Ba năm trước, doanh nhân người Mỹ Raj Oswal đã đại diện cho một khách hàng của mình để đến Thâm Quyến, Trung Quốc. Cảm thấy rất ấn tượng với thành phố này, người đàn ông đã quyết định ở lại và thành lập công ty công nghệ riêng.
Ông Oswal nhận định: “Tại Trung Quốc nói riêng hoặc châu Á nói chung, thật khó để có thể tìm thấy những thành phố thực sự đón nhận sự đổi mới như Thâm Quyến”.
Ông Oswal mô tả Thâm Quyến, thành phố có 17,5 triệu dân ở biên giới phía nam của Trung Quốc với Hồng Kông, là một nơi tràn ngập “sự lạc quan của tuổi trẻ”.
Không chỉ vậy, kinh tế nơi này càng ngày càng phát triển. Từ một làng chài nghèo khó, Thâm Quyến - hiện là trung tâm công nghệ, hay còn được gọi là “Thung lũng Silicon” của Trung Quốc - đã cùng với Bắc Kinh và Thượng Hải trở thành ba thành phố hàng đầu thế giới về tỷ phú, lần đầu tiên vượt qua New York trong năm nay.
Theo Danh sách người giàu toàn cầu Hurun - bảng xếp hạng hàng năm do một công ty tư nhân có trụ sở tại Thượng Hải tổng hợp, Bắc Kinh là thành phố có số lượng tỷ phú nhiều nhất thế giới với 144, tiếp đến là Thượng Hải với 121 tỷ phú. Thâm Quyến giữ vị trí thứ 3 với 113 tỷ phú, trong khi New York và London lần lượt đứng thứ 4 và thứ 5 với 110 và 101 tỷ phú.
Ông Rupert Hoogewerf, chủ tịch kiêm trưởng nhóm nghiên cứu của Hurun Report cho biết: “Đó dường như là một lời cảnh tỉnh cho phần còn lại của thế giới”.
Mặc dù thứ hạng có thể thay đổi, song, ông đánh giá việc số lượng tỷ phú ngày càng tăng ở Thâm Quyến phản ánh một “xu hướng lớn”, thu hút nhiều doanh nhân trẻ đến thành phố này hơn trong những năm tới.
Sự chuyển mình mạnh mẽ của Thâm Quyến bắt đầu vào năm 1980, khi nơi này được đặt tên là đặc khu kinh tế đầu tiên của Trung Quốc, như một phần trong quá trình “cải cách và mở cửa” của đất nước dưới thời nhà lãnh đạo Đặng Tiểu Bình. Điều đó cho phép Thâm Quyến thử nghiệm chủ nghĩa tư bản thị trường trong nỗ lực thu hút đầu tư nước ngoài. Từ 1979 - 2021, tổng sản phẩm quốc nội của Thâm Quyến đã tăng từ dưới 28 triệu USD lên gần 475 tỷ USD.
Ngày nay, thành phố này là nơi đặt trụ sở của không ít công ty công nghệ lớn nhất Trung Quốc, bao gồm gã khổng lồ viễn thông Huawei và tập đoàn internet Tencent. Theo số liệu do chính quyền địa phương cung cấp, năm 2021, đã có 2.500 công ty công nghệ cao mới được nhà nước công nhận đã thành lập ở Thâm Quyến, nâng tổng số công ty lên đến mức 17.000.
Đây cũng là một phần của Khu vực Vịnh Lớn - trung tâm kinh tế và kinh doanh tổng hợp nhằm kết nối Thâm Quyến với 8 thành phố khác ở tỉnh Quảng Đông cùng với Hồng Kông và Ma Cao.
Ông Heng Chen, phó giáo sư kinh tế tại Đại học Hồng Kông, cho biết điểm sáng khiến Thâm Quyến trở nên thu hút là môi trường cởi mở, chào đón các doanh nhân.
Ông cho rằng: “Cơ cấu dân số tại nơi này vẫn còn rất trẻ so với các siêu thành phố hoặc thành phố hạng nhất khác ở Trung Quốc, vì vậy, đây là một trong những lý do khiến Thâm Quyến trở nên hấp dẫn”.
Ngoài ra, các quan chức chính phủ tại Thâm Quyến còn “cam kết dành nhiều nguồn lực, tài chính để thu hút những nhân tài hàng đầu từ phần còn lại của thế giới”.
