Lệnh cấm được công bố hôm 21/5 của Trung Quốc đối với Micron - nhà sản xuất chip bộ nhớ lớn nhất của Mỹ - được nhiều người coi là "đòn trả đũa" vì những nỗ lực hạn chế quyền truy cập của Bắc Kinh vào công nghệ quan trọng của Washington trong thời gian qua.
Micron, công ty sản xuất chip nhớ flash DRAM và NAND, là nhà sản xuất chip đầu tiên của Mỹ bị Bắc Kinh nhắm tới, sau khi Washington công bố loạt biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhằm ngăn chặn một số chip và công nghệ sản xuất chip được sử dụng để nâng cao năng lực quân sự của Trung Quốc.
Động thái diễn ra chỉ một ngày sau khi Nhóm G7 nhất trí trong hội nghị thượng đỉnh ở Nhật Bản hồi cuối tuần qua rằng họ sẽ tìm cách "giảm thiểu rủi ro, không tách rời" khỏi Trung Quốc. Mỹ được cho cũng đã gây áp lực buộc các đồng minh của mình phải cùng tham gia hạn chế xuất khẩu chip sang Trung Quốc.
Trước mắt, lệnh cấm của Bắc Kinh có thể mang lại lợi ích cho các đối thủ chính của Micron là Samsung Electronics và SK Hynix của Hàn Quốc. Nhưng giới phân tích cảnh báo trong thời gian dài, căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng sẽ phủ bóng đen lên toàn ngành công nghiệp chip, ảnh hưởng đến đầu tư và quản lý chuỗi cung ứng của mọi công ty bán dẫn.
Reuters dẫn lời ông Kim Sun-woo, nhà phân tích tại Meritz Securities ở Seoul, giải thích rằng các chính sách "ăn miếng trả miếng" như vậy sẽ gây khó khăn cho các quyết định đầu tư đối với tất cả các nhà sản xuất chip. "Các công ty phải giải quyết cả sản xuất và bán hàng. Sẽ tốt hơn nếu sản xuất và bán hàng diễn ra ở cùng một nơi, nhưng diễn biến này tiếp tục chia rẽ hai bên" - ông Kim nói.
Chỉ vài ngày trước lệnh cấm của Bắc Kinh, Micron đã công bố kế hoạch đầu tư tới 500 tỷ yên (3,7 tỷ USD) vào công nghệ cực tím của Nhật Bản, trở thành nhà sản xuất chip đầu tiên mang công nghệ sản xuất chip tiên tiến này đến Nhật Bản. Tokyo đang cố gắng phục hồi lĩnh vực chip của mình, trong khi Mỹ đang ngày càng thúc giục các đồng minh hợp tác để chống lại chip và sự phát triển công nghệ tiên tiến của Trung Quốc.
Micron - đã tạo ra khoảng 11% doanh thu từ việc bán chip ở Trung Quốc đại lục trong năm tài chính vừa qua - cho biết họ mong muốn tiếp tục tham gia thảo luận với chính quyền Trung Quốc, nhưng từ chối bình luận về việc liệu quyết định của Bắc Kinh có ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư của công ty hay không.
Changhan Lee, Phó chủ tịch Hiệp hội ngành công nghiệp bán dẫn Hàn Quốc, thì đánh giá: "Phải mất một lượng lớn đầu tư trước để trở thành một nhà sản xuất chip, và phải mất 5 - 10 năm để hòa vốn cho những khoản đầu tư đó. Do đó, tình thế nguy hiểm khiến mọi quyết định đầu tư trở nên khó khăn".
"Về lâu dài, điều này sẽ không có lợi cho bất kỳ ai" - ông Lee nói.
Theo Reuters, mặc dù chi phí của các nhà máy sản xuất chip là khác nhau tùy theo công suất, loại chip và quốc gia bản địa, nhưng ngành này là một trong những lĩnh vực sản xuất thâm dụng vốn nhất, đòi hỏi phải xây dựng phòng sạch và mua các công cụ sản xuất chip tinh vi.
Chẳng hạn, Samsung đã chi tổng cộng khoảng 60 nghìn tỷ won (45,4 tỷ USD) để xây dựng 2 nhà máy sản xuất chip của mình tại Pyeongtaek, Hàn Quốc. Còn tại Trung Quốc, Samsung và SK Hynix - nhà sản xuất chip nhớ số 1 và số 2 thế giới - đã đầu tư hàng tỷ đô la vào các nhà máy sản xuất chip của họ, với việc nhập khẩu một số thiết bị, như máy khắc, từ Mỹ.
Khi Washington công bố các hạn chế xuất khẩu sản xuất chip sang Trung Quốc vào tháng 10 năm ngoái, Mỹ đã phải ban hành quyền miễn trừ 1 năm cho Samsung và SK Hynix để họ có thể nhập khẩu các công cụ mà không phải xin giấy phép. Nhưng vẫn chưa rõ việc miễn trừ đó có được gia hạn hay không.
Chuyên gia Kim của Meritz bình luận: "Thiết lập cơ sở sản xuất hiệu quả vốn đòi hỏi xem xét chi phí cố định và tiền lương, nhưng một biến số lớn gọi là "quy định" đã được thêm vào. Nó trở nên phức tạp hơn".
