Triển khai phương án bảo đảm an ninh, an toàn cho bảo vật quốc gia

Theo thông tin từ Bộ VHTT&DL, UBND TP Huế đã có báo cáo số 232/BC-UBND gửi Bộ VHTT&DL về việc rà soát, đánh giá thực trạng công tác trưng bày, bảo quản, bảo vệ và các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn đối với bảo vật quốc gia.

Theo đó, trên địa bàn TP Huế hiện có 14 hiện vật/nhóm hiện vật (gồm 40 hiện vật) đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia. Trong đó, 38 hiện vật thuộc 12 nhóm bảo vật quốc gia do Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế quản lý, 2 hiện vật do Bảo tàng Lịch sử TP Huế lưu giữ, bảo quản và phát huy giá trị. Các bảo vật quốc gia này thuộc nhiều chất liệu (vàng, đồng, đá, vải, gỗ…) với niên đại lịch sử, điều kiện bảo vệ và bảo quản khác nhau.

Nhìn chung, các bảo vật quốc gia đang ở trong tình trạng nguyên vẹn, chỉ trừ một số bảo vật có chất liệu bằng gỗ, vải (như ngai vua triều Nguyễn và áo tế giao…) bị bạc màu, bong tróc theo thời gian, bị tác động của con người và thời tiết khắc nghiệt của miền Trung.

Tất cả các bảo vật quốc gia đã được xây dựng phương án bảo vệ nhằm đảm bảo an toàn. Đối với các bảo vật quốc gia do Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế quản lý trực tiếp, các bảo vật quốc gia có kích thước lớn, gắn liền với không gian lịch sử của di tích, khó di chuyển như cửu đỉnh, cửu vị thần công, vạc đồng, bia Khiêm Cung Ký, Đại hồng chung chùa Thiên Mụ, bia Ngự kiến Thiên Mụ tự, chuông Ngọ Môn, ngai vua triều Nguyễn sẽ tiếp tục được Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế trưng bày tại vị trí cũ như vị trí hiện vật đã từng tồn tại.

Trung tâm cũng giao bộ phận trực tiếp quản lý hiện vật (Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế) thực hiện việc vệ sinh, bảo quản định kỳ; tiến hành scan 3D cho toàn bộ hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia.

Đối với các bảo vật quốc gia đang được trưng bày và bảo quản tại kho lưu trữ của bảo tàng, Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế đã xây dựng phương án chung cho các hiện vật đang lưu giữ tại khu vực bảo tàng.

Đối với 2 bảo vật quốc gia do Bảo tàng Lịch sử TP Huế quản lý trực tiếp đang được bảo quản trong môi trường nhiệt độ bình thường, được bảo vệ bằng hệ thống hộp kính cường lực có khoan lỗ thông khí xung quanh. Tuy nhiên, vì phụ thuộc nhiều vào yếu tố môi trường, cơ sở hạ tầng nên chế độ bảo quản phòng ngừa chưa được đáp ứng tốt, chưa có hệ thống chip báo hiệu hoạt động tiếp cận và di chuyển.

Hiện tại, các phương án đảm bảo an ninh, an toàn và biện pháp ứng phó rủi ro đã được triển khai. Trong đó, đối với các bảo vật quốc gia thuộc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế, hiện đã lắp đặt hệ thống hàng rào bảo vệ cho các hiện vật; di chuyển một số vạc đồng ở khu vực Đại Nội, lăng Đồng Khánh đến vị trí cao ráo và làm hệ thống đế bằng xi măng; vệ sinh định kỳ cho hiện vật.

Đối với ngai vua triều Nguyễn, trước khi công nhận và sau khi công nhận, hiện vật được trưng bày tại điện Thái Hòa, có hàng rào chắn để ngăn du khách, có bảo vệ trực 24/24, có camera quan sát và hệ thống báo động (được bật vào ban đêm).

Đối với ngai hoàng đế Duy Tân, trước khi được công nhận là bảo vật quốc gia, hiện vật được lưu giữ tại kho cổ vật. Sau khi được công nhận là bảo vật quốc gia, hiện vật được trưng bày tại điện Long An (Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế). Hiện tại, bảo vật đã được bảo vệ trong khung kính cường lực.

Ngoài ra, các di tích đã triển khai tăng cường lực lượng bảo vệ cho các hiện vật; phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường công tác phối hợp, tuần tra kiểm soát địa bàn; đặt bản cảnh báo cấm sờ vào hiện vật tại các điểm có trưng bày hiện vật…

UBND TP Huế đề xuất Bộ VHTT&DL mở các lớp đào tạo chuyên sâu, tổ chức tập huấn nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ các bảo tàng. Đồng thời, chỉ đạo Cục Di sản văn hóa, các bảo tàng đầu ngành hướng dẫn các bảo tàng địa phương, bảo tàng chuyên ngành xây dựng các phương án bảo vệ tuyệt đối an toàn cho các bảo vật quốc gia và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Trước đó, như Báo Kinh tế & Đô thị đã đưa tin, vào lúc 11 giờ 55 phút ngày 24/5/2025, đối tượng Hồ Văn Phương Tâm, sinh ngày 10/2/1983, thường trú tại tổ 7, khu vực 4, phường Hương Long, quận Phú Xuân, TP Huế mua vé vào cổng của Đại Nội Huế. Lúc vào khu vực điện Thái Hòa, người này có biểu hiện không bình thường, một nhân viên bảo vệ đã mời đối tượng đi ra phía hậu điện. Tuy nhiên, đối tượng sau đó quay lại, lẻn vào khu vực trưng bày ngai vua triều Nguyễn, la hét và làm gãy phần tựa phía trước tay bên trái.