pháp tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga có thể kéo theo những hệ lụy pháp lý và tài chính sâu rộng trên thị trường toàn cầu.

Sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine năm 2022, EU và nhóm 7 nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đã đóng băng gần một nửa dự trữ ngoại hối của Nga, khoảng 300 tỷ USD. Hơn 200 tỷ USD hiện nằm trong tài khoản của Euroclear - tổ chức cung cấp các dịch vụ thanh toán bù trừ, lưu ký, quản lý tài sản thế chấp và dịch vụ tài sản cho các giao dịch chứng khoán trong nước và quốc tế. có trụ sở tại Bỉ.

Hiện nay, nhóm G7 và EU đang bàn kế hoạch sử dụng lợi nhuận từ các tài sản Nga bị phong tỏa để bảo đảm cho khoản vay 50 tỷ USD dành cho Ukraine. Brussels vẫn lo ngại việc tịch thu trực tiếp tài sản của Moscow sẽ làm xói mòn niềm tin vào hệ thống ngân hàng của khối.

Trong bài phát biểu tại Nghị viện châu Âu vào tuần trước, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen đã đề xuất sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để phát hành một “khoản vay bồi thường” cho Ukraine. Brussels cho rằng hệ thống này sẽ giúp Kiev nhận được hỗ trợ ngay lập tức mà không cần thực hiện việc tịch thu chính thức.

Một lựa chọn khác đang được EC cân nhắc là thành lập một cơ chế đặc biệt để quản lý các khoản vay, đồng thời cho phép cả các đối tác ngoài EU tham gia.

Trong khi châu Âu vẫn thận trọng đối với việc tịch thu trực tiếp tài sản của Nga, một nhóm thượng nghị sĩ Mỹ ngày 19/9 đã giới thiệu Dự luật REPO Implementation Act 2.0, cho phép chuyển toàn bộ 5 tỷ USD tài sản Nga bị phong tỏa tại Mỹ vào một tài khoản sinh lãi.

Theo dự luật này, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ được quyền tái phân bổ ít nhất 250 triệu USD trong khoảng thời gian 90 ngày để hỗ trợ Ukraine.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Jim Risch cho biết, việc tịch thu và sử dụng tài sản chính phủ Nga để tái thiết Ukraine là việc làm cần thiết. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Dân chủ Jeanne Shaheen khẳng định dự luật này thể hiện quyết tâm lưỡng đảng trong việc tiếp tục ủng hộ Kiev mà không làm gia tăng gánh nặng cho người nộp thuế Mỹ.

Phản ứng mới nhất của Nga

Ngay sau phát biểu của Tổng thống Pháp Macron, phía Nga đã đưa ra phản ứng gay gắt. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 21/9 khẳng định việc tịch thu tài sản Nga bị đóng băng ở châu Âu sẽ không dẫn tới hỗn loạn, mà thay vào đó sẽ kéo theo những biện pháp đáp trả cứng rắn từ phía Moscow.

Moscow từ lâu coi việc phong tỏa và sử dụng lợi tức tài sản của Nga là hành vi “trộm cắp”. Điện Kremlin nhiều lần cảnh báo sẽ áp dụng các biện pháp đáp trả về chính trị, pháp lý và kinh tế nếu phương Tây tiến tới tịch thu tài sản.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova từng tuyên bố Moscow sở hữu một “kho vũ khí rộng lớn” gồm các biện pháp kinh tế và chính trị để phản ứng nếu phương Tây tịch thu tài sản quốc gia Nga, trong đó có khả năng “ăn miếng trả miếng” bằng cách tịch thu tài sản của phương Tây tại Nga.

Bà Zakharova nhấn mạnh rằng Nga đang quản lý một lượng lớn tài sản phương Tây, bao gồm quỹ và bất động sản, và cảnh báo rằng tất cả những tài sản này đều có thể nằm trong diện bị tịch thu như một phần trong chính sách đáp trả của Moscow.