Sau 19 năm thành lập và 11 năm mở rộng địa giới hành chính TP Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi), công tác quản lý quy hoạch, kiến trúc của thành phố vẫn còn nhiều bất cập. Việc xây dựng và ban hành quy chế quản lý kiến trúc mới là nhiệm vụ quan trọng và cần thiết để thành phố phát triển bền vững.
Quy chế quản lý kiến trúc đô thị TP Quảng Ngãi vừa được thông qua gồm 4 chương và phụ lục với một số nội dung như: nguyên tắc quản lý kiến trúc trong đô thị; công trình phải tổ chức thi tuyển phương án kiến trúc; định hướng kiến trúc, không gian cảnh quan; yêu cầu về bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc; quy định đối với khu vực có yêu cầu quản lý đặc thù; quy định đối với kiến trúc các loại hình công trình…
Quy chế được xây dựng, ban hành nhằm quản lý kiến trúc theo quy định của các luật và quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia cùng các quy định của pháp luật có liên quan, đồ án quy hoạch chung TP Quảng Ngãi đã được duyệt.
Kiểm soát việc xây dựng mới, cải tạo, chỉnh trang đô thị theo hướng phát triển kiến trúc hiện đại, có tính kế thừa và bền vững; bảo vệ cảnh quan, bản sắc văn hóa, thích ứng với biến đổi khí hậu trên phạm vi TP Quảng Ngãi; quy định cụ thể trách nhiệm quản lý của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quy chế quản lý kiến trúc đô thị trên địa bàn TP Quảng Ngãi.
Đây cũng là cơ sở xác định các chỉ tiêu xây dựng, quản lý kiến trúc và phục vụ công tác quản lý Nhà nước có liên quan; cơ sở xác định việc lập nhiệm vụ quy hoạch, thiết kế đô thị với khu vực chưa có quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị được duyệt, và để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện kiểm tra, thanh tra, xử lý các vi phạm hành chính về quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị trên địa bàn TP Quảng Ngãi.
Trong vòng 10 năm đầu kể từ khi thành lập TP Quảng Ngãi (2005-2015), công tác quản lý kiến trúc của thành phố chưa được chú trọng. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng xây dựng trái phép, lấn chiếm, cơi nới nhà cửa... làm ảnh hưởng đến bộ mặt đô thị thành phố.
Đến năm 2016, để phục vụ cho công tác quản lý Nhà nước về quy hoạch, kiến trúc trên địa bàn, UBND TP Quảng Ngãi lập quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị thành phố và đã được UBND tỉnh phê duyệt. Tuy nhiên, theo quy định của Luật Kiến trúc năm 2019, thì quy chế nói trên hết hiệu lực thi hành sau ngày 31/12/2021. Từ đó đến nay, TP Quảng Ngãi chưa ban hành quy chế mới để áp dụng, thực hiện.
Từ thời điểm quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị thành phố hết hiệu lực, công tác quản lý Nhà nước về kiến trúc, xây dựng trên địa bàn thành phố gặp không ít khó khăn. Đặc biệt là, công tác cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ, do chưa có quy định quản lý cụ thể về quy định diện tích thửa đất đủ điều kiện xây dựng, ban công, chiều cao tầng, tầng cao tối đa...
