Theo CNBC, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 1/2 tuyên bố việc Liên minh châu Âu (EU) phê duyệt gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro (54 tỷ USD) cho nước này một lần nữa thể hiện sự đoàn kết đối với chính quyền Kiev.
Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh: “Quyến định mới nhất của EU cũng là tín hiệu rõ ràng đối với Mỹ rằng châu Âu đang thực hiện các cam kết luôn hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột hiện tại với Nga. Chúng tôi đang kỳ vọng nhận được một quyết định tương tự từ Washington”.
Trong bài phát biểu tối ngày 1/2, Tổng thống Zelensky cảm ơn các nhà lãnh đạo EU, đồng thời khẳng định gói viện trợ tài chính của Brussels kéo dài trong 4 năm sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho Ukraine cân đối ngân sách cho các hoạt động của chính phủ.
Trước đó, Phó Thủ tướng kiên Bộ trưởng Tài chính Ukraine Yulia Svyrydenko nhấn mạnh, khoản viện trợ của EU và Mỹ sẽ góp phần ổn định nền kinh tế vĩ mô của nước này: “Điều rất quan trọng đối với chúng tôi là duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô. Đó là điều kiện tiên quyết cho tăng trưởng kinh tế. Tôi cũng hy vọng rằng, nhà chức trách Mỹ cũng sẽ như EU, tiếp tục hỗ trợ sự ổn định tài chính cho Ukraine”.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng hoan nghênh động thái mới nhất của EU trong cuộc điện đàm với Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Ursula von der Leyen tối 1/2.
Trong cuộc điện đàm với người đứng đầu Nhà Trắng, bà Von der Leyen cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Mỹ duy trì sự hỗ trợ tài chính cho Ukraine.
Tuyên bố của giới chức Ukraine và Mỹ được đưa ra sau khi EU nhất trí thông qua gói viện trợ bổ sung trị giá 50 tỷ euro cho Ukraine. Khoản viện trợ mới nhất được thông qua ngay khi Hội nghị thượng đỉnh bất thường EU khai mạc tại Bỉ hôm 1/2.
Trong một tuyên bố đưa ra sau cuộc họp thượng đỉnh, Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Charles Michel cho biết, các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro cho Ukraine.
Viết trên mạng xã hội X, Chủ tịch EC Charles Michel nêu rõ lãnh đạo của tất cả 27 nước thành viên EU đã nhất trí về gói hỗ trợ trên cho Ukraine từ ngân sách của EU. Theo ông Michel, điều này giúp đảm bảo nguồn tài trợ ổn định và dài hạn cho Ukraine. Ông Michel nhấn mạnh, EU đang đảm nhận vai trò lãnh đạo và thể hiện trách nhiệm hỗ hợ Ukraine.
Thỏa thuận được đưa ra sau nhiều tuần tranh cãi với Thủ tướng Hungary Viktor Orban, người đã phủ quyết khoản viện trợ vào tháng 12/2023.
Thủ tướng Orban cảnh báo trong nhiều tháng sẽ phủ quyết đề xuất, cho rằng EU không biết số tiền này sẽ được chi như thế nào và không biết điều gì sẽ xảy ra ở Ukraine trong những tháng tới.
Nhà lãnh đạo Hungary cũng lập luận, Ukraine không thể đánh bại Nga trên chiến trường và các nhà lãnh đạo phương Tây nên thúc đẩy Kiev hướng tới một lệnh ngừng bắn và đàm phán hòa bình.
Tuy nhiên, hôm 1/2, Thủ tướng Orban đã “bật đèn xanh” sau khi nhận được sự đảm bảo rằng viện trợ sẽ được sử dụng một cách hợp lý và sẽ không đến từ các quỹ của EU vốn được dành cho Budapest từ kho bạc chung của khối.
Đầu tuần này, tờ Financial Times tiết lộ, Hội đồng châu Âu đã vạch ra kế hoạch cắt giảm tài trợ cho Budapest và gây khó khăn cho nền kinh tế Hungary nếu Thủ tướng Orban duy trì quyền phủ quyết của mình.
Theo điều khoản của thỏa thuận được thống nhất ngày 1/2, các nhà lãnh đạo EU sẽ thảo luận về việc thực hiện gói viện trợ này hàng năm, trong khi ngân sách sẽ được xem xét lại sau 2 năm. Một số quan chức ngoại giao châu Âu nói với tờ Politico rằng những biện pháp này được đưa ra để xoa dịu Thủ tướng Hungary.
Tuy nhiên, các quan chức giấu tên khác tiết lộ, Thủ tướng Orban bị gây sức ép phải chấp nhận rằng “không có lựa chọn nào khác ngoài việc nhượng bộ số tiền cho Ukraine”.
Quyết định của EU được đưa ra giữa thời điểm triển vọng gói viện trợ mới từ Mỹ cho Ukraine đang bị đình trệ do những tranh cãi chính trị nội bộ và càng trở nên phức tạp hơn bởi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới. Theo giới chức EU, nếu không có các khoản viện trợ mới, Ukraine sẽ cạn ngân sách vào tháng 3 tới.
