Trường THPT Đồng Quan: Nửa thế kỷ gieo tri thức giữa vùng đất khó

Trường làng có nhiều thủ khoa

Nằm cách trung tâm Thủ đô hơn 40 km, Trường THPT Đồng Quan (xã Phương Dực) là một ngôi trường làng bình dị, với đa số học sinh là con em các gia đình thuần nông, hoàn cảnh còn nhiều vất vả. Điểm đầu vào lớp 10 của trường nhiều năm không thuộc top cao của thành phố; thế nhưng, chính từ mảnh đất gian khó ấy, những câu chuyện xúc động về tinh thần vượt khó, ham học đã liên tiếp được viết nên.

Câu chuyện về "trường đào tạo thủ khoa" bắt đầu từ năm 2012, khi cậu học trò nghèo Lê Đức Duẩn mang về danh hiệu Thủ khoa Đại học Dược Hà Nội. Thời điểm này, THPT Đồng Quan vẫn là trường không tên tuổi, ai cũng nghĩ danh hiệu này chỉ là "một phút huy hoàng".

Đến năm 2013, hai học sinh khác của trường là Nguyễn Như Quỳnh và Dương Thị Hạnh lại trở thành thủ khoa của những trường đại học top đầu cả nước. Quỳnh là thủ khoa Đại học Y Hà Nội với 29 điểm; Hạnh trở thành thủ khoa Học viện Quân y với số điểm 29,5.

Trong kỳ thi tuyển sinh đại học năm 2014, trường lại có thêm một thủ khoa nữa. Điều đặc biệt, thủ khoa là một trong hai anh em song sinh Nguyễn Phương Nam và Nguyễn Ngọc Hòa. Trong khi Nam đỗ thủ khoa Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) với 27,5 điểm, thì Nguyễn Ngọc Hòa cũng đạt 24,5 điểm vào Học viện Quân y.

Đỉnh cao của những kỳ tích là năm 2017, cả nước biết đến em Nguyễn Thị Phương Liên với điểm số tuyệt đối 30/30 khối A (Toán, Lý, Hóa). Năm 2019, em Nguyễn Hữu Hải tiếp nối truyền thống với danh hiệu thủ khoa khối A00 toàn quốc, tổng điểm 28,75.

THPT Đồng Quan khi đó trở thành hiện tượng của ngành giáo dục huyện Phú Xuyên (cũ). Điểm chuẩn vào trường nhích dần lên do học sinh nhiều nơi đổ về đăng ký học.

Chia sẻ về thành công của mình, cựu thủ khoa Nguyễn Thị Phương Liên bày tỏ: “Thầy cô là người giúp chúng em rất nhiều, tìm kiếm tài liệu và những cách làm hay giúp chúng em tiết kiệm thời gian. Nếu không có thầy cô thì chúng em phải cố gắng gấp 3-4 lần mới đạt kết quả”. Lời bộc bạch chân thành của Phương Liên đã hé mở phần nào bí quyết đằng sau những thành công phi thường, đó là sự tận tụy không mệt mỏi của thầy cô nơi đây.

Điểm sáng của giáo dục Thủ đô

Cách đây 50 năm, vào ngày 18/5/1975, khi đất nước vừa bước ra khỏi chiến tranh, vùng quê Đồng Quan (huyện Phú Xuyên cũ, nay là xã Phượng Dực, Hà Nội) còn nghèo khó, thiếu thốn trăm bề, xuất hiện ngôi trường có tên trường Cấp 3 Cần Thơ với lý do UBND tỉnh Hà Tây (cũ) kết nghĩa với UBND tỉnh Cần Thơ.

Sau này, trường được đổi tên thành trường Cấp 3 Đồng Quan. Đến năm 2000, theo thông tư mới của Bộ GD&ĐT, trường có tên chính thức là THPT Đồng Quan cho đến ngày nay.