Tuy vậy, Thâm Quyến cũng phải đối mặt với những thách thức lớn trong đại dịch Covid-19, đặc biệt là những tuần gần đây, khi Trung Quốc phải đối mặt với đợt bùng phát tồi tệ nhất trong hai năm trở lại. Chiến lược không khoan nhượng của chính phủ như đóng cửa biên giới hay kiểm tra hàng loạt đã gây ra sự chậm trễ tại các nhà máy cũng như các cảng của Thâm Quyến.
Trong đợt đóng cửa kéo dài một tuần ở Thâm Quyến vào tháng trước, các nhà chức trách đã cho phép nhà cung cấp Foxconn Technology Group của Apple khởi động lại một số hoạt động sản xuất bằng cách sử dụng hệ thống “khép kín”, yêu cầu nhân viên ở lại công trường.
Ông Shang-Jin Wei, giáo sư kinh tế tại Trường Kinh doanh Columbia kiêm cựu chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng Phát triển Châu Á, cho biết: “Bất chấp áp lực tài chính của đại dịch, nền kinh tế Trung Quốc vẫn tiếp tục phát triển. Một phần nguyên nhân là do các thành phố của Trung Quốc rất linh hoạt. Họ có thể nhanh chóng thích nghi với những thách thức mới”.
Ông Wei cũng cho hay, Thâm Quyến đã đưa ra các chính sách thuận lợi cho các công ty công nghệ cao, chẳng hạn như giảm thuế.
Theo báo cáo của Hurun, tính đến ngày 14/1, thế giới có 3.381 tỷ phú, tăng hơn 153 tỷ phú so với năm ngoái và tổng tài sản của họ tăng 4% lên 15,2 nghìn tỷ USD. Trong đó, có 1.133 người là tỷ phú ở Trung Quốc và 716 người là tý phú ở Mỹ. Trung Quốc đã vượt qua Mỹ về số lượng tỷ phú trong năm 2016.
Tuy nhiên, trong bối cảnh quy định siết chặt đối với công nghệ, giáo dục và các ngành công nghiệp khác cùng chiến dịch “thịnh vượng chung” của chính phủ thúc đẩy phân phối tài sản đồng đều hơn, số lượng các tỷ phú Trung Quốc trong năm qua cũng đã bị “ảnh hưởng nặng nề”.
Trung Quốc đã mất tới 160 tỷ phú trong năm 2021, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới. Điển hình như ông Colin Huang, người sáng lập nền tảng thương mại điện tử Pinduoduo, đã mất tới 50 tỷ USD khi cổ phiếu công ty niêm yết Nasdaq của ông lao dốc. Ông Xu Jiayin, chủ tịch Evergrande Group, đã mất hơn 23 tỷ USD do công ty của ông liên tục trễ hạn thanh toán trái phiếu.
Ông Zhong Shanshan, người sáng lập công ty nước giải khát và nước đóng chai Nongfu Spring, vẫn là người giàu nhất Trung Quốc với khối tài sản 72 tỷ USD. Người sáng lập ByteDance Zhang Yiming đứng thứ hai với 54 tỷ USD. Xếp ngay sau là ông Zeng Yuqun, người sáng lập hãng sản xuất pin xe điện CATL, với khối tài sản trị giá 53 tỷ USD.
Hai trong số những tên tuổi lớn nhất trong lĩnh vực kinh doanh của Trung Quốc, Pony Ma và Jack Ma, lần đầu tiên rớt khỏi top 3 người giàu nhất nước này kể từ năm 2015. Pony Ma tụt xuống thứ 4 trong danh sách khi tài sản của ông giảm xuống còn 52 tỷ USD, tiếp đến là Jack Ma với 37 tỷ USD.
Không có tỷ phú Trung Quốc nào lọt vào top 10 tỷ phú toàn thế giới. Dẫn đầu danh sách là Tesla và CEO Elon Musk của SpaceX với giá trị tài sản ròng lên đến hơn 200 tỷ USD. Ông Hoogewerf cho rằng điều đó một phần là do các tỷ phú Trung Quốc có xu hướng điều hành các doanh nghiệp tập trung vào nội địa thay vì toàn cầu.
