Nhiều người cho rằng, đây là một sự việc cho thấy sự bất lực của cơ quan chức năng địa phương trong việc thực thi pháp luật. Cái gọi là “phép vua thua lệ làng” bỗng dưng được tái hiện một cách nguyên vẹn và chân thực nhất.
Người thân tử nạn, gia đình ra “bắt vạ”
Vào lúc 12 giờ 15 ngày 1/3, một vụ TNGT xảy ra trên QL4D, thuộc địa phận thôn Sa Pả, xã Sa Pả, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai làm một người tử vong tại chỗ. Vào thời điểm trên, em Hạng A Câu (SN 2004), trú tại xã Sa Pả, huyện Sa Pa điều khiển xe máy mang BKS: 24B2 - 150.50 lưu thông theo hướng Lào Cai - Sa Pa và đâm trực diện vào ô tô 4 chỗ mang BKS: 24A – 029.19 do anh Nguyễn Trọng Nghĩa (SN 1989, trú tại TP Lào Cai) điều khiển chạy hướng Sa Pa – Lào Cai.
Cú va chạm mạnh khiến xe máy bị văng ra và va vào xe chở khách biển kiểm soát 29B – 613.99, lưu thông hướng Lào Cai – Sa Pa (cùng chiều với xe máy) khiến Hạng A Câu tử vong tại chỗ, cả xe máy và xe ô tô mang BKS: 24A – 029.19 đều bị hư hỏng nặng.
Sau khi vụ tai nạn xảy ra, Công an huyện Sa Pa đã nhanh chóng tổ chức lực lượng bảo vệ hiện trường, phân luồng giao thông, tiến hành các biện pháp điều tra, xác minh theo quy định.
Tuy nhiên, khi Công an huyện Sa Pa chuẩn bị tiến hành di chuyển phương tiện, tử thi nạn nhân để phân luồng giao thông thì gia đình Hạng A Câu cùng những người dân tộc Mông khác có mặt tại hiện trường cản trở, không cho di chuyển phương tiện giao thông liên quan đến tai nạn. Đồng thời không cho khám nghiệm tử thi, đưa tử thi đến vị trí khác để tổ chức khám nghiệm, yêu cầu hai lái xe ô tô bồi thường 400 triệu đồng mới cho di chuyển.
Sự việc làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc lưu thông phương tiện qua khu vực này. Chỉ đến khi chính quyền cùng các cơ quan chức năng huyện tổ chức cho hai lái xe ô tô liên quan đến vụ tai nạn hỗ trợ số tiền 200 triệu đồng thì gia đình Hạng A Câu mới nhất trí cho di chuyển tử thi ra ngoài QL4D để khám nghiệm, cho di chuyển các phương tiện giao thông liên quan đến vụ tai nạn để thông tuyến QL4D.
Ngay lập tức, những thông tin và hình ảnh liên quan đến vụ việc này được lan truyền trên các trang mạng xã hội với tốc độ chóng mặt. Phần lớn dư luận đều tỏ ra bức xúc trước cách hành xử theo kiểu “luật rừng” của nhóm người nhà nạn nhân Hạng A Câu. Bên cạnh đó, không ít ý kiến bày tỏ thất vọng trước sự bất lực của cơ quan chức năng khi họ có mặt ở hiện trường nhưng không thể làm gì được trước thái độ hung hãn của đám đông.
Trước tình hình trên, ngày 4/3, Ủy ban ATGT Quốc gia đã có văn bản đề nghị kiểm tra, xử lý vi phạm liên quan đến vụ TNGT xảy ra tại Sa Pa hôm 1/3.
Trong văn bản, Ủy ban ATGT Quốc gia đánh giá, hành vi tụ tập đông người, cản trở các lực lượng chức năng thực hiện nhiệm vụ khắc phục TNGT, gây ùn tắc giao thông và đòi tiền đền bù ngay đối với những người liên quan đến vụ tai nạn là vi phạm pháp luật, gây mất trật tự an toàn xã hội, tạo tiền lệ xấu khi giải quyết TNGT, gây bất bình trong dư luận xã hội. Do đó, Ủy ban ATGT Quốc gia đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo cơ quan công an phối hợp với chính quyền địa phương khẩn trương điều tra, xác minh, làm rõ vi phạm của các cá nhân trong vụ việc trên, xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật.
Không thể chấp nhận
Trao đổi với phóng viên Kinh tế & Đô thị, Luật sư Bùi Đình Ứng – Đoàn Luật sư Hà Nội khẳng định, việc người nhà nạn nhân Hạng A Câu tập trung đông người, gây sức ép để đòi bồi thường thiệt hại sau vụ tai nạn là hành vi vi phạm pháp luật.