Hành trình của THPT Đồng Quan như một giai điệu ấm áp và xúc động về tinh thần vươn lên. Khởi đầu từ một phân hiệu cấp III A Phú Xuyên với "2 dãy nhà cấp 4 tranh tre, mái lá", các thế hệ giáo viên đầu tiên đã gieo những hạt mầm tri thức trong gian khó. Họ ở trong những gian nhà tranh trát đất, tự tăng gia sản xuất nhưng ngọn lửa tâm huyết với nghề chưa bao giờ nguội tắt.

Truyền thống ấy được tiếp nối và phát triển thành một phương pháp giáo dục đặc trưng, hiệu quả: chiến lược “phân loại để đồng hành”.

Ngay từ lớp 10, học sinh được phân nhóm theo học lực: nhóm yếu được các thầy cô bồi dưỡng miễn phí, còn các em giỏi được học tăng cường để bứt phá. Thầy cô không chỉ dạy kiến thức mà còn tìm hiểu cặn kẽ hoàn cảnh từng em, sẵn sàng miễn giảm học phí, động viên, khích lệ để không một học sinh nào bị bỏ lại phía sau.

Mỗi tổ chuyên môn là một "pháo đài" vững chắc. Nhà trường có 5 tổ chuyên môn gồm: toán - tin; văn - sử - giáo dục kinh tế pháp luật; lý - giáo dục thể chất – giáo dục quốc phòng an ninh; hoá - sinh - công nghệ; địa - tiếng Anh. Những câu chuyện xúc động về các thầy cô dạy học miễn phí, hết lòng vì học sinh vẫn được các lứa học sinh kể lại với lòng biết ơn sâu sắc, như chuyện về cô Hoạt dạy sử, cô Hiền Anh dạy tiếng Anh… và rất nhiều thầy cô giáo khác.

Nhờ phương pháp giáo dục lấy học sinh làm trung tâm, Trường THPT Đồng Quan đã dần thay da đổi thịt, trở thành địa chỉ mơ ước của bao thế hệ học sinh quanh vùng.

Thầy Lê Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng nhà trường tự hào cho biết: Phú Xuyên (cũ) có 4 trường THPT thì lượng học sinh thi đại học trên 24 điểm của trường Đồng Quan chiếm quá nửa, có năm chiếm tới 2/3 toàn huyện. Năm 2015, điểm chuẩn vào trường lần đầu tiên vượt hẳn 2 điểm so với ngôi trường THPT nằm ở trung tâm huyện (cũ) - một minh chứng thuyết phục khẳng định uy tín và chất lượng của nhà trường.

Viết tiếp hành trình 50 năm rực rỡ

Nhìn lại chặng đường nửa thế kỷ, Trường THPT Đồng Quan đã đạt được những thành tích đáng tự hào: Huân chương Lao động hạng Ba (năm 2005, 2014), Huân chương Lao động hạng Nhì (năm 2021), Cờ thi đua xuất sắc của UBND TP Hà Nội, Bằng khen của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT...

Hướng tới lễ kỷ niệm 50 năm thành lập, thầy Nguyễn Thanh Bình - Hiệu trưởng nhà trường xúc động chia sẻ: “Nhìn lại chặng đường nửa thế kỷ, chúng tôi cảm nhận mỗi viên gạch của ngôi trường hôm nay đều thấm đẫm mồ hôi, tâm huyết và niềm tin của biết bao thế hệ. Chính tình yêu ấy đã nuôi dưỡng nên bản lĩnh và truyền thống của nhà trường suốt 50 năm qua... Các thế hệ nhà giáo của Trường THPT Đồng Quan đang không ngừng nỗ lực đổi mới, ứng dụng công nghệ, xây dựng một môi trường giáo dục hạnh phúc, sáng tạo".

50 năm, Trường THPT Đồng Quan được ví như một cây cổ thụ bền gốc, vững rễ, được tưới mát hàng ngày bằng tình yêu và trí tuệ của biết bao thế hệ. Từ gốc rễ ấy, những mầm non mới ngày ngày lớn lên, mang theo khát vọng, ánh sáng tri thức, tiếp nối hành trình gieo chữ trên vùng đất khó, từ đó viết tiếp những trang sử đáng tự hào về một ngôi trường bình dị nhưng vô cùng đặc biệt.