Trong bối cảnh hiện trường vào thời điểm đó, lực lượng chức năng có mặt nhưng không đủ để ngăn cản hành vi của đám đông, Luật sư Ứng cho rằng, xét trên phương diện nào đó, điều này thể hiện sự bất lực của lực lượng chức năng. Thế nhưng, nếu xem xét một cách toàn diện, cũng cần phải có cái nhìn thông cảm với lực lượng chức năng trong bối cảnh cụ thể này.
“Nhiệm vụ chính của lực lượng chức năng là bảo vệ hiện trường vụ tai nạn để phục vụ công tác điều tra, tìm ra nguyên nhân vụ tai nạn. Bên cạnh đó còn là bảo vệ an ninh trật tự tại hiện trường. Khi người nhà nạn nhân ra đông, cố tình không hợp tác và tìm cách bắt vạ bằng được tiền bồi thường thì lực lượng chức năng cũng khó xử lý” – Luật sư Ứng nói.
Trong khi đó, Luật sư Nguyễn Anh Thơm – Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, trong vụ việc trên, cần xác định rõ lỗi của 2 bên trong tai nạn để có hướng xử lý. “Nếu lái xe ô tô không có lỗi, việc bồi thường sẽ do 2 bên tự thỏa thuận hoặc giải quyết tại tòa dân sự. Như vậy, việc người dân đòi bồi thường 400 triệu đồng và sau đó 2 bên thỏa thuận trao - nhận 200 triệu đồng trước sự chứng kiến của lực lượng công an là yêu cầu bồi thường trách nhiệm dân sự” – Luật sư Thơm nói.
Tuy nhiên, Luật sư Thơm cho rằng, trong trường hợp này, nếu cơ quan chức năng xác định người nhà nạn nhân có sử dụng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực bắt ép lái xe ô tô phải trả tiền thì tùy theo tính chất, mức độ sẽ có dấu hiệu phạm tội cướp tài sản hoặc cưỡng đoạt tài sản.
“Những người dân quá khích, say rượu nếu có hành vi gây mất trật tự, cản trở việc đưa thi thể ra khỏi hiện trường có thể chịu trách nhiệm về tội chống người thi hành công vụ” – Luật sư Thơm nhận định. Đồng thời cho biết thêm, trong trường hợp xác định người nhà nạn nhân dùng vũ lực để ép đòi tiền bồi thường trước mặt lực lượng chức năng cũng phải xem xét trách nhiệm của những cán bộ công an có mặt tại hiện trường vào thời điểm đó chứ không thể nói rằng phải thông cảm cho họ được.
“Nếu gia đình nạn nhân sử dụng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực bắt ép lái ô tô đưa tiền bồi thường trước mặt lực lượng công an nhưng công an không có phản ứng, vậy trách nhiệm thế nào?” – Luật sư Thơm phân tích.
Trong một diễn biến mới nhất, ông Đặng Xuân Phong - Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã giao UBND huyện Sa Pa chỉ đạo Công an huyện tổ chức điều tra, xác minh làm rõ nguyên nhân vụ TNGT; điều tra những người có hành vi gây mất trật tự công cộng, chống đối, cản trở lực lượng chức năng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật.
Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu các đơn vị làm rõ các hành vi tụ tập đông người gây rối trật tự công cộng, cản trở lực lượng chức năng thực thi công vụ; đòi tiền không đúng quy định (nếu có) của các cá nhân và các hộ gia đình như báo chí đã phản ánh; đề xuất lực lượng chức năng xử lý nghiêm theo quy định, báo cáo UBND trước ngày 15/3/2019.
"Chúng tôi sẽ có văn bản trước hết yêu cầu Công an huyện Sa Pa phải điều tra, làm rõ vụ việc để xử lý rõ ràng, nghiêm túc theo quy định của pháp luật. Rất tiếc không hiểu sao lực lượng chức năng địa phương có mặt tại đó nhưng lại để xảy ra vụ việc này khi còn chưa xác định rõ bên đúng bên sai. Trước mắt, vì việc đã rồi nên coi như đó là tiền tạm ứng. Còn sau khi có kết quả điều tra, chúng tôi sẽ yêu cầu làm rõ, nếu lái xe ô tô đi đúng thì bên kia sẽ phải trả lại số tiền." - Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh Lào Cai Trần Ngọc Sơn
"Cần khởi tố vụ án để điều tra, sau đó xác định lỗi của các bên tham gia giao thông mới có căn cứ xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật. Người nào vi phạm Luật Giao thông đường bộ gây hậu quả nghiêm trọng sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 260 Bộ luật Hình sự." - Luật sư Nguyễn Anh Thơm – Đoàn Luật sư TP Hà Nội |
